Đau khớp khuỷu tay là dấu hiệu của một nhóm bệnh xương khớp làm ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng di chuyển của cánh tay. Bệnh có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như teo cơ, biến dạng khớp, thậm chí là mất khả năng di chuyển cánh tay hoàn toàn.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Cấu tạo của khớp khuỷu tay
Khuỷu tay là phần nối giữa cánh tay và cẳng tay, có khả năng linh hoạt xoay chuyển 180° nhờ vào cấu trúc đặc biệt.
- Phần bên ngoài của khuỷu tay được gọi là mỏm trên cầu lồi ngoài, là nơi mà các nhóm cơ duỗi ngón tay và cổ tay gắn kết.
- Phần bên trong hay mỏm trên cầu lồi trong là nơi mà các nhóm cơ gập ngón tay và cổ tay có điểm tựa.
- Phần xung quanh của khuỷu tay là nơi mà hệ thống dây chằng và bao khớp bám vào.
2. Bệnh đau khớp khuỷu tay là bệnh gì?
Khớp khuỷu tay là một cấu trúc phức tạp trong cơ thể. Đây là một khớp đặc biệt với ba xương tham gia cử động, bao gồm: xương cánh tay, xương trụ, và xương quay.
Phần lồi của khuỷu tay là nơi nối các cơ và gân của xương cánh tay, cho phép khuỷu tay di chuyển dễ dàng khi gập và duỗi.
Đau khớp khuỷu tay thường là kết quả của viêm hoặc tổn thương gân cơ duỗi tại mỏm cầu lồi bên ngoài xương cánh tay, thường xảy ra ở hai nhóm đối tượng chính:
- Nhóm thứ nhất gồm các vận động viên và người chơi thể thao như golf và tennis. Người chơi tennis thường chịu tổn thương phần ngoài của khuỷu tay, trong khi người chơi golf thường bị tổn thương phần trong.
- Nhóm thứ hai bao gồm nhân viên văn phòng và những người thường xuyên ngồi làm việc với máy tính, gây ra căng thẳng và đau ở khuỷu tay.
3. Nguyên nhân gây ra bệnh
Có hai nhóm nguyên nhân chính gây ra đau khớp khuỷu tay bao gồm nhóm nguyên nhân bệnh lý và nhóm nguyên nhân do tác động từ bên ngoài. Từ đó gây ra các tình trạng như bong gân chấn thương gân, cơ, trật khớp…
3.1 Thoái hoá khớp
Đau khuỷu tay thường là biểu hiện của thoái hóa khớp, một loại viêm khớp mạn tính phổ biến gây tổn thương và mòn sụn khớp. Tình trạng này khiến các đầu xương ở khớp va chạm vào nhau.
Bên cạnh cảm giác cứng khớp và đau nhức, người mắc thoái hóa khớp khuỷu tay còn thường gặp các triệu chứng như sưng khớp, hạn chế khả năng vận động, xuất hiện gai xương trên phim X-quang của khuỷu tay, âm thanh lụp cụp khi uốn cong hoặc duỗi thẳng khớp và biến dạng của đau khớp khuỷu tay.
3.2 Viêm khớp dạng thấp (RA)
Đây là một loại bệnh mạn tính phát triển khi hệ thống miễn dịch hoạt động quá mức và tấn công các tế bào khỏe mạnh trong cơ thể, trong khi hệ thống miễn dịch của người khỏe mạnh có thể nhận biết và chống lại các tác nhân gây bệnh.
Ở người mắc viêm khớp dạng thấp, hệ thống miễn dịch tạo ra các kháng thể tấn công lớp niêm mạc của các khớp khỏe mạnh gây viêm khớp. Bệnh này có thể ảnh hưởng đến bất kỳ khớp nào trong cơ thể, bao gồm cả đau khớp khuỷu tay.
Biểu hiện của RA thường là sự đau đớn đối xứng ở các khớp, kèm theo cảm giác nóng và đau nhức. Khi tiến triển, các nốt thấp khớp thường hình thành tại khuỷu tay.
3.3 Bệnh gút
Gút là tình trạng phát sinh khi axit uric tích tụ trong cơ thể thay vì được loại bỏ qua hệ thống thải. Khi thời gian trôi qua, axit uric này sẽ tạo thành các tinh thể sắc nhọn và lắng đọng trong các khớp, gây ra tình trạng viêm.
Người mắc bệnh thường trải qua các triệu chứng như sưng, đau mãnh liệt ở các khớp bao gồm cả khớp khuỷu tay. Các biểu hiện phổ biến của đau khớp khuỷu tay do gút bao gồm:
- Khớp sưng to, đỏ, đau nhức.
- Cơn đau thường nặng hơn hoặc bắt đầu sau khi tiêu thụ rượu bia, hải sản, thịt đỏ, nội tạng động vật... hoặc sử dụng thuốc như Aspirin, thuốc lợi tiểu, nhiễm khuẩn, hoặc các loại hóa chất điều trị ung thư.
- Cơn đau giảm dần sau khoảng 5-7 ngày.
- Da xung quanh khớp có thể cảm thấy nóng khi chạm.
- Sốt và mệt mỏi.
- Hình thành các khối tinh thể gọi là tophi.
3.4 Viêm khớp vảy nến
Viêm khớp vảy nến là một bệnh viêm khớp mạn tính và tự miễn, gây ra viêm và đau nhức nghiêm trọng ở khuỷu tay. Bệnh thường phát triển theo đợt và thường xảy ra sau khi bệnh vảy nến đã xuất hiện.
Người mắc bệnh thường phải đối mặt với tổn thương lâu dài đến xương khớp, từ đó phá hủy cấu trúc khớp và mất chức năng vận động, tăng nguy cơ tàn phế.
Triệu chứng của viêm khớp khuỷu tay do viêm khớp vảy nến bao gồm:
- Sưng ở một hoặc cả hai bên khớp.
- Đau cơ và gân.
- Đau khớp khuỷu tay và ngón tay.
- Đau và cứng cột sống.
- Bong tróc da đầu.
- Rách móng tay và đỏ mắt.
3.5 Viêm khớp do lupus ban đỏ
Viêm khớp khuỷu tay là một biến chứng phổ biến của bệnh lupus ban đỏ. Trong trường hợp này, hệ thống miễn dịch tấn công các mô trong cơ thể bao gồm các mô và khớp. Bệnh thường ảnh hưởng đến các khớp trên cơ thể bao gồm cả khuỷu tay.
Người mắc lupus thường trải qua các triệu chứng như thiếu máu, hội chứng Raynaud, tổn thương thận, hệ thống thần kinh, viêm phổi,... gây đau khớp khuỷu tay và viêm khớp.
3.6 Viêm bao hoạt dịch
Viêm bao hoạt dịch là tình trạng tác động đến sự ổn định của bao hoạt dịch, nơi chứa chất lỏng bôi trơn khớp và mô mềm xung quanh khớp. Biểu hiện của tình trạng này bao gồm sưng nề mô mềm, đau khi chạm và cử động.
3.7 Các yếu tố khác
Các yếu tố khác cũng có thể góp phần vào sự xuất hiện của đau khớp khuỷu tay, bao gồm các nguyên nhân bên ngoài như sau:
- Chấn thương: Các sự cố tai nạn có thể gây ra chấn thương và là nguyên nhân tiềm ẩn của bệnh. Do đó, việc xử lý chấn thương một cách cẩn thận là rất quan trọng để tránh các biến chứng, cũng như sự phát triển không cân đối của xương tay, khớp giả, viêm khớp và nhiễm trùng khớp,..
- Tính chất công việc: Người làm công việc nặng nhọc có nguy cơ cao hơn về bệnh xương khớp. Tình trạng viêm nhiễm ở khớp khuỷu tay thường xảy ra do việc lặp đi lặp lại các hoạt động đối với tay như thợ xây dựng hoặc thợ sửa chữa.
- Hoạt động thể thao quá mức: Sự vận động quá mức và thực hiện các kỹ thuật không đúng cũng là một trong những nguyên nhân chính gây ra đau khớp và viêm mô xung quanh khớp. Ví dụ, viêm các điểm nút gân cầu trong hoặc ngoài khuỷu tay là một kết quả của việc thể thao quá sức.
4. Những ai có nguy cơ bị bệnh đau khớp khuỷu tay?
Những người có nguy cơ mắc bệnh đau khuỷu tay bao gồm những người tham gia các hoạt động như:
- Chơi golf
- Tham gia bóng chày
- Chơi tennis
- Tập thể dục
- Thực hành võ quyền Anh
Ngoài ra, những người làm việc đòi hỏi sử dụng tay nhiều cũng có nguy cơ mắc bệnh đau khuỷu tay:
- Đầu bếp
- Họa sĩ
- Thợ mộc
- Công nhân xí nghiệp
- Thợ điện nước
Những người này thường lặp đi lặp lại các chuyển động có thể gây tổn thương khớp khuỷu tay. Việc lặp lại các động tác này, đặc biệt là ở cổ tay có thể dẫn đến viêm cơ hoặc viêm gân ở bên ngoài xương cánh tay, gây ra cảm giác đau khớp khuỷu tay.
5. Triệu chứng đau khớp khuỷu tay
Khi gặp vấn đề về đau khớp khuỷu tay, bệnh nhân thường trải qua các dấu hiệu như sau:
- Cảm giác đau nhức hoặc đau dữ dội khi di chuyển khuỷu tay, đặc biệt là khi tiếp xúc với áp lực.
- Sự phình to, đỏ và cảm giác nóng rát ở vùng xung quanh khớp khuỷu tay.
- Hạn chế vận động của khớp khuỷu tay, gặp khó khăn khi cố gắng nâng vật nặng, nắm chặt đồ vật hoặc thực hiện các hoạt động hàng ngày như đánh răng hoặc viết.
6. Chẩn đoán bệnh
Ngoài việc dựa vào các dấu hiệu lâm sàng để chẩn đoán bệnh đau khớp khuỷu tay, bác sĩ thường tiến hành thăm khám và thực hiện một loạt các xét nghiệm bao gồm:
- Một trong những phương pháp phổ biến là chụp X-quang nhằm kiểm tra xương có gãy hay không, cũng như phát hiện viêm khớp.
- Chụp MRI (hình ảnh cộng hưởng từ) là một phương pháp giúp xem xét chi tiết các cấu trúc mềm xung quanh khớp bao gồm sụn, dây chằng, mạch máu và dây thần kinh.
- Điện cơ là một phương pháp đo lường sự phản ứng của các cơ trong khi chúng được kích thích bởi dòng điện.
7. Điều trị bệnh đau khớp khuỷu tay
Tuỳ thuộc vào tình trạng sức khỏe của từng bệnh nhân, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Đối với những trường hợp mới mắc bệnh và tổn thương không nặng, người bệnh có thể thực hiện các biện pháp tự điều trị tại nhà sau:
7.1 Phương pháp điều trị không cần phẫu thuật
Sử dụng thuốc là một trong những phương pháp điều trị phổ biến được áp dụng cho các trường hợp đau khớp khuỷu tay. Tuỳ thuộc vào nguyên nhân và mức độ tổn thương, bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc như:
- Acetaminophen (cho đau nhẹ đến trung bình),
- Tramadol (dành cho đau trung bình đến nặng),
- Thuốc giảm đau tại chỗ,
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAID),
- Thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm (DMARDs),
- Thuốc sinh học,
- Corticoid và nhiều loại khác.
Vật lý trị liệu là một phương pháp khác có tác dụng giảm đau, tăng cường tầm vận động cho khuỷu tay và ngăn chặn sự cứng khớp. Ngoài ra, phương pháp này còn giúp cải thiện sự tuần hoàn máu, tăng cường sức mạnh, làm dẻo dây chằng và cải thiện sự linh hoạt cho các cơ bắp.
Các hình thức vật lý trị liệu thường được áp dụng bao gồm tập vật lý trị liệu, siêu âm trị liệu, nhiệt trị liệu và điện trị liệu. Bên cạnh đó, người bệnh cũng có thể áp dụng các biện pháp khác cũng cải thiện tình trạng đau khớp khuỷu tay như:
- Nghỉ ngơi: Bác sĩ thường khuyến nghị người bệnh nghỉ ngơi để giảm đau và sưng. Các hoạt động gây đau nên được hạn chế trong khoảng 1-2 tuần, tùy thuộc vào mức độ tổn thương trước khi trở lại vận động bình thường.
- Chườm lạnh: Chườm lạnh giúp giảm sưng và đau. Người bệnh có thể sử dụng túi đá hoặc nước đá để chườm lên khuỷu tay trong khoảng 15-20 phút, 3-4 lần mỗi ngày.
- Sử dụng nẹp hoặc băng khuỷu tay: Người bệnh nên sử dụng nẹp và băng khuỷu tay để giữ ấm và hạn chế sự chuyển động quá mức của khớp. Nẹp cũng có thể giúp giảm áp lực lên cánh tay trong các hoạt động cụ thể.
- Kê cao khuỷu tay: Nâng khuỷu tay sẽ giúp giảm sưng và đau. Người bệnh có thể đặt khuỷu tay trên gối hoặc chân để nâng cao dễ dàng hơn.
7.2 Điều trị bằng phẫu thuật
Khi việc điều trị bằng phương pháp nội khoa không đem lại kết quả mong muốn cho tình trạng đau khớp khuỷu tay do nguyên nhân phức tạp, bác sĩ có thể đề xuất phẫu thuật để cải thiện chức năng của khuỷu tay.
Quá trình lựa chọn kỹ thuật phẫu thuật sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể, mức độ nghiêm trọng của tình trạng, tuổi tác và mục tiêu điều trị của bệnh nhân. Các phương pháp phẫu thuật thường được áp dụng để điều trị viêm đau khớp ở khuỷu tay bao gồm:
- Phẫu thuật nội soi khớp
- Phẫu thuật mở
- Phẫu thuật thay khớp nhân tạo
Trong trường hợp khớp khuỷu tay bị tổn thương nặng và không thể khôi phục, phương pháp thay khớp nhân tạo có thể được xem xét. Phương pháp này sử dụng khớp nhân tạo để thay thế hoàn toàn cho khớp bị hỏng. Đây được coi là giải pháp cuối cùng giúp bệnh nhân khôi phục khả năng vận động của khuỷu tay một cách hiệu quả nhất.
8. Cách phòng tránh đau khớp khuỷu tay
Dưới đây là một số biện pháp có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh viêm khớp khuỷu tay:
- Đảm bảo cân bằng giữa thời gian vận động, làm việc và nghỉ ngơi; tránh tình trạng quá tải vận động và làm việc.
- Hạn chế nguy cơ chấn thương bằng cách cẩn trọng khi tham gia hoạt động và thể thao.
- Tiến hành bài khởi động kỹ lưỡng trước khi thực hiện công việc nặng hoặc vận động thể thao.
- Tránh lặp lại một động tác gây áp lực lên khuỷu tay trong thời gian dài.
- Xử lý chấn thương một cách triệt để.
- Dành thời gian hàng ngày từ 30-60 phút để vận động cơ thể, như tập yoga, thái cực quyền, hoặc bơi lội.
- Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng, đảm bảo cung cấp đủ vitamin, khoáng chất, chất béo, tinh bột và protein để duy trì sức khỏe của xương và mô. Từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh viêm khớp khuỷu tay.
9. Khi nào cần gặp bác sĩ ngay?
Khi xuất hiện các triệu chứng sau đây, người bệnh nên đến bác sĩ kiểm tra ngay lập tức:
- Đau nhức cơ bắp cực độ, kèm theo vết thâm tím và sưng đỏ ở vùng khuỷu tay.
- Sốt cao không hạ được sau một thời gian dài, dù đã thử các biện pháp giảm sốt.
- Khả năng di chuyển của cánh tay bị hạn chế hoặc gây đau khi cử động.
- Biến dạng khớp hoặc các cử động không bình thường.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
