10 chấn thương thể thao phổ biến và biện pháp phòng tránh

Chấn thương thể thao là gì?

Chấn thương thể thao là những vấn đề phổ biến trong khi tham gia hoạt động thể thao hoặc tập luyện. Mặc dù bất kỳ phần nào trên cơ thể cũng có thể gặp chấn thương trong quá trình vận động, thuật ngữ "chấn thương thể thao" thường nhắc đến các vấn đề liên quan đến hệ thống cơ, xương, khớp và các mô liên quan như sụn và dây chằng.

Nguyên nhân gây ra chấn thương thể thao

Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến gây chấn thương khi tham gia bất kỳ môn thể thao nào:

Không khởi động đúng cách hoặc khởi động không đủ thời gian và cường độ: Thiếu sự chuẩn bị tốt trước khi vận động đột ngột có thể gây gián đoạn trong việc cung cấp oxy và máu đến các cơ, tạo nguy cơ chấn thương.

Thiếu hiểu biết về môn thể thao: Một số người không có kiến thức đầy đủ về môn thể thao mà chỉ dựa vào cảm tính và bản năng khi chơi, không tuân thủ đúng kỹ thuật hoặc tập luyện sai sót, điều này có thể gây chấn thương.

Vận động, tập luyện quá sức hoặc thiếu thời gian nghỉ giữa các bài tập: Sự căng thẳng quá mức hoặc không đủ thời gian để phục hồi giữa các buổi tập có thể tạo ra nhiều nguy cơ chấn thương, cùng với sự mệt mỏi và giảm chất lượng hiệu suất thể lực.

Điều kiện môi trường không thuận lợi: Sân tập quá cứng hoặc lầy lội, điều kiện thời tiết khắc nghiệt, giày tập không phù hợp hoặc dụng cụ bổ trợ không đúng chuẩn cũng là những nguyên nhân phổ biến gây chấn thương.

Tổng quan, việc đảm bảo sự chuẩn bị tốt, tuân thủ kỹ thuật, không tập quá sức và đảm bảo môi trường tập luyện tốt có thể giảm thiểu nguy cơ chấn thương khi tham gia hoạt động thể thao.

10 loại chấn thương thể thao phổ biến hiện nay

Các chấn thương thể thao phổ biến bao gồm:

Chấn thương bong gân mắt cá chân

Đây là tình trạng khi dây chằng hỗ trợ khớp bị giãn ra quá mức. Thường xảy ra khi người chơi té ngã và bàn chân lật vào trong, gây trật mắt cá ngoài. Các dấu hiệu bong gân bao gồm sưng, bầm tím và viêm nhiễm mắt cá, khả năng cử động bị hạn chế và khớp không ổn định. Chấn thương này có thể tự khỏi sau vài ngày, nhưng cần chăm sóc đúng cách để tránh tái phát.

Chuột rút

Đây là hiện tượng co thắt cơ đột ngột, gây đau mạnh và làm người bị thương không thể cử động tiếp. Mọi bắp thịt trên cơ thể đều có thể bị chuột rút, thường xảy ra ở cẳng chân, đùi, bàn tay, bàn chân và cơ bụng.

Căng cơ

Tình trạng cơ bị căng quá mức, có thể dẫn đến rách cơ, thường xảy ra ở cơ bắp chân, gân kheo, háng, lưng dưới và vai. Triệu chứng căng cơ bao gồm đau, sưng, yếu, khó hoặc không thể sử dụng cơ.

Chấn thương háng

Đây là tình trạng khi một trong năm nhóm cơ chạy dọc theo đùi bên trong bị rách hoặc đứt. Thường xảy ra trong các môn thể thao cường độ cao như bóng đá, bóng chuyền, tennis. Triệu chứng bao gồm đau dữ dội ở vùng háng, đùi và hông, khó di chuyển, khập khiễng và khó chạy nhảy hay vặn mình.

Khi gặp chấn thương, bạn nên áp dụng băng ép và chườm đá vào vùng bị tổn thương, đồng thời nghỉ ngơi một cách hợp lý. Trở lại tập luyện quá sớm có thể làm tăng nguy cơ chấn thương nghiêm trọng hơn.

Gãy xương

Gãy xương trong thể thao xảy ra khi xương bị gãy do tác động mạnh từ bên ngoài. Xương có thể gãy theo chiều dọc, chiều ngang, ở nhiều vị trí khác nhau hoặc gãy thành nhiều mảnh. Các dấu hiệu của gãy xương bao gồm âm thanh lạo xạo dưới da khi xảy ra chấn thương, vùng xương gãy bị bầm tím, sưng đỏ và có biến dạng. Ngoài ra, bạn cũng không thể cử động linh hoạt ở nơi xương gãy.

Chấn thương vai

Chấn thương vai khi chơi thể thao có thể bao gồm sai khớp vai, viêm hoặc rách vòng bít quay, viêm gân chóp xoay, vai đông cứng và tổn thương sụn viền khớp vai. Triệu chứng thường gặp bao gồm đau, sưng, cứng cổ vai, khó cử động vai và cánh tay một cách bình thường, và biến dạng khớp vai.

Chấn thương đầu gối

Do đầu gối phải chịu tải trọng và có cấu tạo phức tạp, chấn thương đầu gối thường xảy ra trong thể dục thể thao và bao gồm:

Chấn thương đứt dây chằng chéo trước (ACL)

Xảy ra khi dây chằng chéo trước bị rách do các tác động không đúng kỹ thuật, thay đổi hướng di chuyển đột ngột, dừng lại nhanh chóng hoặc va chạm trực tiếp vào đầu gối. Triệu chứng bao gồm tiếng bật, đau, sưng và mất khả năng cử động đầu gối.

Chấn thương dây chằng chéo sau (LCP)

Đây là tình trạng khi dây chằng chéo sau bị rách do tác động mạnh, khiến cơ thể khuỵu xuống và đầu gối chịu toàn bộ lực tác động. Triệu chứng thường bao gồm đau mạnh ở vùng gối, sưng và sự lỏng lẻo trong khớp gối.

Chấn thương dây chằng chéo bên trong gối (MCL)

Xảy ra khi dây chằng chéo giữa bên trong đầu gối bị rách do đẩy đầu gối sang một bên trong các động tác sai hoặc tác động trực tiếp mạnh vào đầu gối. Các triệu chứng thường gồm đau, sưng và sự lỏng lẻo trong khớp gối.

Chấn thương xương bánh chè (Hội chứng Patellofemoral)

Xảy ra khi xương bánh chè không di chuyển một cách mượt mà, gây tổn thương mô dưới xương bánh chè. Thường xảy ra ở các môn chạy bộ, bóng chuyền và bóng rổ.

Chấn thương vùng đầu

Chấn thương vùng đầu, đặc biệt là chấn thương sọ não, là tình trạng khi người bị chấn động vào vùng đầu, gây tổn thương cho hộp sọ và các cấu trúc bên trong.

Viêm gân Achilles

Viêm gân Achilles là tình trạng viêm gân gót chân gây đau, sưng và cứng. Cơn đau thường trở nên nghiêm trọng hơn sau khi vận động và có thể dẫn đến rách hoặc đứt gân gót. Trong một số trường hợp, gai xương có thể phát triển bên trong gân gót.

Chấn thương tủy sống

Chấn thương tủy sống là tình trạng tổn thương dây thần kinh trong ống tủy sống. Đa phần các trường hợp chấn thương tủy sống xảy ra do chấn thương cột sống, gây ảnh hưởng đến khả năng truyền tín hiệu giữa não và các hệ thống cơ thể, điều khiển chức năng cảm giác, vận động và chức năng tự trị của cơ thể dưới mức tổn thương.

Các biện pháp phòng tránh chấn thương khi chơi thể thao

Những chấn thương trong quá trình luyện tập và thi đấu là không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, chúng ta có thể đề phòng và giảm nguy cơ gặp sự cố luyện tập bằng kiến thức và biện pháp hữu ích. Dưới đây là một số cách phòng tránh chấn thương trong quá trình tập luyện thể thao:

• Luyện tập theo phương pháp đúng để tránh gây lệch hoặc tổn thương khớp.
• Uống đủ nước và tránh mất nước trong quá trình luyện tập. Nước giúp điều chỉnh nhiệt độ cơ thể, duy trì lượng máu ổn định và cung cấp đủ oxi cho cơ thể hoạt động.
• Làm nóng cơ trước khi tập luyện để bảo vệ cơ thể khỏi tổn thương.
• Mặc quần áo phù hợp, không gò bó cơ và khớp khi vận động, chú ý đến việc quần áo thấm mồ hôi và thoáng mát.
• Khởi động kĩ trước khi tập luyện để cơ không bị giãn đột ngột.
• Tăng dần cường độ hoạt động để cơ thể được thích nghi và tăng khả năng chịu áp lực.
• Sử dụng dụng cụ thể thao phù hợp, chẳng hạn như giày phù hợp với kích thước chân, đồ bảo hộ như đệm đầu gối, mũ bảo hiểm, lót ống chân, và đệm khuỷu tay.
• Tránh luyện tập với cường độ quá cao để không gây áp lực quá lớn lên cơ và khớp.

Cách điều trị chấn thương khi chơi thể thao

Trong trường hợp chấn thương cấp tính, việc đầu tiên bạn cần làm là sơ cứu đúng cách.

Đối với trường hợp bị bong gân và trật khớp, bạn có thể áp dụng phương pháp RICE để sơ cứu, bao gồm:

Nghỉ ngơi (Rest): Hạn chế vận động và tạo điều kiện cho cơ thể nghỉ ngơi, giúp giảm cơn đau.

Chườm lạnh (Ice): Sử dụng túi chườm lạnh đặt lên khu vực chấn thương trong vòng 24 giờ đầu để giảm sưng và đau. Hãy chườm lạnh liên tục trong khoảng 2-3 ngày sau chấn thương, mỗi lần không quá 20-30 phút và để cách nhau 3-4 giờ.

Băng bó (Compression): Sử dụng băng bó để cố định khớp và dây chằng, tránh làm tổn thương trở nặng hơn. Hãy lưu ý không băng quá chặt để không gây đau nhói, và nếu cảm thấy khó thở hoặc cảm giác tê buốt, hãy nới lỏng băng bó để máu lưu thông dễ dàng.

Nâng cao (Elevation): Kê một gối dưới bộ phận bị chấn thương để nâng cao nó so với phần còn lại của cơ thể. Điều này giúp giảm đau và giảm sưng một cách hiệu quả.

Tuy nhiên, nếu chấn thương của bạn có dấu hiệu nghiêm trọng thì hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa xương khớp - Bệnh Viện Đa khoa Quốc Tế Vinmec để được thăm khám và điều trị sớm nhất. Tại đây, Với đội ngũ y bác sĩ đầu ngành có trình độ chuyên môn cao và tận tâm, VINMEC cam kết cung cấp cho bệnh nhân các dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng và hiệu quả. Bên cạnh đó, bệnh viện còn sở hữu một loạt thiết bị y tế hiện đại, hỗ trợ phát hiện sớm và điều trị các chấn thương khi chơi bóng tennis, giúp bạn sớm phục hồi một cách hiệu quả nhất.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm tới số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động ngay trên ứng dụng MyVinmec để có thể quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn khám mọi lúc mọi nơi.