Sự hiện diện của sự giãn nở dạng nang của các tuyến dạ dày ở lớp dưới niêm mạc là một tổn thương giống khối u lành tính. Viêm dạ dày nang tuyến có thể biểu hiện lâm sàng dưới dạng đau bụng, đầy hơi, tắc nghẽn dạ dày, chảy máu và loét niêm mạc.
Bài viết được viết bởi ThS.BS Mai Viễn Phương - Bác sĩ nội soi tiêu hóa, Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.
Viêm dạ dày nang tuyến thường lành tính, mặc dù có báo cáo về viêm dạ dày nang tuyến liên quan đến ung thư. Viêm dạ dày dạng nang tuyến và ung thư biểu mô có phương pháp điều trị và tiên lượng khác nhau, vì vậy, điều rất quan trọng là phải phân biệt viêm dạ dày nang tuyến với ung thư biểu mô tuyến.
Hình ảnh nội soi Viêm dạ dày nang tuyến. Hình A và B. Một tổn thương nhô cao nằm ở độ cong lớn của dạ dày. Tổn thương được xác định rõ. C. Một tổn thương nhô cao ra từ một mẫu ESD. Hình D và E. Một tổn thương giống polyp được phân định rõ nằm ở bờ cong lớn của dạ dày. F. Một mẫu Cắt bóc tách dưới niêm mạc qua nội soi (ESD) cho thấy một tổn thương giống polyp. Hình G và H. Một tổn thương giống polyp có phân định rõ nằm ở độ cong lớn của dạ dày. Một mẫu mô sau Cắt bóc tách dưới niêm mạc qua nội soi cho thấy một tổn thương dạng polyp. JL. Hình J và K. Một tổn thương nhô cao được phân định rõ nằm ở bờ cong lớn của dạ dày. Có tình trạng sung huyết và viêm trợ trên bề mặt. L. Một mẫu tổn Thương sau ESD cho thấy một tổn thương nhô cao.
Đặc điểm vi mô và kết quả nhuộm hóa mô miễn dịch viêm dạ dày dạng nang tuyến
Hầu hết các trường hợp đều cho thấy các tuyến ống giãn ra, chủ yếu nằm ở lớp dưới niêm mạc, dọc theo niêm mạc cơ và đôi khi ở lớp niêm mạc. Các tuyến được lót bằng biểu mô trụ đơn nhạt với các đặc điểm gấp vào ở một số vùng. Các tế bào không có loạn sản tế bào và không có nguyên phân. Chất nền phù nề nhẹ với các tế bào lympho và tế bào plasma thâm nhiễm. Không có loạn sản biểu mô ở niêm mạc bên trên. Có các mạch bạch huyết và mạch máu giãn ra ở lớp niêm mạc và lớp dưới niêm mạc.
Vị trí thường gặp
Viêm dạ dày nang tuyến là một tổn thương không phổ biến, thường xảy ra ở đáy vị dạ dày. Nó có thể xảy ra ở tâm vị, thân vị và hang vị. Tác giả Xu và cộng sự đã báo cáo 34 trường hợp viêm dạ dày nang tuyến và vị trí nhiều nhất trong bài báo của họ là tâm vị (15/34), sau đó là hang vị (12/34), và một số trường hợp khác xảy ra ở thân vị (4/34), argularis (2/34) và đáy vị (1/34). Trong các trường hợp của các tác giả, các tổn thương chủ yếu nằm ở đáy vị (4/7), và các trường hợp khác có ở thân vị (1/7), tâm vị (1/7) và hang vị (1/7).
Cần phân biệt viêm dạ dày dạng nang tuyến và ung thư biểu mô tuyến
Có sự khác biệt giữa viêm dạ dày nang tuyến và ung thư biểu mô tuyến về phương pháp điều trị và tiến triển, vì vậy, điều rất quan trọng là phải phân biệt viêm dạ dày nang tuyến với ung thư biểu mô tuyến. Đầu tiên, viêm dạ dày nang tuyến là một quá trình thụ động. Các tuyến trong viêm dạ dày nang tuyến biểu hiện sự phù hợp với mô kẽ xung quanh. Không có phản ứng desmoplastic. Tuy nhiên, ung thư biểu mô là một quá trình chủ động. Các tuyến trong ung thư biểu hiện các đặc điểm thâm nhiễm. Có các phản ứng desmoplastic trong ung thư biểu mô. Thứ hai, ung thư biểu mô tuyến có tổn thương tiền ung thư ở các tuyến xung quanh hoặc các tuyến còn sót lại. Thứ ba, các tuyến có hình dạng khác nhau giữa viêm dạ dày nang tuyến và ung thư biểu mô tuyến. Các tuyến giãn dạng nang không có loạn sản tế bào và nhân. Không có nguyên phân trong các tuyến này.
Kết quả nhuộm miễn dịch Ki-67 chỉ ra rằng các tuyến này không có hoạt động. Nhuộm miễn dịch P53 cho thấy một loại hoang dã của các tuyến này. Tuy nhiên, các tuyến trong ung thư biểu mô tuyến có loạn sản tế bào và nhân rõ ràng. Có những nguyên phân rõ ràng và thậm chí là nguyên phân bệnh lý trong các tuyến này. Nhuộm miễn dịch Ki-67 có thể cho thấy chỉ số cao. Nhuộm miễn dịch P53 có thể cho thấy đột biến cảm giác hoặc đột biến vô nghĩa. Cuối cùng, ung thư biểu mô tuyến có hoại tử tân sinh trong lòng tuyến. Tuy nhiên, các vật liệu trong lòng tuyến viêm dạ dày nang tuyến chỉ là chất tiết. Có một số mảnh vụn trong một số trường hợp, là kết quả của tình trạng tắc nghẽn lâu dài và sau đó là sự phân hủy của chất tiết.
Tài liệu tham khảo
1. Franzin G, Novelli P. Gastritis cystica profunda. Histopathology. 1981;5:535–547. doi: 10.1111/j.1365-2559.1981.
2. Littler ER, Gleibermann E. Gastritis cystica polyposa. (Gastric mucosal prolapse at gastroenterostomy site, with cystic and infiltrative epithelial hyperplasia) Cancer. 1972;29:205–209
Vị trí thường gặp
Viêm dạ dày nang tuyến là một tổn thương không phổ biến, thường xảy ra ở đáy vị dạ dày. Nó có thể xảy ra ở tâm vị, thân vị và hang vị. Tác giả Xu và cộng sự đã báo cáo 34 trường hợp viêm dạ dày nang tuyến và vị trí nhiều nhất trong bài báo của họ là tâm vị (15/34), sau đó là hang vị (12/34), và một số trường hợp khác xảy ra ở thân vị (4/34), argularis (2/34) và đáy vị (1/34). Trong các trường hợp của các tác giả, các tổn thương chủ yếu nằm ở đáy vị (4/7), và các trường hợp khác có ở thân vị (1/7), tâm vị (1/7) và hang vị (1/7).
Cần phân biệt viêm dạ dày dạng nang tuyến và ung thư biểu mô tuyến
Có sự khác biệt giữa viêm dạ dày nang tuyến và ung thư biểu mô tuyến về phương pháp điều trị và tiến triển, vì vậy, điều rất quan trọng là phải phân biệt viêm dạ dày nang tuyến với ung thư biểu mô tuyến. Đầu tiên, viêm dạ dày nang tuyến là một quá trình thụ động. Các tuyến trong viêm dạ dày nang tuyến biểu hiện sự phù hợp với mô kẽ xung quanh. Không có phản ứng desmoplastic. Tuy nhiên, ung thư biểu mô là một quá trình chủ động. Các tuyến trong ung thư biểu hiện các đặc điểm thâm nhiễm. Có các phản ứng desmoplastic trong ung thư biểu mô. Thứ hai, ung thư biểu mô tuyến có tổn thương tiền ung thư ở các tuyến xung quanh hoặc các tuyến còn sót lại. Thứ ba, các tuyến có hình dạng khác nhau giữa viêm dạ dày nang tuyến và ung thư biểu mô tuyến. Các tuyến giãn dạng nang không có loạn sản tế bào và nhân. Không có nguyên phân trong các tuyến này.
Kết quả nhuộm miễn dịch Ki-67 chỉ ra rằng các tuyến này không có hoạt động. Nhuộm miễn dịch P53 cho thấy một loại hoang dã của các tuyến này. Tuy nhiên, các tuyến trong ung thư biểu mô tuyến có loạn sản tế bào và nhân rõ ràng. Có những nguyên phân rõ ràng và thậm chí là nguyên phân bệnh lý trong các tuyến này. Nhuộm miễn dịch Ki-67 có thể cho thấy chỉ số cao. Nhuộm miễn dịch P53 có thể cho thấy đột biến cảm giác hoặc đột biến vô nghĩa. Cuối cùng, ung thư biểu mô tuyến có hoại tử tân sinh trong lòng tuyến. Tuy nhiên, các vật liệu trong lòng tuyến viêm dạ dày nang tuyến chỉ là chất tiết. Có một số mảnh vụn trong một số trường hợp, là kết quả của tình trạng tắc nghẽn lâu dài và sau đó là sự phân hủy của chất tiết.
Tài liệu tham khảo
1. Franzin G, Novelli P. Gastritis cystica profunda. Histopathology. 1981;5:535–547. doi: 10.1111/j.1365-2559.1981.
2. Littler ER, Gleibermann E. Gastritis cystica polyposa. (Gastric mucosal prolapse at gastroenterostomy site, with cystic and infiltrative epithelial hyperplasia) Cancer. 1972;29:205–209
