Đau khớp cổ chân khi chạy bộ thường xảy ra khi cổ chân bị chấn thương trong quá trình chạy. Chạy bộ là một môn thể thao đơn giản, phù hợp với nhiều người, mang lại nhiều lợi ích như tăng cường sức khỏe, cải thiện sức bền, nâng cao hệ miễn dịch và phòng ngừa bệnh tật. Tuy nhiên, tình trạng đau cổ chân là vấn đề phổ biến, đặc biệt khi chạy không đúng kỹ thuật, sử dụng giày không phù hợp, hoặc do quá tải.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Các nguyên nhân gây đau khớp cổ chân khi chạy bộ
Tình trạng đau khớp cổ chân (đau cổ chân) khi chạy bộ là tình trạng khá phổ biến, gây khó chịu và trở thành nỗi lo ngại cho những người tập luyện môn thể thao này, dù chạy trên máy hay chạy ngoài trời.
Một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng đau cổ chân gồm:
1.1 Không sử dụng giày khi chạy hoặc chạy sai cách
Khi chạy bộ bị đau cổ chân, nguyên nhân phổ biến đầu tiên thường là do giày không phù hợp. Giày đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và hỗ trợ bàn chân, đặc biệt khi tham gia môn thể thao này.
Nếu không sử dụng giày khi chạy bộ hoặc chọn giày không phù hợp, người chạy bộ dễ gặp phải tình trạng đau cổ chân. Đôi giày không chỉ cần vừa vặn mà còn phải có thiết kế phù hợp như đế nhẹ, độ bật tốt và không gây áp lực lên chân.
Một đôi giày quá lỏng có thể khiến bề mặt giày cọ xát liên tục vào chân, dẫn đến trầy xước hoặc bong tróc da. Ngược lại, giày quá chật có thể chèn ép mạch máu, gây đau ở bàn chân và cổ chân. Ngoài ra, buộc dây giày sai cách cũng là yếu tố có thể dẫn đến tổn thương và đau nhức khi chạy bộ.
1.2 Không khởi động trước khi bắt đầu chạy bộ
Yêu cầu cơ bản và tiên quyết nhất khi tập luyện bất kì môn thể thao nào là cần phải khởi động. Người tập cần khởi động trước khi chạy, dù là tập luyện ngoài đường hay trên máy chạy bộ.
Việc khởi động trước khi chạy sẽ giúp máu lưu thông đến các cơ quan, các khớp xương được co giãn và ngăn ngừa tình trạng chuột rút. Vì vậy, nếu không khởi động chân tay trước khi chạy, tình trạng co giật cổ chân, gây đau đớn sẽ sớm xuất hiện.
1.3 Tập luyện không đều đặn
Chế độ tập luyện không điều độ cũng góp phần gây đau khớp cổ chân khi chạy bộ. Chạy quá ít hoặc quá nhiều cũng ảnh hưởng đến cổ chân, đặc biệt là chấn thương rất dễ xảy ra nếu người tập chạy quá nhiều. Lúc này, dây chằng ở cổ chân phải làm việc quá sức, từ đó gây đau nhức và co rút.
1.4 Chấn thương ở xương cổ chân
Đau khớp cổ chân khi chạy bộ không chỉ xuất phát từ sự thay đổi trong cơ thể, mà còn có thể xuất hiện khi có các tổn thương bên ngoài. Một trong những tổn thương hay mắc phải nhất là phần cổ chân bị tổn thương trước đây, có thể là do trật hoặc gãy.
Cổ chân là bộ phận chịu lực nhiều và dễ bị tác động, do đó, dù luyện tập nhẹ hay nặng thì đều có thể gây đau nhức ở cổ chân.
1.5 Tuổi tác
Khi càng lớn tuổi, tình trạng đau cổ chân khi chạy sẽ càng xuất hiện nhiều hơn so với người trẻ. Khi tuổi tác đã cao, hệ xương khớp sẽ yếu hơn. Cùng với đó, dịch nhầy ở khớp cũng ít đi và có thể đi kèm thoái hoá khớp. Vì vậy, tình trạng đau cổ chân khi chạy bộ là điều tất yếu.
1.6 Hội chứng ống cổ chân
Hội chứng ống cổ chân xuất hiện khi dây chằng hoặc dây thần kinh quanh khớp cổ chân bị chèn ép và gây đau mãn tính. Đây cũng là một trong những bệnh lý khiến tình trạng đau khớp cổ chân xảy ra khi chạy. Thậm chí, các cơn đau do bệnh lý này gây ra cũng tương tự như khi vận động nhiều gây đau cổ chân.
1.7 Bong gân gây đau khớp cổ chân khi chạy bộ
Bong gân là tình trạng mà các dây chằng quanh khớp cổ chân bị rách hoặc giãn quá mức. Khi bong gân, cảm giác đau sẽ xuất hiện, đi kèm với tình trạng sưng, phù nề, bầm tím và đau khi vận động cổ chân (chạy, nhảy).
1.8 Viêm khớp cổ chân
Viêm khớp cổ chân có thể là hậu quả của tình trạng thoái hoá sụn khớp, từ đó gây đau và mỏi ở cổ chân. Các cơn đau sẽ nặng hơn khi bệnh nhân vận động, ví dụ như đi lại, chạy nhảy.
2. Khi nào cần gặp bác sĩ vì đau khớp cổ chân khi chạy bộ?
Người bị đau khớp cổ chân cần đến gặp các bác sĩ ngay khi bản thân xuất hiện các dấu hiệu sau:
- Các cơn đau kéo dài trên 3 ngày.
- Không thể chạy bộ sau khi nghỉ ngơi khoảng 1 tuần.
- Mắt cá chân hoặc cổ chân bị tê bì, không ổn định.
- Có các triệu chứng nhiễm trùng như đỏ mắt cá chân hoặc các vết đỏ kéo dài từ chỗ bị thương.
- Cổ chân từng bị thương nhiều lần trước đó.
3. Cách chữa đau khớp cổ chân tại nhà
Việc lựa chọn điều trị đau cổ chân sẽ phụ thuộc vào mức độ cơn đau, tần suất xảy ra các cơn đau và các triệu chứng kèm theo nếu có. Tuy nhiên, về cơ bản, sẽ có 2 cách để điều trị đau khớp cổ chân khi chạy bộ tại nhà vô cùng đơn giản như sau:
3.1 Cách khắc phục tạm thời
Cách này sẽ được áp dụng đối với tình trạng cổ chân bị đau nhẹ, tần suất xảy ra các cơn đau ít và áp dụng cho người trẻ tuổi chưa bị tổn thương cổ chân lần nào trước đây. Cách thực hiện như sau:
- Dừng chạy bộ ngay lập tức: Nếu cảm thấy cổ chân bị đau mỏi khi đang chạy hoặc đau râm ran, hãy dừng ngay quá trình chạy bộ và không nên cố gắng chạy thêm nữa dù chỉ là một đoạn ngắn. Sau đó, hãy đứng tại chỗ và kê cao chân lên khoảng 10-20cm để giúp máu lưu thông xuống chân. Người bệnh cũng không được ngồi xuống ngay khi dừng chạy bộ.
- Chườm đá: Chườm đá lên chỗ đau là cách nhanh nhất để giảm đau tạm thời. Người bị đau cổ chân hãy dùng đá lạnh hoặc khăn lạnh chườm lên cổ chân đang bị đau. Tuy nhiên, chỉ chườm tối đa 15 phút là dừng lại, không nên chườm quá lâu.
3.2 Cách khắc phục lâu dài
Để khắc phục một cách lâu dài tình trạng đau cổ chân khi chạy, bệnh nhân nên đến các cơ sở y tế uy tín để được khám và nhận sự điều trị của bác sĩ có chuyên môn. Việc chẩn đoán trực tiếp từ bác sĩ chuyên khoa sẽ giúp nắm bắt được tình trạng cụ thể và phòng tránh các hậu quả nghiêm trọng khác có thể xảy ra.
Ngoài ra, để hạn chế tình trạng này, người tập chạy bộ nên lưu ý một số điều sau:
- Luôn khởi động kỹ trước khi chạy bộ.
- Lựa chọn trang phục phù hợp, đặc biệt là giày chạy bộ.
- Lập kế hoạch ăn uống hợp lý.
- Bổ sung nhiều thực phẩm chứa canxi để hỗ trợ xương khớp như đậu hũ, bánh mì, bơ, ngũ cốc hay trà xanh.
- Hạn chế sử dụng nhóm thực phẩm gây viêm như thịt đỏ, nước ngọt và chất kích thích.
- Lập kế hoạch tập luyện khoa học, tăng dần cường độ chạy một cách từ từ để cơ thể có thể làm quen và thích nghi với cường độ tập luyện, tránh tổn thương không đáng có.
Tổng kết lại, hệ xương khớp là một cơ quan quan trọng trong cơ thể mỗi người. Có một hệ xương khớp khỏe mạnh thì chúng ta mới thoải mái làm các công việc hàng ngày. Do đó, hãy ý thức bảo vệ sức khỏe xương khớp của mình sao cho tốt nhất.
Ngoài ra, người tập chạy bộ cũng nên dành 10-15 phút mỗi ngày để nghỉ nơi, massage nhẹ nhàng sau khi tập những bài tập nặng để giúp đôi chân thư giãn và hồi phục nhanh chóng.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
