Hệ tiêu hóa khỏe mạnh giúp cơ thể hấp thu tốt các chất dinh dưỡng, tăng cường hệ miễn dịch, ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập gây bệnh tật và đảm bảo tinh thần minh mẫn. Biện pháp bảo vệ hệ tiêu hóa tốt nhất là xây dựng một chế độ ăn uống cân bằng, giàu chất xơ, uống đủ nước, hạn chế đồ ăn cay nóng, dầu mỡ, tập thể dục đều đặn và giảm stress.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Thế nào là một hệ tiêu hóa khỏe mạnh?
Ống tiêu hoá (bao gồm các bộ phận từ khoang miệng, thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già đến hậu môn) cùng với gan, tuyến tụy, túi mật, tất cả đều là những bộ phận cấu thành nên hệ tiêu hóa. Mỗi bộ phận, với chức năng riêng biệt, sẽ cùng phối hợp nhịp nhàng với các bộ phận khác để tiếp nhận và biến thức ăn thành nguồn dinh dưỡng nuôi sống cơ thể.
Thức ăn khi vào cơ thể được tiêu hóa tốt, hấp thụ dinh dưỡng trọn vẹn và bài tiết chất thải dễ dàng là dấu hiệu của một hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Ngoài ra, người bệnh cũng không hề có các triệu chứng bất thường nào liên quan đến đường tiêu hóa.
2. Tại sao phải bảo vệ hệ tiêu hóa?
Hệ tiêu hóa, được ví như “ bộ não thứ hai”, không chỉ cung cấp dinh dưỡng nuôi lớn cơ thể mà còn ngăn chặn các vi khuẩn có hại xâm nhập và tàn phá sức khỏe.
Các nhà khoa học đã chứng minh rằng: 95% virus, vi khuẩn và các tác nhân gây hại khác xâm nhập vào cơ thể con người chủ yếu qua đường ăn uống. Do đó, đường tiêu hóa, đường ruột sẽ có cấu tạo đặc biệt để vừa cung cấp chất dinh dưỡng, vừa tăng cường sức đề kháng tự nhiên. Các nhung mao, vi nhung mao cùng với hệ vi sinh vật đường ruột tạo thành một lớp bảo vệ vững chắc, ngăn chặn sự xâm nhập của các mầm bệnh hiệu quả nhất.
Một hệ tiêu hoá khoẻ mạnh sẽ giúp chúng ta ăn ngủ tốt, không mắc phải các bệnh vặt. Chính vì thế, mọi người cần thực hiện các biện pháp bảo vệ hệ tiêu hoá giúp giữ cho hệ tiêu hoá an toàn và khỏe mạnh mỗi ngày.
3. Biện pháp bảo vệ hệ tiêu hóa
3.1 Những thói quen tốt cho hệ tiêu hóa
Để hệ tiêu hóa khỏe mạnh, hãy xây dựng một lối sống lành mạnh và hình thành những thói quen tốt cho hệ tiêu hóa, bao gồm:
- Chế độ ăn lành mạnh: Tập trung vào các loại thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật, hạn chế tối đa đồ ăn chứa chất kích thích và dầu mỡ. Nhờ đó, cơ thể sẽ được cung cấp đầy đủ chất xơ, nước và các lợi khuẩn cần thiết, giúp quá trình tiêu hóa và đào thải diễn ra suôn sẻ.
- Việc ăn khuya gây rối loạn nhịp sinh học, làm giảm khả năng tiêu hóa thức ăn một cách trọn vẹn. Điều này là do cơ thể cần thời gian để xử lý thức ăn sau khi ăn, việc ăn khuya sẽ phá vỡ quy trình tự nhiên này và gây ảnh hưởng sức khoẻ.
- Tập trung và nghiêm túc khi ăn: Việc không tập trung khi ăn là một thói quen phổ biến ở cả trẻ em và người lớn, được xem là một khuyết điểm rất lớn. Một trong những biện pháp bảo vệ hệ tiêu hóa là hình thành thói quen ăn uống tập trung, tránh vừa ăn vừa xem tivi hoặc sử dụng điện thoại. Khi không chú ý đến bữa ăn, thức ăn không được nhai kỹ, dạ dày cũng không tiết đủ dịch vị để tiêu hóa thức ăn hiệu quả, từ đó dẫn đến các vấn đề như đau dạ dày và thiếu hụt chất dinh dưỡng.
- Để hỗ trợ quá trình tiêu hóa một cách hiệu quả nhất, chúng ta nên hình thành thói quen uống nước trước hoặc sau bữa ăn khoảng 1 giờ. Việc làm này giúp các dịch vị trong dạ dày và ở các bộ phận tiêu hóa không bị pha loãng, đảm bảo khả năng hấp thụ và tiêu hóa thức ăn tối ưu. Không chỉ vậy, thói quen này còn mang lại lợi ích cho những người muốn kiểm soát cân nặng. Cụ thể, nước sẽ giúp chúng ta cảm thấy no hơn, giảm cảm giác thèm ăn và hạn chế lượng calo nạp vào cơ thể.
- Biện pháp bảo vệ hệ tiêu hóa tốt nhất là không nên bỏ qua bất kỳ bữa ăn chính nào, kể cả khi công việc quá bận rộn. Việc sắp xếp thời gian ăn uống hợp lý sẽ giúp dịch vị được tiết ra đúng lúc, từ đó nâng cao khả năng tiêu hóa thức ăn.
- Việc giảm thiểu lượng đồ uống có ga, hạn chế nhai kẹo cao su và sử dụng đồ uống có cồn ở mức vừa phải cũng rất quan trọng để bảo vệ hệ tiêu hoá khoẻ mạnh.
- Việc tiêu thụ thực phẩm sống tiềm ẩn nguy cơ nhiễm khuẩn cao do vi khuẩn chưa bị tiêu diệt hoàn toàn bởi nhiệt. Điều này có thể dẫn đến các bệnh đường tiêu hóa. Bên cạnh đó, dạ dày sẽ phải hoạt động mệt mỏi hơn khi tiếp xúc với thức ăn sống, dễ gây ra các phản ứng khó chịu, đặc biệt đối với những loại thực phẩm dễ gây dị ứng.
- Để có một hệ tiêu hóa khỏe mạnh, việc kết hợp giữa tập luyện đều đặn và bổ sung men tiêu hóa là rất cần thiết. Men tiêu hóa sẽ hỗ trợ điều hòa nhu động ruột, ngăn ngừa tiêu chảy và táo bón, đồng thời cân bằng lợi khuẩn, giảm độc tố trong ruột. Nhờ đó, cơ thể sẽ khỏe mạnh hơn, máu lưu thông tốt và quá trình tiêu hóa thức ăn diễn ra thuận lợi.
3.2 Những đồ ăn tốt cho hệ tiêu hóa
Để có một bảo vệ hệ tiêu hóa khỏe mạnh, việc lựa chọn những loại thực phẩm phù hợp đóng vai trò vô cùng quan trọng.
- Với hàm lượng kali dồi dào, chuối không chỉ là một thực phẩm tốt cho hệ tiêu hóa khỏe mạnh mà còn là vị cứu tinh cho những ai đang gặp các vấn đề về dạ dày như nôn mửa hay tiêu chảy. Bên cạnh đó, lượng calo đáng kể trong chuối cung cấp nguồn năng lượng dồi dào, giúp cơ thể hoạt động hiệu quả suốt cả ngày.
- Các loại thực phẩm giàu tinh bột như gạo, khoai tây và yến mạch có tác dụng hình thành một lớp màng bảo vệ niêm mạc dạ dày. Nhờ lớp màng này, quá trình tiêu hóa diễn ra thuận lợi hơn, qua đó nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ tiêu hóa.
- Pectin, một nguồn chất xơ dồi dào có trong táo, rất hữu ích cho những người gặp phải tình trạng táo bón hoặc đau dạ dày. Không chỉ thế, giống như chuối, táo còn có khả năng hỗ trợ hệ tiêu hóa tốt, giảm thiểu nguy cơ tiêu chảy.
- Những món ăn lỏng như canh hay súp có khả năng giúp hệ tiêu hóa hấp thu dinh dưỡng hiệu quả, hạn chế tối đa việc đào thải chất dinh dưỡng ra ngoài cơ thể.
- Củ gừng, một vị thuốc quý giá trong Đông y, không chỉ có tác dụng xoa dịu những cơn đau bụng mà còn rất hiệu quả trong việc chữa các chứng hàn, tiêu chảy.
- Các loại trà thảo dược như lá vối, lá chè xanh, nấm linh chi, lá xạ đen, mật gấu... từ lâu đã được xem là những "bài thuốc" dân gian quý báu. Chúng không chỉ đa dạng về hương vị mà còn rất an toàn và lành tính. Đặc biệt, chúng có tác dụng rất tốt trong việc bảo vệ hệ tiêu hóa khỏe mạnh và đào thải độc tố ra khỏi cơ thể.
Để cơ thể hấp thu trọn vẹn các chất dinh dưỡng từ thức ăn, chúng ta cần có một hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Không chỉ vậy, hệ tiêu hóa còn đóng vai trò như một lá chắn, bảo vệ cơ thể khỏi sự tấn công của vi khuẩn và virus có hại. Chính vì thế, biện pháp bảo vệ hệ tiêu hóa tốt nhất là xây dựng một lối sống lành mạnh và lựa chọn những thực phẩm tốt sẽ giúp cơ thể luôn hoạt động hiệu quả, từ đó duy trì một sức khỏe dẻo dai và vững chắc.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
