Dị ứng sữa là tình trạng hệ miễn dịch của trẻ phản ứng phòng vệ với protein trong sữa, dẫn đến các triệu chứng từ nhẹ đến nặng. Biểu hiện dị ứng sữa sẽ phụ thuộc vào cơ địa của từng bé. Một số trường hợp dị ứng nhẹ chỉ gây ra các vấn đề nhỏ như nổi mề đay trên da hay đau họng. Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau nhé!
1. Dị ứng sữa là gì?
Dị ứng là tình trạng hệ thống miễn dịch của trẻ phản ứng phòng vệ với vật thể lạ (trong trường hợp này là các protein có trong sữa). Khi trẻ uống sữa, hệ miễn dịch sẽ nhầm lẫn rằng các protein này là kháng thể lạ có hại và bắt đầu chống lại. Quá trình này dẫn đến một loạt các biểu hiện dị ứng sữa ở trẻ.
Bên cạnh đó, trẻ em cũng gặp khó khăn trong việc hấp thu các protein có trong sữa bột công thức dẫn đến phản ứng dị ứng, gây suy dinh dưỡng và suy nhược.
Mức độ nghiêm trọng của phản ứng dị ứng sữa được xác định dựa trên các dấu hiệu mà trẻ biểu hiện. Thông thường, trẻ dị ứng protein có trong sữa bò cũng sẽ dị ứng với protein trong sữa cừu và sữa dê.
2. Nguyên nhân dị ứng sữa
Theo thống kê, khoảng 10 đến 30% trẻ trong giai đoạn từ sơ sinh đến 1 tuổi bị dị ứng với sữa bột công thức. Tỷ lệ này giảm dần sau khi trẻ lên 1 tuổi và đến khoảng 3 tuổi, 75% trẻ sẽ không còn dị ứng với sữa. Tuy nhiên, một số trường hợp trẻ sẽ tiếp tục bị dị ứng với sữa suốt đời.
Hiện nay, nguyên nhân chính xác dẫn đến tình trạng trẻ dị ứng sữa công thức vẫn chưa được tìm hiểu rõ bởi các nhà khoa học. Tuy nhiên, theo nhiều nghiên cứu y khoa, dị ứng sữa ở trẻ có thể do di truyền từ cha mẹ. Cụ thể, nếu cha mẹ từng có tiền sử dị ứng sữa bột khi còn nhỏ thì nguy cơ trẻ mắc phải dị ứng tương tự dao động từ 50% đến 80%.
Ngoài yếu tố cơ địa và môi trường sống, cách biểu hiện của các bệnh dị ứng cũng phụ thuộc vào chế độ ăn uống hàng ngày của trẻ. Dấu hiệu của dị ứng sữa thường bao gồm nhiều triệu chứng khác nhau và những triệu chứng này sẽ trở nên nghiêm trọng hơn nếu trẻ tiếp tục tiêu thụ loại sữa gây dị ứng.
3. Biểu hiện dị ứng ở trẻ
Các biểu hiện của trẻ sơ sinh bị dị ứng sữa thường xuất hiện trong tuần đầu tiên sau khi trẻ uống sữa. Trẻ bú sữa mẹ sẽ ít có nguy cơ bị dị ứng hơn so với trẻ sử dụng sữa bột. Tuy nhiên, nếu khẩu phần ăn của mẹ có chứa thành phần từ sữa, trẻ bú sữa mẹ vẫn có thể bị dị ứng.
Trắc nghiệm: các chỉ số cần chú ý về sự phát triển thể chất của trẻ
Chiều cao, cân nặng của bé ở từng giai đoạn nên là bao nhiêu là bình thường, bao nhiêu là bất thường? Cùng ThS.BS Ma Văn Thấm điểm lại xem bạn đã nắm được các chỉ số phát triển thể chất của bé chưa nhé!Nội dung trắc nghiệm được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ y khoa, Ma Văn Thấm , chuyên khoa Nhi , Phòng khám Đa khoa Quốc tế Vinmec Dương Đông(Phú Quốc)
Một số trẻ có thể phản ứng dị ứng sữa ngay sau khi uống, trong khi một số khác có phản ứng sau vài giờ hoặc vài ngày sau đó. Các biểu hiện dị ứng sữa công thức ở trẻ bao gồm:
- Vấn đề về hô hấp: Một số biểu hiện khi cơ thể phản ứng với protein trong sữa có thể xuất hiện ở trẻ bao gồm khò khè, khó thở, ho khàn tiếng, có đờm trong mũi và cổ họng.
- Đau bụng và tiêu chảy: Dù tiêu chảy và phân lỏng là tình trạng thường gặp ở trẻ sơ sinh nhưng nếu xảy ra thường xuyên (khoảng 2 đến 4 lần một ngày trong hơn một tuần) và có máu trong tã thì đây là dấu hiệu của dị ứng sữa công thức.
- Da nổi mẩn đỏ: Trẻ xuất hiện mẩn đỏ hoặc phát ban trên da như chàm (eczema), mề đay, ngứa hoặc sưng phù quanh mặt
- Buồn nôn và nôn ra sữa: Trẻ sơ sinh thường có thể trớ một ít sữa khi ăn nhưng nếu trẻ nôn trớ ngoài giờ ăn, cha mẹ nên đưa bé đến gặp bác sĩ. Triệu chứng trào ngược như nôn và khó nuốt cũng có thể là dấu hiệu của dị ứng.
- Cáu gắt và quấy khóc: Trẻ khóc liên tục và quấy khóc không ngừng có thể là dấu hiệu đau bụng do dị ứng protein trong sữa bột công thức.
Tùy thuộc vào cơ địa và thời điểm, trẻ sẽ có những biểu hiện dị ứng khác nhau. Trong trường hợp nhẹ, trẻ sẽ bị ảnh hưởng đến một vài bộ phận trên cơ thể như nổi mề đay trên da, đau họng....Tuy nhiên, trong trường hợp nặng, trẻ có thể bị sốc phản vệ với các biểu hiện nguy hiểm như co giật, đau bụng dữ dội, tím tái, hôn mê bất tỉnh.
Cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay lập tức để được điều trị kịp thời nếu phát hiện những dấu hiệu này vì có thể đe dọa đến tính mạng của trẻ.
4. Biến chứng nguy hiểm
Dị ứng sữa có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng:
- Thiếu dinh dưỡng: Trẻ chậm phát triển và thiếu hụt vitamin, khoáng chất do chế độ ăn hạn chế và khó khăn trong việc cho ăn.
- Sốc phản vệ: Đây là phản ứng hiếm gặp nhưng nguy hiểm, đe dọa tính mạng gây suy hô hấp và dễ dẫn đến tử vong.
5. Cách xử lý khi trẻ bị dị ứng
Trẻ sơ sinh có thể gặp phản ứng mạnh với sữa công thức do cơ địa nhạy cảm. Trong trường hợp này, giải pháp tối ưu là cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong giai đoạn đầu đời.
Trong trường hợp không có sữa mẹ, sữa công thức là lựa chọn thay thế phù hợp. Tuy nhiên, cha mẹ cần lưu ý cho trẻ bú từng lượng nhỏ để theo dõi xem trẻ có bị dị ứng không. Nếu không có bất kỳ phản ứng tiêu cực nào, cha mẹ có thể tăng dần lượng sữa cho bé trong những lần bú tiếp theo.
Lưu ý: Trẻ dị ứng sữa bò cũng có nguy cơ dị ứng với các thực phẩm khác như sữa dê, sữa đậu nành. Do đó, cha mẹ cần lưu ý và tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa Dị ứng để được tư vấn chế độ ăn phù hợp cho trẻ trong giai đoạn ăn dặm.
Ngoài ra, cha mẹ nên cho trẻ đi tầm soát dị ứng sữa bằng các phương pháp như test lấy da và xét nghiệm máu. Việc phát hiện sớm tình trạng dị ứng sữa giúp trẻ tránh được các ảnh hưởng bất lợi đến sự phát triển về thể chất và sức khỏe lâu dài của trẻ.
6. Cách chọn sữa phù hợp để giúp trẻ tránh được tình trạng dị ứng
Nếu trẻ bị dị ứng sữa bột có nguồn gốc từ sữa bò, cha mẹ nên cân nhắc một số loại sữa công thức áp dụng công nghệ mới để phù hợp với cơ thể như sữa thủy phân chất đạm (protein) một phần hoặc toàn phần.
- Sữa thủy phân protein 1 phần giúp giảm dị ứng ở trẻ, bao bì sản phẩm thường có chữ "HA".
- Sữa thủy phân protein toàn phần giúp trẻ dễ tiêu hóa và ít gây dị ứng vì protein trong sữa được được phân lọc thành các phần nhỏ.
- Sữa công thức chứa amino axit được khuyên dùng cho trẻ vẫn còn biểu hiện dị ứng sau khi sử dụng sữa đã qua xử lý protein, vì trong sữa có protein ở dạng đơn giản nhất, dưới dạng các amino axit - thành phần cấu tạo cơ bản của protein.
Những trẻ dị ứng nặng với tất cả các loại sữa công thức, kể cả các loại được kể trên, cha mẹ có thể cân nhắc sử dụng sữa thực vật thay thế như sữa đậu nành, sữa gạo hoặc sữa ngũ cốc. Tuy nhiên, cha mẹ cần lưu ý rằng sữa thực vật không cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho trẻ. Do đó, cha mẹ nên cho bé ăn dặm sớm hơn và chỉ nên cho bé sử dụng lại sữa công thức sau 3 tuổi, khi đã được bác sĩ chuyên khoa Dị ứng tư vấn.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
| Đăng ký tư vấn dinh dưỡng cho bé tại: https://i.vinmec.com/dangkytuvandinhduong |
|---|
