Bong gân và căng cơ là hai tình trạng có các triệu chứng gần giống nhau nên người bị chấn thương dễ bị nhầm lẫn. Cả hai tình trạng này có thể gây ra nhiều biến chứng lâu dài khi không được điều trị sớm hoặc điều trị sai cách. Vậy phân biệt chúng như thế nào và làm gì để sơ cứu bong gân và căng cơ hiệu quả?
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BSCK II Mai Anh Kha - Bác sĩ ngoại Chấn thương chỉnh hình - Khoa Ngoại tổng hợp và ThS.BSCK I Nguyễn Thị Thanh Bình - Bác sĩ Phục hồi chức năng - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
1. Tổng quan về bong gân và căng cơ
Bong gân là tình trạng chấn thương của các dây chằng - mô khớp nối hai hoặc nhiều xương với nhau. Khi bị bong gân, một hoặc nhiều dây chằng sẽ bị rách hoặc bị dãn. Các vị trí thường bị bong gân nhất là cổ chân, tuy nhiên vẫn có trường hợp bị ở cổ tay.
Căng cơ lại là tình trạng mà các cơ bị căng giãn quá giới hạn chịu đựng của cơ. Các vùng cơ bị căng sẽ có thể xuất hiện các vết bầm tím và gây đau nhức cho bệnh nhân. Trong một số trường hợp, căng cơ quá nặng có thể gây ra rách cơ. Căng cơ thường gặp nhất ở các vị trí như cổ tay, cổ chân, cổ, cơ bụng chân, cơ đùi, thắt lưng.
2. Triệu chứng thường gặp
Các triệu chứng thường gặp của bong gân bao gồm đau, sưng, bầm tím ở vùng khớp bị bong gân và không thể cử động được. Người bệnh có thể bị bong gân ở nhiều mức độ từ nhẹ đến nặng hoặc rất nặng.
Căng cơ lại gây ra các triệu chứng đau, co thắt cơ, yếu cơ, sưng, khó cử động, chuột rút. Nếu người bệnh bị căng cơ nặng, nghĩa là gân hoặc cơ bị đứt hoàn toàn, bệnh nhân có thể sẽ cảm thấy rất đau và không thể cử động.
Lúc này, việc sơ cứu bong gân và căng cơ là điều vô cùng cần thiết.
3. Cách sơ cứu bong gân và căng cơ
Sau khi gặp phải hai tình trạng này, người bệnh cần ngừng cử động ngay lập tức và tiến hành thực hiện các biện pháp sơ cứu trong vòng 48 giờ kể từ khi chấn thương.
Các biện pháp để sơ cứu bong gân và căng cơ bao gồm:
- Nghỉ ngơi: Hãy hạn chế hoàn toàn các cử động để vùng bị tổn thương được nghỉ ngơi cho đến khi giảm đau.
- Chườm: Chườm lạnh vùng bị chấn thương ngay lập tức từ 4 đến 8 lần/ngày, mỗi lần cách nhau 10-15 phút. Điều này sẽ giúp vùng bị chấn thương giảm sưng. Sau 2 ngày chườm lạnh, người bệnh có thể ngâm vùng bị thương bằng nước ấm.
- Cố định khớp: Băng cố định vùng bị chấn thương bằng băng vải có độ đàn hồi cao. Người bệnh có thể băng trong khoảng 2 ngày và không nên băng quá chặt. Tương tự như chườm lạnh, cách này có thể giúp khu vực bị thương tổn giảm sưng.
- Nâng cao vùng bị thương: Nâng hoặc kê khu vực bị thương sao cho cao hơn tim để giảm tình trạng sưng phù.
4. Khi nào cần gặp bác sĩ?
Nếu đã sơ cứu bong gân và căng cơ mà tình trạng vẫn không thuyên giảm, hãy gặp bác sĩ. Ngoài ra, khi có các dấu hiệu sau, cần phải đưa người bệnh đến cơ sở y tế ngay lập tức.
- Cảm thấy đau nhiều khi cử động hoặc khi chạm vào vùng bị thương.
- Khu vực bị thương bầm tím, mức độ tăng dần.
- Vùng bị chấn thương có cảm giác tê.
- Xuất hiện các dấu hiệu nhiễm trùng ở khu vực bị bong gân và căng cơ.
- Phần khớp hoặc xương bị thương xuất hiện hiện tượng cong, biến dạng.
- Xuất hiện vấn đề khi khuân, vác vật nặng và tình trạng này kéo dài.
Quá trình điều trị sau khi sơ cứu bong gân và căng cơ sẽ tùy thuộc vào tình trạng của người bệnh. Nếu nhẹ, bệnh nhân có thể dùng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ tại nhà và tập vật lý trị liệu, chườm lạnh và nghỉ ngơi. Tuy nhiên, nếu bị nặng, người bệnh có thể cần phải thực hiện phẫu thuật.
Nhìn chung, cả hai tình trạng này là những chấn thương rất thường gặp. Điểm khác biệt giữa hai tình trạng này là bong gân sẽ khiến vùng bị thương bầm tím. Khi gặp phải hai tình trạng này, bệnh nhân cần phải được sơ cứu bong gân và căng cơ đúng cách để tránh gây ra các hậu quả nghiêm trọng.
Bệnh nhân bị căng cơ và bong gân hay các vấn đề về sức khoẻ có thể đến Bệnh viện Đa khoa Vinmec để thăm khám, chẩn đoán và điều trị phục hồi. Các bác sĩ Nội Cơ xương khớp giàu kinh nghiệm và chuyên môn tại Vinmec sẽ thực hiện các cách chẩn đoán tiên tiến nhất hiện tại để đánh giá tình trạng khớp của người bệnh và chỉ định phác đồ điều trị cụ thể.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
