Hội chứng ruột kích thích sau nhiễm trùng xảy ra khi người bệnh mắc phải hội chứng ruột kích thích ngay sau khi bị nhiễm trùng. Đây là một vấn đề về hệ tiêu hóa có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng. Vì vậy, việc nắm bắt thông tin về tình trạng này sẽ giúp người bệnh phòng tránh tốt hơn. Cùng tìm hiểu thông tin chi tiết qua bài viết này nhé!
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của bác sĩ Nguyễn Mạnh Hải - Khoa Ngoại tổng hợp & Gây mê - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.
1. Hội chứng ruột kích thích là gì?
IBS hay hội chứng ruột kích thích là một vấn đề thường gặp ở hệ tiêu hóa, làm thay đổi thói quen điều tiết chất thải rắn của bệnh nhân. Nguyên nhân của tình trạng này thường liên quan đến yếu tố di truyền, sự nhạy cảm của các dây thần kinh ruột hoặc mức độ căng thẳng.
Bệnh còn một biến thể khác có thể xảy ra sau khi bệnh nhân trải qua một đợt nhiễm trùng được gọi là hội chứng ruột kích thích sau nhiễm trùng hay PI-IBS. Đây là vấn đề cần được người bệnh phải chú ý và điều trị kịp thời nếu vô tình mắc phải.
2. Hội chứng ruột kích thích sau nhiễm trùng là gì?
Hội chứng ruột kích thích là một tập hợp gồm nhiều vấn đề đường ruột. Trong đó, người mắc bệnh sẽ gặp các triệu chứng như táo bón và chuột rút.
Hội chứng ruột kích thích sau nhiễm trùng (PI-IBS) sẽ xuất hiện trong khoảng 2 đến 3 năm sau khi người bệnh bị nhiễm trùng. Bệnh thường bắt nguồn từ các tình trạng nhiễm trùng do ký sinh trùng, vi khuẩn hoặc virus trong đường ruột. Một nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng này là viêm dạ dày ruột cấp tính (AGE).
Theo các nghiên cứu, những bệnh nhân mắc viêm dạ dày ruột cấp tính càng nặng thì nguy cơ mắc lại bệnh càng cao. Đa số người bệnh phải đối mặt với tiêu chảy và các vấn đề liên quan đến phân trong thời gian hơn một tuần sau khi bị nhiễm trùng.
Sau khi bị viêm dạ dày ruột cấp tính, tỷ lệ mắc bệnh lý này rơi vào khoảng 11,5%. Thêm vào đó, những bệnh nhân bị rối loạn chức năng ruột mãn tính nếu bị nhiễm trùng cũng có thể mắc phải tình trạng này. Một nghiên cứu mới đây cho thấy rằng PI-IBS cũng có khả năng xảy ra ở một số bệnh nhân sau khi mắc COVID-19.
3. Các yếu tố nguy cơ gây ra tình trạng bệnh
Ngoài các trường hợp nhiễm trùng, một số yếu tố rủi ro khác cũng có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh. Các yếu tố này bao gồm người trẻ tuổi, nữ giới và những người bị căng thẳng hoặc trầm cảm kéo dài.
Các yếu tố khác gồm có:
- Thói quen hút thuốc.
- Giấc ngủ có vấn đề.
- Sự suy giảm hoạt động của hệ miễn dịch.
- Các vấn đề tiêu hoá.
- Nhiễm trùng bởi một loại vi khuẩn cụ thể (ví dụ như Campylobacter jejuni).
- Sử dụng thuốc kháng sinh sai cách.
4. Triệu chứng của bệnh
IBS và PI-IBS có triệu chứng giống nhau. Tuy nhiên, điểm khác biệt lớn nhất là hội chứng ruột kích thích sau nhiễm trùng bắt đầu sau khi người bệnh trải qua một đợt nhiễm trùng. Sau mỗi bữa ăn hoặc sau khi đi vệ sinh, bệnh nhân có thể trải qua những cơn đau bụng và chuột rút mạnh mẽ.
Các triệu chứng khác bao gồm:
- Sốt.
- Buồn nôn.
- Đầy hơi.
- Phân lỏng hoặc có màu lạ.
- Tiểu thường xuyên.
- Táo bón.
Tuy nhiên, IBS thông thường không đi kèm với các triệu chứng như sốt và nôn mửa, những dấu hiệu này chỉ xảy ra trong PI-IBS. Những người mắc bệnh sau khi bị Covid có thể không gặp phải tình trạng táo bón.
Thêm vào đó, các triệu chứng sẽ trở nên nghiêm trọng hơn hoặc bùng phát khi bệnh nhân ăn hoặc uống một số thực phẩm, đồ uống nhất định.
5. Tình trạng này kéo dài bao lâu?
Tùy vào mỗi người, thời gian xuất hiện các triệu chứng sẽ khác nhau. Trong một số trường hợp, các triệu chứng có thể giảm dần sau khoảng một năm nhưng đối với một số người khác thì thời gian này kéo dài hơn.
6. Có thể chữa khỏi bệnh không?
Khi mới bắt đầu, IBS thường không biểu hiện rõ ràng các triệu chứng. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, dù có liên quan đến nhiễm trùng hay không thì hội chứng này thường trở thành mãn tính và khó điều trị. Mặc dù các triệu chứng có thể được kiểm soát, nhưng hiện nay chưa có phương pháp nào chữa khỏi hoàn toàn bất kỳ dạng nào của IBS.
7. Phương pháp điều trị
Sau khi nhiễm trùng, bệnh nhân cần thay đổi thói quen sống và điều chỉnh chế độ ăn để kiểm soát IBS hiệu quả. Bác sĩ cũng có thể khuyên dùng thuốc không kê đơn (OTC) để làm giảm các triệu chứng khi bệnh bùng phát.
Các phương pháp điều trị khác có thể kể đến như:
- Điều trị nhiễm trùng đường ruột do vi khuẩn càng sớm càng tốt.
- Sử dụng thuốc kháng sinh.
- Sử dụng các loại thuốc sinh học.
- Bổ sung chất xơ.
- Sử dụng thuốc chống táo bón.
- Sử dụng chất điều biến axit mật.
- Sử dụng thuốc đối kháng thụ thể 5HT3.
Cấy ghép hệ vi sinh vật trong phân là một phương pháp điều trị khả thi khác. Quá trình này liên quan đến việc chuyển phân từ người khỏe mạnh vào đại tràng của bệnh nhân bị PI-IBS.
Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng phương pháp này có hiệu quả trong việc điều trị PI-IBS do giardia - một loại ký sinh trùng gây ra. Tuy nhiên, hiệu quả của phương pháp này chỉ kéo dài khoảng 7 tuần, sau đó các triệu chứng lại tái phát.
8. Thời gian hồi phục
Hội chứng ruột kích thích sau nhiễm trùng có thể dần dần cải thiện theo thời gian, bất kể có được điều trị hay không. Sau một năm, 19,7% bệnh nhân có thể hồi phục. Nghiên cứu cũng cho thấy rằng tỷ lệ mắc bệnh có thể gia tăng trong 3 năm đầu sau nhiễm, nhưng sau đó sẽ giảm dần.
Mặc dù vậy, đối với một số người, các triệu chứng có thể kéo dài suốt nhiều năm. Một nghiên cứu dài hạn chỉ ra rằng, sau 8 năm kể từ khi triệu chứng xuất hiện có khoảng 15% người bệnh vẫn tiếp tục bị hội chứng này.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
