Miễn dịch huỳnh quang là phương pháp nhuộm hoá mô, được sử dụng trong nhiều chuẩn đoán vi khuẩn và nhiều mục đích tương tự. Xét nghiệm ANA bằng phương pháp miễn dịch huỳnh quang giúp sàng lọc các kháng thể tự miễn, từ đó giúp bác sĩ định hướng chẩn đoán hiệu quả.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của bác sĩ Đỗ Thiên Ân, chuyên khoa Nội cơ xương khớp và Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng, tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.
1. Miễn dịch huỳnh quang là gì và nguyên lý chung
Miễn dịch huỳnh quang (Immunofluorescence) gián tiếp là một phương pháp nhuộm mô giúp phát hiện các kháng thể kháng nhân trong mô hoặc dịch cơ thể. Phương pháp này được xem là tiêu chuẩn vàng trong việc chẩn đoán các bệnh da bọng nước tự miễn hoặc sàng lọc ANA.
Phương pháp miễn dịch huỳnh quang và kỹ thuật hoá mô miễn dịch có nhiều điểm tương đồng. Cả hai kỹ thuật đều kết hợp mô bệnh học và miễn dịch học. Tuy nhiên, khác biệt quan trọng là trong phương pháp miễn dịch huỳnh quang, chất đánh dấu là các kháng thể được gắn với fluorochrome - một chất nhuộm huỳnh quang có khả năng phát quang dưới ánh sáng cực tím.
Trong phương pháp nhuộm huỳnh quang, một giọt huyết thanh (đã pha loãng theo yêu cầu của từng trường hợp chuẩn đoán của người bệnh) được nhỏ lên các mảnh cắt chứa kháng nguyên đã biết. Nếu huyết thanh chứa kháng thể tương ứng với kháng nguyên trên mảnh cắt, phức hợp kháng nguyên - kháng thể sẽ hình thành.
Bằng cách thêm một giọt globulin kháng globulin huỳnh quang (kháng người), phức hợp này sẽ được phát hiện. Do đó, việc kháng nguyên bắt màu huỳnh quang cho thấy có kháng thể tương ứng trong huyết thanh người bệnh.
2. Ý nghĩa của xét nghiệm ANA - Hep2 IIFT bằng phương pháp miễn dịch huỳnh quang
Xét nghiệm ANA với phương pháp miễn dịch huỳnh quang gián tiếp đóng vai trò quan trọng trong việc sàng lọc các kháng thể tự miễn như dsDNA, Sm, RNP, SS-A, SS-B, Scl-70, Mi-2, và nhiều loại kháng thể khác.
Các kháng thể này có vai trò trong chẩn đoán của nhiều bệnh tự miễn như lupus ban đỏ hệ thống, xơ cứng bì, viêm cơ tự miễn, và xơ đường mật nguyên phát. Do đó, xét nghiệm ANA-Hep2 IIFT đóng vai trò quan trọng trong việc sàng lọc và chẩn đoán các bệnh tự miễn.
Khác với phương pháp ELISA, ANA-Hep2 IIFT cho phép bác sĩ lâm sàng dựa trên kiểu hình bắt màu trên kính miễn dịch huỳnh quang, từ đó có thể hạn chế các kháng thể tự miễn đang tồn tại trong máu hoặc mô của bệnh nhân. Điều này giúp định hướng quá trình chẩn đoán và tiết kiệm chi phí xét nghiệm.
Độ nhạy và độ đặc hiệu của ANA-Hep2 IIFT lần lượt là 100% và lớn hơn 86%.
3. Xét nghiệm ANA – Hep2 IIFT được chỉ định khi nào?
Đây là một xét nghiệm được yêu cầu khi bệnh nhân trải qua những triệu chứng không rõ nguyên nhân như sau:
Sốt, mệt mỏi, đau đầu, và cảm giác chóng mặt liên tục.
Cảm giác tê chân tay, nhạy cảm với ánh sáng, và rụng tóc.
Các biểu hiện của viêm đa cơ và viêm da cơ.
Các tổn thương liên quan đến hệ thần kinh, gan, tụy, tim mạch, phổi, và khí quản.
Triệu chứng của các bệnh viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ, viêm gan, viêm tuyến giáp, và giảm tiểu cầu vô căn.
Bệnh nhân có thể trải qua triệu chứng của hội chứng Raynaud.
4. Ý nghĩa kết quả xét nghiệm
Chỉ số kháng thể kháng nhân ANA trong huyết tương được đánh giá sau khi xét nghiệm như sau:
Nhỏ hơn 1.5: Âm tính, không có kháng thể ANA trong máu. Nếu vẫn có triệu chứng, nên làm lại xét nghiệm sau 4 - 6 tuần.
Lớn hơn hoặc bằng 1.5: Dương tính, có kháng thể ANA trong máu. Cần gặp bác sĩ để được tư vấn và làm thêm xét nghiệm chuyên sâu để tìm cách điều trị tốt nhất.
Xét nghiệm ANA có vai trò quan trọng trong chẩn đoán bệnh lý tự miễn và thường được sử dụng để theo dõi một số bệnh lý phổ biến.
5. Lưu ý khi lấy mẫu bệnh phẩm
Bệnh nhân được khuyến khích duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, nghỉ ngơi đủ giấc và duy trì tinh thần thoải mái, tránh sử dụng các chất kích thích như bia, rượu, thuốc lá, hoặc cà phê.
Mẫu máu của bệnh nhân được thu thập từ tĩnh mạch vào ống nghiệm không có chất chống đông hoặc có chứa chất chống đông heparin. Sau đó, mẫu máu này sẽ được ly tâm để lấy huyết thanh hoặc huyết tương. Mẫu huyết thanh hoặc huyết tương này sau đó sẽ được gửi đến phòng xét nghiệm để tiến hành phân tích.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
