Dấu hiệu trẻ bị dị ứng đạm sữa bò thường xuất hiện khi cơ thể bé phản ứng lại với protein trong sữa bò, gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện nếu không được điều trị kịp thời. Việc nhận biết sớm các triệu chứng dị ứng đạm sữa bò và hiểu rõ điều cần lưu ý giúp phụ huynh chăm sóc con tốt hơn.
Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Đặng Huy Toàn - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.
1. Dị ứng đạm bò là gì?
Dị ứng đạm sữa bò xảy ra khi hệ miễn dịch của trẻ, đặc biệt là trẻ sơ sinh, phản ứng quá mức với thành phần đạm có trong sữa bò. Đây là một trong những loại dị ứng thực phẩm phổ biến nhất ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Do sữa bò thường là thực phẩm chứa đạm lạ đầu tiên mà trẻ tiếp xúc và hấp thụ với lượng lớn, đặc biệt ở những trẻ đã sử dụng sữa công thức trước đó.
Khi mắc dị ứng đạm sữa bò, hệ miễn dịch của trẻ nhận diện sai loại đạm này là chất có hại và kích hoạt phản ứng chống lại, dẫn đến các dấu hiệu trẻ bị dị ứng đạm sữa bò đặc trưng.
2. Nguyên nhân gây dị ứng đạm bò là gì?
Khi cơ thể trẻ nhận định sai rằng các protein trong sữa bò là chất có hại, hệ miễn dịch sẽ tự động sản sinh kháng thể IgE để trung hòa các protein này. Trong sữa bò, hai loại đạm chính gây dị ứng là Casein nằm trong phần sữa đông vón lại và Whey có trong phần sữa lỏng sau khi sữa đông đã tách ra.
Ở những lần tiếp xúc tiếp theo, kháng thể IgE đã được tạo ra sẽ nhận diện các protein này và kích hoạt hệ miễn dịch, giải phóng histamin cùng các hóa chất trung gian khác gây dị ứng. Chính các chất này là nguyên nhân dẫn đến các triệu chứng dị ứng đạm sữa bò ở trẻ.
Nguyên nhân cụ thể của tình trạng dị ứng đạm sữa bò ở trẻ em vẫn chưa được xác định rõ nhưng các nghiên cứu cho thấy yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng. Trẻ em có nguy cơ cao mắc dị ứng sữa nếu bố mẹ từng có tiền sử dị ứng như sốt, ngứa hoặc phản ứng với các loại thực phẩm khác.
3. Dấu hiệu trẻ bị dị ứng đạm sữa bò
Làm sao để biết bé dị ứng sữa bò? Dị ứng đạm sữa bò có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau, từ nhẹ đến nặng, tùy thuộc vào mức độ bệnh và thời điểm phát hiện. Các dấu hiệu trẻ bị dị ứng đạm sữa bò thường xuất hiện trong vòng 2 giờ hoặc sau 48 giờ kể từ khi trẻ uống sữa bò, có thể ảnh hưởng đến da, hệ hô hấp và hệ tiêu hóa.
Triệu chứng dị ứng đạm sữa bò thường được chia thành hai nhóm: Các triệu chứng dị ứng đạm sữa bò xuất hiện ngay lập tức và những triệu chứng phát sinh muộn hơn.
3.1. Triệu chứng tức thời
- Khó thở.
- Sưng môi, lưỡi, mặt.
- Da phát ban, nổi mề đay, nổi mẩn đỏ, ngứa.
- Chàm là biểu hiện của tình trạng viêm da dị ứng.
- Nôn mửa sau khi bú sữa.
- Tiêu chảy.
3.2. Triệu chứng muộn
- Chàm, ngứa, mẩn đỏ.
- Sổ mũi, ho kéo dài, thở khò khè.
- Quấy khóc nhiều.
- Đau quặn bụng.
- Nôn mửa, trào ngược.
- Táo bón.
- Đi cầu nhiều lần, phân lỏng có máu.
Các dấu hiệu trẻ bị dị ứng đạm sữa bò có thể gây khó chịu, khiến trẻ thức giấc và quấy khóc vào ban đêm, mệt mỏi khi ăn cũng như là chậm tăng cân. Trong khi đó, đau bụng và chàm bội nhiễm là những triệu chứng dị ứng đạm sữa bò thường gặp ở trẻ bú mẹ. Tuy nhiên, những biểu hiện này cũng có thể liên quan đến các bệnh lý khác, không riêng dị ứng đạm sữa bò. Vì vậy, khi nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, phụ huynh nên nhanh chóng đưa trẻ đến bác sĩ để được khám và chẩn đoán chính xác.
4. Phương pháp chẩn đoán
Ngoài việc làm sao để biết bé dị ứng sữa bò thông qua các triệu chứng, bác sĩ có thể chẩn đoán bằng các phương pháp sau:
- Test lẩy da
- Xét nghiệm định lượng IgE
- Xét nghiệm tìm dị ứng nguyên trong máu
- Kiểm tra bằng cách kiêng dùng sữa bò hoặc cho dùng lại
- Test kích thích đường miệng
5. Chăm sóc trẻ bị dị ứng đạm sữa bò
Khi trẻ xuất hiện các triệu chứng dị ứng đạm sữa bò kể trên, bác sĩ thường chỉ định thực hiện các bài kiểm tra để xác định dị ứng đạm sữa bò. Nếu kết quả chẩn đoán xác nhận tình trạng này, trẻ cần được tránh xa sữa bò và các thực phẩm có nguồn gốc từ sữa bò.
Đối với trẻ sơ sinh, việc kiểm soát chặt chẽ chế độ ăn uống của cả mẹ và bé là rất quan trọng. Phụ huynh cần kiểm tra kỹ nguồn gốc các loại thực phẩm để đảm bảo không chứa thành phần từ sữa bò.
Ngoài ra, trẻ bị dị ứng đạm sữa bò cũng có nguy cơ dị ứng với sữa từ các loài động vật khác như sữa dê, do sự tương đồng về thành phần đạm. Vì vậy, cần tránh hoàn toàn các loại sữa động vật khác và ưu tiên cho trẻ bú mẹ, kết hợp với một chế độ ăn uống khoa học, hợp lý để đảm bảo dinh dưỡng.
6. Phòng tránh dị ứng đạm sữa bò ở trẻ
Hầu hết trẻ em sẽ vượt qua tình trạng dị ứng đạm sữa bò khi lớn lên, thường trong độ tuổi từ 1 đến 4, khi hệ miễn dịch đã phát triển đầy đủ. Tuy nhiên, trước khi kết luận rằng trẻ đã khỏi hẳn và có thể quay lại sử dụng các thực phẩm thông thường, các bé cần tiến hành các xét nghiệm đánh giá dị ứng đạm sữa bò.
Phương pháp hiệu quả nhất để phòng tránh dị ứng đạm sữa bò, đặc biệt ở trẻ sơ sinh, là nuôi con bằng sữa mẹ. Sữa mẹ không chỉ cung cấp nguồn dinh dưỡng lý tưởng mà còn chứa các loại đạm dễ dung nạp và các thành phần bảo vệ, giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa non yếu của trẻ chống lại các loại đạm lạ từ thực phẩm.
Đối với các trường hợp không thể nuôi con bằng sữa mẹ và trẻ có nguy cơ cao bị dị ứng, mẹ bỉm nên lựa chọn các loại sữa công thức chứa đạm thủy phân hoàn toàn. Loại sữa này giúp giảm thiểu tối đa nguy cơ dị ứng đạm sữa bò, đảm bảo an toàn cho sức khỏe của trẻ.
Khi phát hiện các dấu hiệu trẻ bị dị ứng đạm sữa bò, phụ huynh nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để thực hiện xét nghiệm và chẩn đoán chính xác, từ đó có biện pháp xử lý phù hợp. Việc loại bỏ đạm sữa bò khỏi chế độ ăn uống và nuôi con bằng sữa mẹ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và kiểm soát các triệu chứng dị ứng đạm sữa bò.
Khoa Nhi tại hệ thống Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là địa chỉ uy tín trong việc tiếp nhận và điều trị các bệnh lý thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, bao gồm các vấn đề về tiêu hóa, sốt virus, sốt vi khuẩn, viêm tai giữa và viêm phổi. Với trang thiết bị hiện đại, không gian vô trùng đảm bảo an toàn tối đa, cùng đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và tận tâm, Vinmec mang đến sự an tâm cho các bậc phụ huynh trong việc chăm sóc sức khỏe con trẻ.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
