Lầm tưởng về hệ tiêu hoá và những sự thật cần biết

Những lầm tưởng về hệ tiêu hóa có thể khiến nhiều người hoang mang và hiểu sai về sức khỏe của mình. Một trong những lầm tưởng phổ biến nhất là kẹo cao su cần nhiều năm để tiêu hóa.. Đọc bài viết để hiểu rõ hơn về những lầm tưởng khác và có cái nhìn chính xác về cách hệ tiêu hóa thực sự hoạt động.

Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của ThS.BS Vũ Huy Bình - Bác sĩ Nội soi tiêu hoá - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

1. Lầm tưởng về hệ tiêu hoá đầu tiên: Mất nhiều năm để tiêu hóa kẹo cao su

Nhiều người lầm tưởng rằng kẹo cao su có thể ở lại trong đường ruột và hệ tiêu hoá trong một thời gian dài mà không thể biến mất. Thực tế, kẹo cao su không tan ra trong miệng như các thức ăn khác và dạ dày không thể phân hủy kẹo cao su nếu nuốt phải.  

Tuy nhiên, đây chỉ là một lầm tưởng về hệ tiêu hoá. Kẹo cao su không dính chặt bên trong ruột, hệ tiêu hóa sẽ đưa kẹo cao su đi giống như mọi thứ khác và sẽ thải ra ngoài theo phân trong vài ngày.

2. Ăn thực phẩm cay nóng gây loét dạ dày

Trước đây, nhiều người nghĩ rằng ăn quá nhiều đồ cay sẽ gây viêm loét dạ dày - một bệnh thuộc hệ tiêu hoá. Tuy nhiên, hiện nay chúng ta biết rằng hầu hết các vết loét ở niêm mạc dạ dày là do nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori) gây ra hoặc do sử dụng các thuốc giảm đau như aspirin, ibuprofen hoặc naproxen.

Thực phẩm cay vẫn có thể gây đau dạ dày ở một số người nhưng không gây loét.

3. Nhấc vật nặng gây thoát vị

Mặc dù đây cũng là một trong những nguyên nhân gây thoát vị nhưng không phải là nguyên nhân chủ yếu và duy nhất. Thoát vị cũng có thể xảy ra do táo bón kéo dài hoặc ho dai dẳng.  

Thoát vị hình thành khi có áp lực tác động lên một điểm yếu hoặc lỗ hổng ở các cơ thành bụng, khiến các cơ quan nội tạng hoặc mô mỡ lồi ra qua lỗ hổng đó. Vị trí thường gặp nhất của thoát vị là vùng háng, rốn, bẹn hoặc phần trên của dạ dày.

4. Lầm tưởng về hệ tiêu hoá: Chỉ người nghiện rượu mới mắc xơ gan

Mặc dù nghiện rượu là nguyên nhân phổ biến gây xơ gan (tình trạng tế bào gan khỏe mạnh bị tổn thương và thay thế bằng mô sẹo) nhưng vẫn còn các nguyên nhân khác. Viêm gan B và C cũng là những yếu tố nguy cơ đáng kể.

Ngoài ra, việc uống quá nhiều rượu dù gần như chắc chắn sẽ gây ra tổn thương gan nhưng không phải lúc nào cũng dẫn đến xơ gan. 

Một trong những lầm tưởng về hệ tiêu hoá là chỉ người nghiện rượu mới mắc xơ gan.
Một trong những lầm tưởng về hệ tiêu hoá là chỉ người nghiện rượu mới mắc xơ gan.

5. Hạt có vỏ gây viêm túi thừa đại tràng (Viêm túi thừa)

Trong quá khứ, bác sĩ thường khuyên những người mắc bệnh viêm túi thừa đại tràng (các túi nhỏ trong thành đại tràng bị viêm và nhiễm trùng) nên tránh các loại hạt có vỏ, ngô, bỏng ngô và thực phẩm có hạt nhỏ như dâu tây vì lo ngại chúng có thể mắc kẹt trong túi và gây đau. Tuy nhiên, nghiên cứu mới cho thấy đây là lầm tưởng về hệ tiêu hóa. Thực tế, những người ăn nhiều chất xơ và các loại hạt có nguy cơ mắc bệnh thấp hơn.

6. Đậu là nguyên nhân chính gây ra đầy hơi

Đậu không phải là thực phẩm chính gây ra tình trạng đầy hơi. Thực tế, các sản phẩm từ sữa bò lại là thủ phạm chính gây đầy hơi, đặc biệt ở những người lớn tuổi do khả năng hấp thụ lactose (đường sữa) giảm sút.

Để hạn chế tình trạng này, có thể sử dụng các sản phẩm sữa không lactose hoặc dùng men lactase trước khi ăn các thực phẩm từ sữa bò.

7. Phải hoàn toàn kiêng sữa đối với người không dung nạp lactose

Mức độ dung nạp lactose ở những người không dung nạp đường sữa (lactose intolerance) là khác nhau. Một số người có thể xuất hiện triệu chứng chỉ với một ly sữa, trong khi những người khác có thể uống tới hai ly.

Bên cạnh đó, một số người có thể dùng sữa chua hoặc kem nhưng lại không dung nạp được sữa tươi. Các loại phô mai lâu năm như phô mai Thụy Sĩ và Cheddar thường dễ dung nạp hơn. Việc xác định loại thực phẩm từ sữa nào và lượng bao nhiêu là an toàn cần được kiểm tra và thử nghiệm kỹ lưỡng. 

Một trong những lầm tưởng về hệ tiêu hoá là người mắc bệnh không dụng nạp lactose phải hoàn toàn kiêng sữa.
Một trong những lầm tưởng về hệ tiêu hoá là người mắc bệnh không dụng nạp lactose phải hoàn toàn kiêng sữa.

8. Hút thuốc lá giảm ợ nóng

Ngược lại hoàn toàn, hút thuốc lá càng làm tăng chứng ợ nóng. Nicotine có thể làm giãn cơ ở phần trên của dạ dày, vốn có chức năng ngăn axit trào ngược (reflux) vào thực quản. Tình trạng trào ngược axit xảy ra thường xuyên sẽ dẫn đến tình trạng ợ nóng.

9. Lầm tưởng về hệ tiêu hoá: Lão hóa gây táo bón

Theo quan niệm thông thường, nhiều người hay cho rằng táo bón phổ biến hơn ở người lớn tuổi. Tuy nhiên, đó là một trong những lầm tưởng về hệ tiêu hoá. Thuốc men, ít vận động, chế độ ăn ít chất xơ và uống không đủ nước là những yếu tố góp phần gây táo bón ở người lớn tuổi. 

Có rất nhiều yếu tố góp phần gây táo bón ở người lớn tuổi như chế độ ăn ít chất xơ.
Có rất nhiều yếu tố góp phần gây táo bón ở người lớn tuổi như chế độ ăn ít chất xơ.

10. Chất xơ không giúp ích gì cho bệnh tiêu chảy

Thông thường, chất xơ được biết đến nhiều với công dụng cải thiện tình trạng táo bón. Tuy nhiên, ít ai biết rằng chất xơ cũng có thể hỗ trợ điều trị tiêu chảy chứ không như lầm tưởng về hệ tiêu hoá cho rằng, chất xơ không giúp ích gì cho bệnh tiêu chảy. Chất xơ đóng vai trò điều hòa độ cứng/mềm của phân. Nó hoạt động theo cơ chế như sau:

  • Đối với táo bón: Chất xơ kích thích ruột già kéo nước vào phân, làm mềm phân và dễ dàng đi ngoài hơn.
  • Đối với tiêu chảy: Chất xơ hấp thụ một phần lượng nước dư thừa trong đường ruột, giúp phân có độ cứng vừa phải và giảm tình trạng tiêu chảy.

Do đó, việc bổ sung chất xơ hợp lý có thể mang lại lợi ích cho đường tiêu hóa, cải thiện tình trạng tiêu chảy và táo bón.

11. Bản thân sẽ biết nếu mình bị ung thư dạ dày

Ung thư ruột già (ung thư đại tràng) thường không có triệu chứng cho đến giai đoạn muộn, đây là lý do tại sao việc phát hiện sớm lại vô cùng quan trọng. Nhìn chung, hầu hết những người có nguy cơ trung bình nên bắt đầu tầm soát từ 50 tuổi.

Thời gian kiểm tra trực tràng đại tràng định kỳ nên bao gồm: xét nghiệm phân hàng năm, nội soi sigma ống mềm mỗi 5 năm, chụp CT scan đại tràng mỗi 5 năm hoặc nội soi đại tràng mỗi 10 năm. Hãy trao đổi với bác sĩ của mình để lựa chọn phương pháp phù hợp nhất.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng. 

Chia sẻ
Câu chuyện khách hàng Thông tin sức khỏe Sống khỏe