Căng cơ cổ là tình trạng thường gặp do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Tùy thuộc mức độ mà căng cơ ở vùng cổ có thể tự khỏi hoặc sẽ cần can thiệp điều trị. Ngoài ra, căng cơ cũng là lý do dẫn đến hội chứng cổ vai cánh tay, một nhóm các triệu chứng lâm sàng liên quan đến các bệnh lý cột sống cổ. Bài viết dưới đây sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về tình trạng cổ căng cơ.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của bác sĩ thuộc khoa Chấn thương chỉnh hình Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Căng cơ cổ là gì?
Cổ là nơi chứa các cơ linh hoạt hỗ trợ trọng lượng của đầu. Tuy nhiên, các cơ này có thể bị tổn thương hoặc kích thích do hoạt động quá mức hoặc các vấn đề về tư thế. Điều này dẫn đến tình trạng căng cơ cổ thường gặp ở nhiều người.
2. Các triệu chứng của căng cơ cổ
Các triệu chứng căng cơ cổ có thể xuất hiện đột ngột hoặc từ từ, bao gồm:
- Căng cơ
- Co thắt cơ bắp
- Độ cứng cơ bắp
- Khó khăn khi quay đầu theo các hướng nhất định
- Cơn đau tăng lên ở một số vị trí cụ thể
3. Nguyên nhân căng cơ cổ
Có nhiều lý do dẫn đến căng cơ cổ, dưới đây là một số những nguyên nhân phổ biến bao gồm:
- Thoái hóa cột sống: Lớp sụn giữa các đốt sống bị hao mòn dần theo tuổi tác dẫn đến hình thành các gai xương giữa các đốt sống. Tình trạng này gây ra các cơn đau và căng cơ cổ.
- Thoát vị đĩa đệm: Người bị thoát vị đĩa đệm ở cổ thường xuất hiện tình trạng căng cơ cổ. Ngoài ra, còn có những dấu hiệu khác như đau một bên lồng ngực, khó thở…
- Chuyển động lặp đi lặp lại: Những người có công việc đòi hỏi phải thực hiện các động tác lặp đi lặp lại thường xuyên là nguyên nhân dễ bị căng cơ ở cổ.
- Tư thế kém: Đầu của một người trưởng thành trung bình nặng khoảng 4,5-4,9 kg. Khi trọng lượng này không được hỗ trợ đúng cách bằng tư thế tốt, các cơ cổ phải làm việc quá mức, dễ dẫn đến căng cơ.
- Ngồi làm việc trước máy tính: Nhiều người dành cả ngày làm việc trước máy tính với tư thế khom lưng (không phải là tư thế tự nhiên của cơ thể) là một nguyên nhân đặc biệt phổ biến dẫn đến căng cơ cổ.
- Sử dụng điện thoại: Thường xuyên giữ điện thoại ở vị trí giữa tai và vai khi làm việc hoặc cúi xuống để chơi trò chơi và kiểm tra mạng xã hội là những lý do dẫn đến tư thế cổ không đúng, gây ra căng cơ cổ.
- Nghiến răng và chứng rối loạn khớp thái dương hàm (TMJ): Khi nghiến hoặc cắn chặt răng sẽ tạo áp lực lên các cơ ở cổ và hàm. Áp lực này có thể làm căng cơ cổ, gây ra cơn đau liên tục. Lúc này hãy thử những bài tập giúp thư giãn cơ hàm hơn.
- Tập thể dục thể thao: Các chấn thương và căng cơ cổ nhẹ có thể xuất phát từ các nguyên nhân nâng tạ theo cách tác động lên cơ cổ, xoay đầu khi chơi thể thao hoặc các hoạt động thể chất.
- Tư thế ngủ không đúng: Khi ngủ, đầu và cổ cần thẳng hàng với phần còn lại của cơ thể. Dùng gối quá cao kê cổ có thể gây căng thẳng và dẫn đến căng cơ trong khi ngủ.
- Mang vác những chiếc túi có trọng lượng lớn: Mang những chiếc túi nặng, đặc biệt là túi có dây đeo qua vai, có thể làm mất thăng bằng cơ thể. Điều này dẫn đến căng thẳng ở một bên cổ, làm tăng nguy cơ căng cơ.
- Stress: Tâm lý căng thẳng có thể vô tình làm căng cơ cổ. Không những thế, stress cũng là nguyên nhân gây ảnh hưởng mạnh mẽ đến toàn bộ cơ thể.
- Chấn thương: Tai nạn xe hơi hoặc ngã có thể dẫn đến chấn thương cổ. Va đập mạnh có thể làm cổ rụt lại đột ngột, gây căng cơ.
- Nhức đầu do căng thẳng: Đây là những cơn đau đầu âm ỉ từ nhẹ đến trung bình, thường ảnh hưởng đến trán. Căng cơ cổ có thể gây ra nhức đầu do căng thẳng và đau đầu do căng thẳng cũng có thể gây đau và làm mềm cổ.
4. Thời gian phục hồi căng cơ cổ là bao lâu?
Đối với những trường hợp căng cơ cổ nhẹ đến trung bình thì triệu chứng này có thể tự khỏi trong vài tuần. Tuy nhiên, những trường hợp nặng hơn thì thời gian hồi phục sẽ kéo dài đến vài tháng.
Đặc biệt, nếu các triệu chứng như đau nhức ở cổ ngày càng tăng lên, kèm theo đó là đau đầu, tê, yếu hoặc có cảm giác châm chích thì bệnh nhân nên đến bác sĩ để điều trị kịp thời.
5. Điều trị căng cơ cổ
Tùy vào nguyên nhân gây căng cơ cổ mà mọi người có thể cần áp dụng một hoặc nhiều phương pháp điều trị sau:
5.1. Bài tập căng và duỗi cổ
Để giảm căng thẳng ở cổ, hãy áp dụng một số động tác kéo giãn cổ. Nhiều tư thế yoga có thể hỗ trợ tốt cho cổ, nhưng để tập trung vào các cơ cổ, mọi người nên thử các động tác kéo giãn sau:
5.1.1. Căng cổ ngồi
- Ngồi một tư thế thoải mái, có thể bắt chéo chân trên sàn hoặc ngồi trên ghế với bàn chân chạm đất.
- Đặt tay trái dưới mông và tay phải lên đỉnh đầu.
- Từ từ kéo đầu về phía bên phải, để tai gần như chạm với vai. Giữ vị trí này trong 30 giây rồi thực hiện tương tự cho phía đối diện.
5.1.2. Căng cơ từ cằm đến ngực
- Ngồi bắt chéo chân trên sàn, chắp tay trên đỉnh đầu, khuỷu tay hướng ra ngoài.
- Nhẹ nhàng kéo cằm về phía ngực và giữ yên trong 30 giây.
5.1.2. Cơ đẩy má
- Từ tư thế ngồi hoặc đứng, đặt tay phải lên má phải.
- Quay đầu nhìn qua vai trái, đồng thời đẩy nhẹ má phải về phía xa nhất có thể và nhìn chằm chằm vào một điểm phía sau.
- Giữ tư thế này trong 30 giây rồi thực hiện tương tự cho phía đối diện.
5.2. Châm cứu căng cơ cổ
Châm cứu là một phương pháp điều trị được sử dụng lâu đời trong y học phương Đông, dùng kim nhỏ để kích thích các điểm cụ thể trên cơ thể. Tuy nhiên, vẫn chưa có nhiều sự đồng thuận về hiệu quả của châm cứu trong việc điều trị chứng căng và đau cổ.
5.3. Phương pháp điều trị căng cơ cổ khác
Ngoài những phương pháp kể trên, những cách chữa trị khác có thể giảm tình trạng co cơ cổ, bao gồm:
- Mát xa
- Chườm nóng hoặc chườm lạnh
- Ngâm mình trong bồn nước muối hoặc tắm nước ấm
- Sử dụng các loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen (Motrin, Advil) hoặc naproxen (Aleve)
- Tập thiền
- Tập yoga
6. Hội chứng cổ vai cánh tay do tình trạng căng cơ cổ
Nguyên nhân phổ biến nhất (chiếm 70-80%) là do thoái hóa cột sống cổ và các khớp liên đốt, liên mỏm bên, dẫn đến hẹp lỗ tiếp hợp và hậu quả là chèn ép rễ hoặc dây thần kinh cột sống cổ tại các lỗ tiếp hợp.
Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ, đơn thuần hoặc kết hợp với thoái hóa cột sống cổ, chiếm khoảng 20-25%.
Những nguyên nhân ít gặp hơn bao gồm chấn thương, khối u, nhiễm trùng, loãng xương, bệnh viêm cột sống và các bệnh lý phần mềm cạnh cột sống.
Trong một số trường hợp, hội chứng cổ vai cánh tay xuất phát từ chính bệnh lý của cột sống cổ, gây ra đau cổ và lan ra vai hoặc tay mà không liên quan đến bệnh lý rễ dây thần kinh cổ.
7. Một số phương pháp để ngăn ngừa căng cơ cổ tái phát
Điều chỉnh tư thế ngồi và làm việc: Hãy đảm bảo rằng màn hình máy tính ở ngang tầm mắt. Điều chỉnh chiều cao của ghế, bàn và máy tính cho phù hợp. Ngoài ra, hãy xem xét và sử dụng bàn đứng đúng cách.
Chú ý đến tư thế: Hãy cải thiện tư thế khi ngồi và đứng đảm bảo rằng hông, vai và tai được giữ trên một đường thẳng đứng. Cân nhắc đặt báo thức để thường xuyên kiểm tra tư thế của mình trong suốt cả ngày.
Nghỉ ngơi thích hợp: Đảm bảo thời gian nghỉ ngơi trong khi làm việc, đứng dậy để đi lại, vận động cơ thể và kéo giãn cổ cùng phần trên của cơ thể. Việc này không chỉ tốt cho cơ bắp mà còn có lợi cho mắt và tinh thần tỉnh táo.
Tránh mang vác các vật nặng: Hãy chọn sử dụng túi xách tay thay vì đeo túi nặng qua vai. Hãy chỉ mang theo những thứ thực sự cần thiết để tránh tạo thêm gánh nặng cho cổ và lưng.
Tăng cường hoạt động thể chất: Thực hiện tập thể dục vừa phải ít nhất 30 phút mỗi tuần để duy trì tình trạng sức khỏe tốt cho cơ thể.
Tập yoga hoặc thiền có thể giúp giảm căng thẳng tâm lý và thể chất. Mọi người cũng có thể đưa yoga vào chương trình tập luyện hàng ngày.
8. Khi nào bạn nên gặp bác sĩ?
Căng cơ cổ thường không cần can thiệp khẩn cấp và thường sẽ hồi phục theo thời gian. Tuy nhiên, nếu không may gặp tai nạn giao thông hoặc chấn thương do va đập, hãy lập tức tham khảo ý kiến bác sĩ.
Đi khám bác sĩ sớm nếu bị căng cơ cổ kèm theo các triệu chứng khác như:
- Đau, bao gồm cả ở cánh tay hoặc đầu
- Nhức đầu dai dẳng
- Sốt
- Buồn nôn
9. Phương pháp phòng căng cơ cổ
Hãy thực hiện những biện pháp sau để tránh tình trạng căng cơ cổ hiệu quả:
- Cần giữ tư thế đầu và cổ đúng cách trong sinh hoạt, công việc, học tập và các hoạt động thể thao, tránh các tư thế ngồi hay làm việc khiến cổ bị gập, ưỡn hoặc xoay quá mức và kéo dài.
- Hạn chế ngồi hoặc đứng quá lâu, đồng thời chú trọng đến tư thế ngồi và lựa chọn ghế phù hợp.
- Thực hiện các bài tập vận động cột sống cổ phù hợp để tăng cường sức khỏe cho cơ vùng cổ, ngực và vai, giúp phòng ngừa mỏi mệt và căng cứng cơ.
- Căng cơ cổ là một tình trạng phổ biến ở những người làm việc sai tư thế, chấn thương do vận động hoặc bệnh lý về xương khớp gây ra. Tùy thuộc vào từng trường hợp mà thời gian phục hồi sẽ khác nhau. Nếu xuất hiện những triệu chứng nghiêm trọng, hãy đến bác sĩ ngay để được kiểm tra và điều trị kịp thời.
Bệnh nhân mắc hội chứng cổ vai cánh tay có thể tới Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị, nhằm phục hồi chức năng xương khớp. Tại Vinmec, các bác sĩ khoa Cơ xương khớp, với chuyên môn sâu và kinh nghiệm dày dặn, bệnh nhân sẽ sử dụng các phương pháp chẩn đoán hiện đại nhất để đánh giá tình trạng và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Bài viết tham khảo nguồn:
1, WAYS TO EASE NEAK TENSION- Tác giả:Medically reviewed by Timothy J. Legg, Ph.D., CRNP — Written by Corinne O'Keefe Osborn on June 28, 2018.
2, HỘI CHỨNG CỔ VAI CÁNH TAY (Cervical scapulohumeral syndrome)- Trang 149 HƯỚNG DẪN CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ CÁC BỆNH CƠ XƯƠNG KHỚP Bộ Y tế.
