Hầu hết thời gian, khi một tế bào trong cơ thể chúng ta phân chia, mỗi tế bào mới sẽ mang một bộ nhiễm sắc thể hoàn chỉnh giống tế bào cũ. Tuy nhiên, các tế bào tham gia vào quá trình sinh sản của con người chỉ mang một nửa bộ nhiễm sắc thể sau khi quá trình phân chia xảy ra. Vậy tế bào phân chia như thế nào?
1. Tế bào phân chia như thế nào?
Khi nhìn từ góc độ con người, thiên nhiên dường như đã thực hiện tiến hóa tài tình để vượt qua các chướng ngại vật. Lấy ví dụ về sự tiến hóa của giới tính: Để thực hiện chuyển từ sinh sản vô tính sang sinh sản hữu tính, tự nhiên đã sử dụng một hệ thống mà các tế bào cha mẹ sinh sản đơn giản bằng cách phân chia (sinh sản vô tính) và thay đổi nó để cho phép hai tế bào cha mẹ kết hợp để tạo ra con cái (sinh sản hữu tính).
Sinh sản vô tính dựa trên một quá trình gọi là nguyên phân, trong đó nhân của tế bào phân chia để tạo ra hai nhân mới, mỗi nhân chứa một bản sao ADN giống hệt nhau. Nguyên phân cho phép các tế bào trong cơ thể bạn phân chia và tái tạo phát triển, như quá trình da lành lại sau khi bị thương. Hầu như tất cả quá trình nhân đôi ADN trong cơ thể bạn đều được thực hiện thông qua quá trình nguyên phân.
Mặt khác, Meiosis là quá trình tạo ra một số tế bào sinh dục nhất định. Nếu bạn là nam, cơ thể bạn sử dụng quá trình meiosis để tạo ra các tế bào tinh trùng, nếu bạn là nữ, nó sử dụng meiosis để tạo ra tế bào trứng.
Trong khi tất cả các tế bào khác trong cơ thể bạn chứa 46 nhiễm sắc thể (23 nhiễm sắc thể từ cha bạn và 23 nhiễm sắc thể từ mẹ bạn), các tế bào trứng hoặc tinh trùng của bạn chỉ chứa một nửa số đó là 23 nhiễm sắc thể. Khi trứng và tinh trùng hợp nhất để tạo thành trứng được thụ tinh, số nhiễm sắc thể cộng lại bằng 46.
Như vậy có hai hình thức phân chia tế bào đó là: Nguyên phân và giảm phân. Hầu hết khi mọi người đề cập đến "phân chia tế bào", thường nghĩa là nguyên phân, quá trình tạo ra các tế bào cơ thể mới. Meiosis là kiểu phân chia tế bào tạo ra tế bào trứng và tinh trùng. Nguyên phân là một quá trình cơ bản cho sự sống. Trong quá trình nguyên phân, tế bào nhân đôi tất cả các thành phần của nó, bao gồm cả nhiễm sắc thể và phân tách để tạo thành hai tế bào con giống hệt nhau. Bởi vì quá trình này rất quan trọng, các bước của nguyên phân được kiểm soát cẩn thận bởi một số gen nhất định. Khi quá trình nguyên phân không được điều chỉnh một cách chính xác, có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe như ung thư.
Hình thức phân chia tế bào khác, meiosis đảm bảo rằng con người có cùng số lượng nhiễm sắc thể trong mỗi thế hệ. Đây là một quá trình gồm hai bước làm giảm một nửa số lượng nhiễm sắc thể từ 46 xuống 23 để hình thành tinh trùng và tế bào trứng. Khi tinh trùng và tế bào trứng hợp nhất khi thụ thai, mỗi tế bào đóng góp 23 nhiễm sắc thể nên phôi tạo thành sẽ có 46 như bình thường. Meiosis cũng cho phép biến đổi di truyền thông qua quá trình xáo trộn gen trong khi các tế bào đang phân chia.
2. Khi nào phân chia tế bào?
Tế bào có thể tự tái tạo khả năng sinh sản là một phần của những gì xác định tế bào là sinh vật sống. Đặc điểm đơn lẻ này cũng giúp giải thích nhiều hiện tượng khác của cuộc sống như chúng ta đã biết, bao gồm sự xuất hiện của các sinh vật đa bào, nhiều loại mô được quan sát thấy trong các sinh vật sống, và thậm chí cả mầm mống của bệnh ung thư.
Quá trình một tế bào phân chia thành hai tế bào con được gọi là quá trình nguyên phân. Nguyên phân là một phần quan trọng của chu kỳ sống của tế bào, nhưng phần còn lại của chu kỳ này được gọi chung là giai đoạn giữa, hầu như không đứng yên.
Trong thời gian giữa các giai đoạn, tế bào thực hiện các phản ứng sinh hóa hàng ngày liên quan đến quá trình trao đổi chất, và nó cũng tham gia vào một số quá trình sẽ hướng dẫn qua vòng phân chia tiếp theo.
Ngoài ra, trong suốt chu kỳ tế bào, có nhiều hệ thống giám sát và điểm kiểm tra giúp tế bào xác định xem liệu có nên phân chia hay không, liệu đã đến lúc chuyển sang giai đoạn tiếp theo hay đã đến lúc chết và nhường chỗ cho tế bào trẻ hơn, khỏe mạnh hơn.
Các kiểm tra khác nhau về sự phát triển của tế bào xảy ra trong thời gian giữa các giai đoạn cho phép các mô tự hồi sinh mà không tăng kích thước. Khi những biện pháp hạn chế này không hiệu quả, kết quả sẽ bao gồm cả sự phát triển và lây lan của tế bào ung thư.
Trên đây là những thông tin giải thích cho phân chia tế bào là gì cũng như cách hoạt động và tế bào phân chia trong cơ thể.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: smallseotools.com
