Loãng xương ở người cao tuổi là một bệnh lý phổ biến, chỉ xếp sau các bệnh lý tim mạch. Hiện nay có khoảng 1/3 số phụ nữ và 1/8 số nam giới trên 50 tuổi có nguy cơ loãng xương.
1. Tổng quan bệnh loãng xương
B?nh loãng x??ng, hay còn g?i là b?nh giòn x??ng ho?c x?p x??ng, là hi?n t??ng x??ng liên t?c m?ng d?n và m?t ?? ch?t trong x??ng ngày càng th?a d?n, ?i?u này khi?n x??ng giòn h?n, d? t?n th??ng và d? b? gãy dù ch? b? ch?n th??ng nh?.
Loãng x??ng là nguyên nhân chính gây ra gãy x??ng ? ph? n? sau mãn kinh và ng??i già. Gãy x??ng do loãng x??ng có th? g?p ? b?t c? x??ng nào, tuy nhiên hay g?p ? x??ng c?t s?ng, x??ng ?ùi, x??ng c? tay. M?t s? x??ng b? gãy có th? không lành l?i ???c, trong ?ó x??ng c?t s?ng và x??ng ?ùi là nh?ng x??ng lành l?i r?t khó kh?n, trong h?u h?t tr??ng h?p ph?i ph?u thu?t v?i chi phí t?n kém.
B?nh loãng x??ng ti?n tri?n th?m l?ng. Th??ng ng??i b?nh ch? c?m th?y ?au m?i ng??i không rõ ràng, gi?m d?n chi?u cao, gù v?o c?t s?ng. ?ây là nh?ng bi?u hi?n ch? ???c phát hi?n sau m?t th?i gian dài. Nhi?u tr??ng h?p ch? phát hi?n khi có nh?ng bi?u hi?n gãy x??ng.
Tình tr?ng loãng x??ng s? càng tr? n?ng h?n khi v? già. Do ?? tu?i này, m?t ?? x??ng không ??m b?o ?? m?c cho phép ?? b?o ??m x??ng c?ng ch?c nh? lúc ? tu?i tr??ng thành.
Trắc nghiệm: Nguyên nhân gây loãng xương là gì?
Bệnh loãng xương là một trong số các bệnh xương khớp thường gặp hiện nay, và đang có xu hướng gia tăng. Bệnh gặp nhiều ở người cao tuổi, trong đó nữ giới chiếm tỷ lệ cao nhất. Vậy đâu là nguyên nhân gây loãng xương và ai là người dễ bị loãng xương?
Nội dung trắc nghiệm được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa II, Phạm Trung Hiếu , chuyên khoa Ngoại chấn thương chỉnh hình , Trung tâm Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City
2. Nguyên nhân bệnh loãng xương
X??ng bình th??ng c?n các khoáng ch?t canxi và phosphate ?? t?o thành. N?u c? th? không nh?n ?? canxi t? ch? ?? ?n u?ng, vi?c hình thành các mô x??ng và x??ng có th? b? ?nh h??ng.
X??ng là m?t c? quan luôn trong tr?ng thái liên t?c ??i m?i, x??ng m?i s? liên t?c ???c t?o ra và x??ng c? b? phá v?. Khi còn tr?, c? th? t?o ra x??ng m?i nhanh h?n, do ?ó kh?i l??ng x??ng s? t?ng lên. H?u h?t m?i ng??i ??t ???c kh?i l??ng x??ng cao nh?t vào kho?ng n?m 20 tu?i. Khi l?n tu?i, kh?i l??ng x??ng b? m?t ?i nhanh h?n ???c t?o ra, t? ?ó gây nên b?nh loãng x??ng.
Các nguyên nhân chính c?a b?nh loãng x??ng bao g?m
- L?i s?ng sinh ho?t không h?p lý, ít v?n ??ng
- Th??ng xuyên mang vác các v?t n?ng, lao ??ng v?t v?
- Có ch? ?? dinh d??ng thi?u canxi
- Gi?i tính: n? gi?i có nguy c? m?c b?nh loãng x??ng nhi?u h?n nam gi?i
- L??ng canxi cho quá trình t?o x??ng lúc tr? không ???c b? sung ??y ??, d?n ??n vi?c khi v? già, cùng v?i s? lão hóa, quá trình t?o x??ng gi?m xu?ng và quá trình h?y x??ng di?n ra nhanh, m?nh khi?n cho m?t ?? x??ng gi?m sút, làm cho x??ng giòn và y?u, gi?m s?c ch?u l?c và d? gãy h?n.
3. Triệu chứng bệnh loãng xương
Tình trạng mất xương (hay còn gọi là giảm mật độ xương) do bệnh loãng xương thường không biểu hiện triệu chứng rõ ràng. Người bệnh có thể không biết mình mắc bệnh cho đến khi xương trở nên yếu đi, dễ gãy khi gặp những sang chấn nhỏ ví dụ như trẹo chân, va đập hoặc té ngã.
- Giảm mật độ xương khiến xương ở cột sống có thể bị xẹp (còn gọi là gãy lún). Biểu hiện của tình trạng này bao gồm có cơn đau lưng cấp, giảm chiều cao, dáng đi khom và gù lưng.
- Đau nhức đầu xương: một trong những triệu chứng loãng xương dễ nhận thấy nhất là cảm giác đau nhức các đầu xương, người bệnh sẽ cảm thấy mỏi dọc các xương dài, thậm chí đau nhức như bị kim chích toàn thân
- Đau ở vùng xương chịu gánh nặng của cơ thể thường xuyên như: cột sống, thắt lưng, xương chậu, xương hông, đầu gối, những cơn đau lặp lại nhiều lần sau chấn thương, cơn đau thường âm ỉ và kéo dài lâu. Những cơn đau sẽ tăng lên khi vận động, đi lại, đứng ngồi lâu và sẽ thuyên giảm khi nằm nghỉ.
- Đau ở cột sống, thắt lưng hoặc hai bên liên sườn, gây ảnh hưởng đến các dây thần kinh liên sườn, dây thần kinh đùi và thần kinh tọa. Những cơn đau trở nặng khi vận động mạnh hoặc bất ngờ thay đổi tư thế. Vì vậy, người có dấu hiệu bị loãng xương thường rất khó thực hiện những tư thế như cúi gập người hoặc xoay hẳn người.
- Đối với những người ở lứa tuổi trung niên, loãng xương thường đi kèm với các dấu hiệu của bệnh giãn tĩnh mạch, thoái hoá khớp, cao huyết áp,...
4. Đối tượng nguy cơ bệnh loãng xương
Có r?t nhi?u y?u t? nguy c? có th? d?n ??n b?nh loãng x??ng. M?t s? y?u t? có th? thay ??i ???c trong khi s? khác thì không th?.
Nh?ng y?u t? nguy c? không th? thay ??i nh?:
- Gi?i tính: ? ph? n?, ??c bi?t là ph? n? mãn kinh thì nguy c? loãng x??ng t?ng cao h?n h?n so v?i nam gi?i cùng ?? tu?i do t?ng kh?i l??ng x??ng th?p h?n.
- Tu?i tác: ?? tu?i càng cao, càng có nguy c? loãng x??ng.
- Kích th??c c? th?: nh?ng ph? n? g?y và nh? con có nguy c? b? loãng x??ng cao h?n.
- Ti?n s? gia ?ình có ng??i t?ng b? loãng x??ng ho?c gãy x??ng hông
- Mãn kinh tr??c 45 tu?i
- ?ã t?ng b? gãy x??ng
- Có các b?nh ?i kèm nh?: b?nh n?i ti?t, viêm kh?p d?ng th?p, b?nh th?n ho?c h?i ch?ng Cushing
- Ch?ng ng??i da tr?ng ho?c ng??i châu Á
Nh?ng y?u t? nguy c? có th? thay ??i bao g?m:
- N?i ti?t t? gi?i tính: n?ng ?? estrogen th?p do kinh nguy?t không ??u ho?c th?i k? mãn kinh có th? gây ra b?nh loãng x??ng ? ph? n?. Trong khi ?ó, n?ng ?? testosterone th?p có th? gây ra loãng x??ng ? nam gi?i.
- Ch? ?? ?n ít ho?c thi?u canxi và vitamin D
- Chán ?n tâm th?n: ch?ng r?i lo?n ?n u?ng này có th? d?n ??n loãng x??ng.
- Dùng m?t s? lo?i thu?c nh? corticosteroid ho?c heparin trong th?i gian dài
- M?c ?? ho?t ??ng: thi?u t?p th? d?c ho?c ngh? ng?i t?i gi??ng lâu dài có th? gây y?u x??ng.
- Hút thu?c: thu?c lá r?t có h?i cho x??ng, c?ng nh? tim và ph?i.
- U?ng r??u: u?ng quá nhi?u r??u có th? làm x??ng y?u ?i và d? gãy.
5. Phòng ngừa bệnh loãng xương
Các phương pháp sau có thể giúp ngăn chặn hoặc làm chậm tiến độ mất xương và phòng ngừa gãy xương, nhưng không thể khỏi được bệnh:
- Ăn khẩu phần giàu canxi hoặc bổ sung canxi mỗi ngày.
- Đối với người lớn từ 19 đến 50 tuổi, ăn 3 bữa hoặc hấp thụ 1000 mg canxi mỗi ngày.
- Nam giới trên 50 tuổi, ăn 3 bữa hoặc 1000 mg canxi mỗi ngày.
- Nam giới trên 70 tuổi, ăn 4 bữa hoặc 1200 mg canxi mỗi ngày.
- Nữ giới trên 50 tuổi, ăn 4 bữa hoặc 1200 mg canxi mỗi ngày.
Nguồn canxi trong thực phẩm bao gồm sữa, các sản phẩm từ sữa hoặc các loại thực phẩm giàu canxi như nước trái cây hoặc đậu, cá, các loại rau lá xanh.
- Thường xuyên đo loãng xương để kiểm tra mật độ xương.
- Tái khám đúng lịch hẹn để được theo dõi diễn tiến các triệu chứng cũng như tình trạng sức khỏe.
- Nghe theo hướng dẫn của bác sĩ, không được tự ý uống thuốc không được chỉ định hoặc tự ý bỏ thuốc được kê toa.
- Thường xuyên tập các bài tập chịu tải trọng và các bài tập tăng cường sức mạnh cơ bắp theo đề nghị của bác sĩ.
- Không hút thuốc.
- Tránh uống quá nhiều rượu: uống nhiều hơn hai ly rượu mỗi ngày có thể làm giảm khả năng hình thành xương.
- Tránh để bị ngã
6. Các biện pháp chẩn đoán bệnh loãng xương
Các xét nghi?m ch?n ?oán loãng x??ng bao g?m:
- Nghi?m pháp ?ánh giá m?t ?? x??ng: ch?p X quang ?? ?o m?t ?? x??ng ? ph?n c?t s?ng th?t l?ng, vùng c? x??ng ?ùi ho?c c? tay. Ph??ng pháp ch?p X quang h?p th? n?ng l??ng kép (DEXA) là ph??ng pháp ph? bi?n nh?t. Nghi?m pháp này không gây ?au ??n và ch? m?t vài phút, cho bi?t l??ng x??ng b? m?t.
- Xét nghi?m máu và n??c ti?u: ki?m tra l??ng n?i ti?t t? và tìm ki?m các nguy c? làm t?ng s? m?t x??ng nh? s? thi?u h?t các lo?i vitamin ho?c khoáng ch?t trong c? th?.
7. Các biện pháp điều trị bệnh loãng xương
- Cung cấp lượng canxi cho cơ thể đúng theo mức khuyến cáo, không cung cấp dư thừa. Bổ sung 600 đơn vị quốc tế (IU) vitamin D mỗi ngày cho người ở độ tuổi từ 1 đến 70 tuổi và 800 IU mỗi ngày từ 71 tuổi trở lên.
- Duy trì trọng lượng tiêu chuẩn, không thừa cân cũng không thiếu cân.
- Thực hiện các bài tập như đi bộ, chạy bộ, nhảy múa và thể dục nhịp điệu 3-4 giờ mỗi tuần.
- Ngừng hút thuốc.
- Hạn chế thức uống có cồn, cà phê và nước giải khát có ga.
- Trao đổi với bác sĩ về các loại thuốc đang sử dụng có nguy cơ gây giảm mật độ xương.
- Trao đổi với bác sĩ về lợi ích và rủi ro của liệu pháp thay thế estrogen nếu người bệnh đang trong thời kỳ mãn kinh hoặc đã cắt bỏ buồng trứng.
- Khi phát hiện loãng xương, ngoài chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý thì người bệnh cần phải bổ sung các loại thuốc điều trị loãng xương. Tùy theo từng trường hợp cụ thể người bệnh sẽ được tư vấn sử dụng những loại thuốc chống loãng xương phù hợp.
- Thay đổi lối sống: ngừng hút thuốc lá, hạn chế uống rượu
- Ngăn ngừa gãy xương bằng cách giảm thiểu các nguy cơ té ngã.
- Tập thể dục là phần quan trọng trong quá trình điều trị loãng xương. Tập thể dục không chỉ giúp xương khỏe mạnh, mà còn làm tăng sức mạnh cơ bắp, sự phối hợp và cân bằng cơ thể, từ đó giúp sức khỏe tốt hơn. Mặc dù tập thể dục tốt cho người bị loãng xương, nhưng cũng phải cẩn thận, tránh vận động quá mạnh vì có thể dẫn đến gãy xương.
B?nh vi?n ?a khoa Qu?c t? Vinmec là b?nh vi?n ?a khoa có ch?c n?ng th?m khám và ?i?u tr? các b?nh lý c? x??ng kh?p nh? viêm kh?p, thoái hóa, thoát v?, ?au nh?c x??ng kh?p,.... T?i Vinmec c?ng ?ã th?c hi?n ch?n ?oán, ?i?u tr? b?ng các ph??ng pháp y h?c hi?n ??i v?i các b?nh lý c? x??ng kh?p, không ch? ?em l?i hi?u qu? cao mà còn h?n ch? t?i ?a bi?n ch?ng b?nh tái phát. Có ???c thành công l?n là b?i Vinmec luôn trang b? ??y ?? c? s? v?t ch?t hi?n ??i, các quy trình th?m khám, ?i?u tr? ???c th?c hi?n b?i ??i ng? bác s? giàu chuyên môn, kinh nghi?m s? ?em l?i k?t qu? ?i?u tr? b?nh t?i ?u cho Quý khách hàng.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
