Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một rối loạn chức năng tiêu hóa phổ biến với tỷ lệ mắc bệnh trên toàn thế giới là 5% -10%. Hội chứng này liên quan đến chi phí trực tiếp và gián tiếp hàng năm lên tới hơn 20 tỷ đô la Mỹ/năm tại Hoa Kỳ và là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng vắng mặt khi làm việc.
Bài viết được viết bởi ThS.BS Mai Viễn Phương - Bác sĩ nội soi tiêu hóa, Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.
Mặc dù hội chứng ruột kích thích là gánh nặng lớn đối với bệnh nhân, nhưng các chiến lược điều trị được khuyến nghị bởi một số hội tiêu hóa (hội châu Âu, Mỹ, Canada, Nhật Bản và Anh) thường không đầy đủ, dẫn đến sự không hài lòng ở một số bệnh nhân với dịch vụ chăm sóc y tế tiêu chuẩn.
Chitin-glucan là hợp chất gì? và có vai trò gì trong việc điều chỉnh cơn đau nội tạng của hội chứng ruột kích thích
Chitin-glucan là một hợp chất dinh dưỡng mới, không tiêu hóa được Cơ quan An toàn Thực phẩm Châu Âu (EFSA) coi là thành phần thực phẩm an toàn. Đây là thành phần chính của thành tế bào của sợi nấm Aspergillus niger ( A. niger ) và chủ yếu bao gồm β-1,3/1,6 glucan phân nhánh liên kết với chitin thông qua liên kết β-1,4. Các nghiên cứu tiền lâm sàng trước đây trên mô hình động vật gặm nhấm, đánh giá chức năng trong ống nghiệm bằng cách sử dụng Mô phỏng mô hình Hệ sinh thái vi khuẩn đường ruột của con người và thăm dò lâm sàng trên những người tình nguyện khỏe mạnh đã nhấn mạnh rằng việc uống chitin-glucan theo liều lượng do EFSA khuyến nghị sẽ tạo ra dấu hiệu vi khuẩn của một loại prebiotic.
Vai trò của chitin-glucan trong việc điều chỉnh cơn đau nội tạng
Quá mẫn cảm nội tạng là một triệu chứng chính của hội chứng ruột kích thích. Tình trạng giãn đại tràng CRD ở chuột là phương pháp được sử dụng rộng rãi nhất để đánh giá cơn đau nội tạng do dễ sử dụng và khả năng tái tạo mạnh mẽ. Trong mô hình này, các tác giả đã đánh giá các đặc điểm chức năng của chitin-glucan, một loại prebiotic mới trong chế độ ăn uống được sử dụng ở người với liều lượng khuyến cáo là 1,5 g/ngày và 3,0 g/ngày.
Ở những con chuột không được điều trị, Tình trạng giãn đại tràng trung bình là 46,0 mmHg ± 0,9 mmHg là cần thiết để gây đau, đặc trưng bởi các cơn co thắt bụng rõ ràng và phần sau cơ thể của động vật nâng lên. Việc uống chitin-glucan với HED là 3 g/ngày trong 15 ngày đã làm giảm nhận thức nội tạng bình thường, cho phép ngưỡng đau tăng đáng kể 14% trong điều kiện bình thường.
Để đánh giá chính xác hơn các đặc điểm chức năng của chitin-glucan trong việc điều chỉnh cơn đau nội tạng, các tác giả đã gây ra chứng tăng nhạy cảm đường ruột bằng cách sử dụng TNBS tại chỗ.
So với chuột trong điều kiện bình thường, việc sử dụng TNBS nồng độ thấp qua đường trực tràng gây ra chứng tăng nhạy cảm đường ruột cao hơn và kéo dài hơn, khiến mô hình này trở thành tài liệu tham khảo để sàng lọc các phương pháp điều trị mới cho chứng đau nội tạng có nguồn gốc từ đường tiêu hóa. Ở những con chuột bị tăng nhạy cảm nội tạng, việc uống chitin-glucan (1,5 g/ngày) làm giảm nhận thức nội tạng 20% sau năm tuần dùng TNBS với tác dụng giảm đau liên quan đến liều lượng và thời gian dẫn đến ức chế nhanh 25% nhận thức đau sau ba tuần nhạy cảm hóa đại tràng ở liều 3,0 g/ngày, đạt tới 50% sau bảy tuần. Trong nghiên cứu hiện tại, các tác giả sử dụng phloroglucinol làm đối chứng dương tính trong cùng điều kiện với chitin-glucan.
Phloroglucinol là dẫn xuất phenol được dung nạp tốt với đặc tính chống co thắt từ lâu đã được sử dụng trong thực hành lâm sàng đối với các tình trạng đau đường tiêu hóa, đặc biệt là ở những bệnh nhân bị hội chứng ruột kích thích. Sử dụng mô hình động vật có liên quan nhất, mạnh mẽ và đáng tin cậy nhất về chứng đau nội tạng mãn tính để sàng lọc các liệu pháp đầy hứa hẹn nhằm làm giảm chứng đau nội tạng, chitin-glucan ở liều 3,0 g/ngày cho thấy tác dụng giảm đau nhanh hơn và gấp đôi so với điều trị đối chứng dương tính phloroglucinol được sử dụng ở liều lượng thông thường
Có một số ít lựa chọn giảm đau hiệu quả để kiểm soát cơn đau nội tạng mãn tính, ngoại trừ thuốc phiện, loại thuốc này đòi hỏi phải dùng đường tiêm và có nhiều tác dụng phụ có hại. So với một nghiên cứu trước đây, việc sử dụng chitin-glucan ở mức 3,0 g/ngày dẫn đến tác dụng giảm đau có cùng mức độ như tác dụng gây ra bởi việc tiêm dưới da 3 mg morphin cho mỗi kg trọng lượng cơ thể. Do đó, các tác giả đưa ra giả thuyết rằng Chitin-glucan gây ra sự biểu hiện của các thụ thể trên các tế bào biểu mô, kiểm soát cục bộ việc truyền thông tin gây đau đến hệ thần kinh ruột.
Hệ thống opioid và cannabinoid là những con đường quan trọng liên quan đến tín hiệu cảm giác nội tạng và nhu động ruột. Hầu hết các phối tử kích hoạt tín hiệu MOR và CB2R cũng nhắm mục tiêu vào một số con đường khác liên quan đến PPAR-a để trung gian cho các hoạt động giảm đau hiệp đồng. Vì các thụ thể này được biểu hiện nhiều trong các tế bào biểu mô, các tác giả đã tiến hành một loạt các thí nghiệm trong ống nghiệm sử dụng các tế bào biểu mô HT-29 ruột người cho thấy biểu hiện tăng của mRNA MOR và CB2R, bắt đầu sau khi ủ tế bào với các nồng độ chitin-glucan khác nhau, mà không có sự thay đổi đáng kể nào về mức mRNA PPARa.
