Phân biệt dị ứng cồn và không dung nạp cồn là việc làm cần thiết vì hai tình trạng này có nhiều triệu chứng tương tự nhau nhưng nguyên nhân lại khác biệt. Nhận biết đúng giữa dị ứng và không dung nạp cồn sẽ giúp người bị ảnh hưởng có cách xử lý hợp lý, tránh nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ chuyên ngành Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng, tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Phân biệt dị ứng cồn và không dung nạp cồn
1.1 Không dung nạp cồn là gì?
Không dung nạp cồn là một phản ứng xuất hiện ngay sau hoặc một thời gian ngắn sau khi uống rượu. Dù không phải là dị ứng thật sự, tình trạng này có triệu chứng tương tự dị ứng. Nó xảy ra khi cơ thể không thể phân hủy các chất độc trong rượu, dẫn đến một số triệu chứng có thể nguy hiểm cho sức khỏe.
Bia rượu chứa các chất độc, nên cơ thể cần chuyển hóa chúng thành các chất an toàn. Quá trình này diễn ra khá chậm nên khiến triệu chứng của người không dung nạp cồn có thể kéo dài cả ngày hoặc lâu hơn. Thời gian xuất hiện và mức độ nghiêm trọng của triệu chứng phụ thuộc vào lượng rượu uống vào và tốc độ xử lý rượu của cơ thể từng người.
Khi uống rượu, một enzyme trong cơ thể gọi là ADH sẽ phân hủy rượu thành acetaldehyde. Sau đó, một loại enzyme khác có tên ALDH sẽ biến acetaldehyde thành axit axetic và thải ra ngoài. Người cao tuổi thường có lượng ALDH thấp hơn mức trung bình, vì thế các phản ứng với cồn có thể kém hiệu quả hơn so với khi còn trẻ.
Ngoài ra, để phân biệt dị ứng cồn và không dung nạp cồn, người bệnh còn có thể xem xét ở yếu tố di truyền. Theo các nghiên cứu, không dung nạp cồn là một trong những rối loạn di truyền phổ biến nhất.
1.2 Dị ứng với cồn là gì?
Dị ứng với rượu bia là tình trạng hiếm gặp. Thông thường, người bị dị ứng là do phản ứng với các thành phần có trong rượu bia như lúa mạch, lúa mì hoặc một số loại ngũ cốc. Triệu chứng dị ứng có thể bao gồm ngứa, sưng, nổi mề đay và khó thở. Trong trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể bị sốc phản vệ - một phản ứng nguy hiểm đe dọa đến tính mạng.
1.3 Cách phân biệt
Để phân biệt dị ứng cồn và không dung nạp cồn, người bệnh có thể làm xét nghiệm dị ứng như xét nghiệm IgE đặc hiệu hoặc xét nghiệm máu. Đây là cách hiệu quả để xác định các chất gây dị ứng. Tuy nhiên, xét nghiệm này chỉ phát hiện được dị ứng, chứ không chẩn đoán được tình trạng không dung nạp cồn. Vì vậy, việc trao đổi với bác sĩ rất quan trọng, giúp bác sĩ dựa vào tiền sử bệnh và các triệu chứng để đưa ra chẩn đoán chính xác.
2. Cách chữa dị ứng sau khi uống bia rượu
Để giảm bớt cảm giác khó chịu và loại bỏ những vết mẩn đỏ không mong muốn, dưới đây là một số cách chữa dị ứng sau khi uống bia rượu mà bệnh nhân có thể tham khảo.
2.1 Uống nhiều nước
Việc uống nhiều nước là biện pháp đơn giản nhất để kích thích quá trình loại bỏ cồn từ bia rượu qua đường tiểu. Bổ sung nước trong lúc này là điều quan trọng vì phương pháp này giúp điều chỉnh nhiệt độ cơ thể, làm giảm cảm giác nóng rát và ngứa ngáy do sử dụng rượu bia.
Ngoài nước lọc, người bệnh cũng có thể sử dụng nước ép từ các loại trái cây hoặc uống trà thảo mộc như trà hoa cúc, trà gừng, trà nhài…
Uống nước ép sẽ cung cấp thêm vitamin và khoáng chất trong khi trà thảo mộc giúp thanh nhiệt, giải độc, làm mát gan và giúp thư giãn tinh thần.
2.2 Chọn thức ăn phù hợp
Thực phẩm dạng mềm, lỏng như cháo, súp sẽ là câu trả lời phù hợp cho người bệnh đang tìm kiếm cách chữa dị ứng sau khi uống bia.
Các loại thực phẩm này không chỉ cung cấp nước và năng lượng cho cơ thể mà còn làm chậm quá trình hấp thụ cồn trong dạ dày và ruột, tạo điều kiện cho gan tiết ra enzyme để chuyển hóa độc tố.
Ngoài ra, người bệnh nên bổ sung vào khẩu phần ăn hàng ngày các loại rau xanh và trái cây, đặc biệt là những thực phẩm giàu vitamin C như cam, dâu tây, ớt chuông, bông cải xanh và khoai tây.
Người bệnh cũng nên hạn chế thức ăn khó tiêu, thức ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng và đồ ăn tái sống.
2.3 Áp dụng phương pháp chườm lạnh
Chườm lạnh sẽ làm các mạch máu co lại, làm giảm cảm giác ngứa ngáy tại thời điểm chườm.
Người bệnh có thể sử dụng túi chườm, chai nước đá hoặc khăn bọc đá và chườm lên vùng da bị mề đay trong khoảng 10 phút.
Cần lưu ý không chườm lên vùng da có vết thương hở, không để đá tiếp xúc trực tiếp với da và không chườm quá lâu để tránh bị bỏng lạnh.
2.4 Các loại thuốc dân gian
Cách chữa dị ứng sau khi uống bia bằng các nguyên liệu dân gian khá dễ tìm, chi phí rẻ nhưng yêu cầu người bệnh phải có thời gian và công sức chuẩn bị.
Một số mẹo bao gồm việc rửa sạch và giã nhuyễn nguyên liệu trước khi đắp lên vùng da mẩn ngứa trong khoảng 15 phút.
Người bệnh có thể thử đắp lá bạc hà, lá hẹ hoặc cây chó đẻ. Bệnh nhân cũng có thể thoa hỗn hợp tinh bột nghệ với mật ong hoặc sử dụng phần thịt trong lá nha đam để bôi lên da.
Lưu ý: Bệnh nhân cần làm sạch vùng da mẩn ngứa trước và sau khi thoa, đắp.
2.5 Các loại thực phẩm chức năng
Một trong những nguyên nhân phổ biến gây mề đay và mẩn ngứa sau khi uống rượu bia có thể liên quan đến chức năng gan, vì khoảng 90% lượng cồn trong bia và rượu được xử lý tại gan.
Tại đây, cồn sẽ chuyển hóa thành Acetaldehyde - một chất gây độc cho cơ thể, sau đó được biến đổi thành Acid acetic, rồi phân huỷ thành CO2 và nước để đào thải ra ngoài. Việc tiêu thụ một lượng bia rượu quá lớn hoặc gan hoạt động không hiệu quả sẽ gây áp lực lên gan, khiến quá trình chuyển hóa cồn bị ngưng lại ở giai đoạn Acetaldehyde.
Sự tích tụ của Acetaldehyde sẽ kích thích tế bào miễn dịch phát hành các chất trung gian, gây ra các triệu chứng mẩn ngứa và mề đay.
Do đó, sử dụng các loại thực phẩm chức năng tăng cường chức năng và bảo vệ gan khỏi tác động của bia rượu là biện pháp hiệu quả trước khi bệnh nhân phải tìm cách chữa trị tình trạng dị ứng sau khi uống bia.
Vừa rồi là những thông tin mà Vinmec cung cấp cho người bệnh về cách phân biệt dị ứng cồn và không dung nạp cồn, cũng như một số phương pháp chữa dị ứng khi uống bia, rượu. Tuy nhiên, nếu phản ứng dị ứng trở nên nghiêm trọng, người bệnh nên tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn. Hy vọng rằng những thông tin chia sẻ trong bài sẽ giúp người bệnh có thêm kiến thức để xử lý kịp thời và hiệu quả các trường hợp dị ứng sau khi uống bia, rượu tốt hơn.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
