Trật khớp: Bạn đã xử trí đúng cách?

Trật khớp là một chấn thương phổ biến, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi do vận động sai tư thế trong cuộc sống hằng ngày, trong lao động hoặc khi chơi thể thao. Nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời, trật khớp có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng. Việc hiểu rõ và áp dụng đúng cách xử lý khi bị trật khớp là yếu tố quan trọng giúp quá trình phục hồi diễn ra nhanh chóng và hiệu quả.

Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.

1.Nguyên nhân nào gây trật khớp

Trật khớp thường xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Khoảng 80 – 90% các trường hợp trật khớp là do chấn thương từ tai nạn giao thông, tai nạn lao động, tai nạn khi tham gia các môn thể thao như bóng chuyền, bóng đá, trượt ván hoặc thậm chí trong các tai nạn học đường.  

Cơ chế chấn thương chủ yếu là gián tiếp - khi lực tác động lên cẳng chân, gối, đùi tạo ra lực đòn bẩy khiến chỏm xương đùi trật ra khỏi ổ cối hoặc các trường hợp ngã chống tay có thể gây trật khớp khuỷu tay hay khớp vai.  

Với cơ chế chấn thương trực tiếp có thể dẫn đến tình trạng nghiêm trọng như trật khớp hở. Ngoài ra, còn có những nguyên nhân khác gây trật khớp như trật khớp bẩm sinh, do bệnh lý (ví dụ như viêm xương khớp háng), hoặc trật khớp vai do liệt cơ delta.

Sau khi gặp chấn thương, nếu người bị chấn thương thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy nhanh chóng đến gặp bác sĩ chuyên khoa Chấn thương chỉnh hình để được khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời. Điều này giúp bản thân ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

2. Những sai lầm thường gặp trong cách xử lý khi bị trật khớp

Trong quá trình áp dụng những cách xử lý khi bị trật khớp, người bệnh có thể mắc phải một số sai lầm thường gặp như :

• Tự ý chỉnh khớp: Nhiều bệnh nhân cố gắng tự chỉnh khớp về vị trí bình thường mà không có kiến thức chuyên môn cần thiết. Hành động này có thể gây ra tổn thương nghiêm trọng và dẫn đến các biến chứng khác.
• Chần chừ không đi khám: Một số bệnh nhân khi gặp vấn đề về khớp lại không sớm tìm đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, dẫn đến nguy cơ tái phát trật khớp và làm trầm trọng hơn tình trạng bệnh.
• Sử dụng thuốc không theo chỉ định: Việc tự ý dùng thuốc giảm đau và thuốc kháng viêm mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.
• Bỏ qua tập luyện và phục hồi: Nhiều bệnh nhân không thực hiện đầy đủ các bài tập phục hồi chức năng sau khi điều trị trật khớp, điều này có thể khiến tình trạng bệnh tái phát và suy giảm chức năng của khớp.
• Lơ là việc đảm bảo vệ sinh khớp: Nếu người bệnh không chú trọng đến việc vệ sinh khớp có thể dẫn đến tình trạng nhiễm trùng và các vấn đề sức khỏe khác liên quan đến khớp.

Để ngăn ngừa những sai lầm trong cách xử lý khi bị trật khớp, bệnh nhân cần tìm đến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế khi có bất kỳ vấn đề nào liên quan đến khớp và phải tuân thủ nghiêm ngặt theo lời khuyên, hướng dẫn.

3.Các cách xử lý khi bị trật khớp chính xác giúp phục hồi hiệu quả

3.1. Điều chỉnh khớp về vị trí bình thường

Phương pháp này thường áp dụng cho các trường hợp trật khớp ở mức độ nhẹ đến trung bình. Tuy nhiên, việc điều chỉnh khớp cần do bác sĩ hoặc chuyên gia y tế có chuyên môn và kinh nghiệm thực hiện để đảm bảo an toàn và hiệu quả cao.

Quy trình điều chỉnh khớp bao gồm các bước sau:

• Đánh giá vị trí và mức độ trật khớp: Trước tiên, bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm cần thiết như chụp X-quang để xác định chính xác vị trí và mức độ trật của khớp, từ đó lập kế hoạch điều trị phù hợp.
• Chuẩn bị cho bệnh nhân: Bác sĩ sẽ hướng dẫn bệnh nhân vào tư thế nằm hoặc ngồi sao cho thoải mái và thư giãn, giúp giảm bớt cảm giác đau đớn và tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình điều chỉnh khớp.
• Thực hiện điều chỉnh khớp: Quá trình này cần được thực hiện một cách cẩn thận, đúng kỹ thuật, tránh gây tổn thương thêm cho bệnh nhân.
• Giám sát và kiểm tra lại: Sau khi điều chỉnh, bác sĩ sẽ theo dõi chặt chẽ cũng như kiểm tra lại để đảm bảo khớp đã trở về đúng vị trí ban đầu và không có dấu hiệu của biến chứng.
• Chăm sóc sau điều chỉnh khớp: Bác sĩ sẽ chỉ định các biện pháp chăm sóc sau điều trị như dùng thuốc giảm đau, thuốc chống viêm và thực hiện các bài tập phục hồi chức năng để giảm sưng, giảm đau, cải thiện chức năng của khớp.

3.2. Nghỉ ngơi và băng bó

Việc nghỉ ngơi và băng bó là những biện pháp quan trọng trong quá trình phục hồi sau trật khớp giúp giảm đau và sưng, đồng thời ngăn ngừa tổn thương thêm cho khớp.

Bệnh nhân cần nghỉ ngơi và giữ khớp ở trạng thái tĩnh tại để giảm bớt sự đau đớn và sưng tấy. Băng bó khớp bằng băng dính hoặc băng cứng cũng cần được thực hiện để ổn định khớp và tránh cho khớp di chuyển, từ đó hỗ trợ quá trình phục hồi. Tuy nhiên, lưu ý không băng quá chặt vì có thể cản trở lưu thông máu và làm tổn thương thêm cho khớp.

3.3. Sử dụng thuốc giảm đau và kháng viêm

Thuốc giảm đau và kháng viêm là các phương pháp hỗ trợ điều trị hiệu quả trong việc giảm đau và sưng do trật khớp. Chúng đặc biệt quan trọng trong các trường hợp trật khớp nhẹ đến trung bình hoặc sau khi khớp đã được chỉnh lại vị trí bình thường.

Việc sử dụng thuốc cần tuân theo chỉ định của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế. Bệnh nhân phải thực hiện theo đúng liều lượng và thời gian dùng thuốc được chỉ định để tránh những tác dụng phụ không mong muốn, đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

3.4. Tập thể dục và phục hồi chức năng

Việc tập thể dục và phục hồi chức năng sau khi bị trật khớp là một phần không thể thiếu trong quá trình điều trị và hồi phục sức khỏe của khớp. Các bài tập này không chỉ giúp tăng cường sức khỏe và chức năng của khớp mà còn có tác dụng giảm sưng đau. Dưới đây là một số lời khuyên về cách thực hiện các bài tập này:

• Tập thể dục nhẹ nhàng: Bắt đầu với các bài tập nhẹ nhàng và các động tác giãn cơ để hỗ trợ quá trình phục hồi chức năng của khớp, đồng thời giúp giảm đau, sưng tấy.
• Tập thể dục một cách thận trọng: Tránh những bài tập gây áp lực mạnh lên khớp hoặc những hoạt động nặng nhọc có thể ảnh hưởng đến cơ và xương. Lưu ý lắng nghe cơ thể, đặc biệt là nếu cảm giác đau hoặc khó chịu khi tập thì nên nghỉ ngơi hoặc giảm cường độ tập luyện xuống.
• Tập thể dục đều đặn: Duy trì thói quen tập luyện thường xuyên để ngăn ngừa suy giảm chức năng của khớp và cải thiện tổng thể sức khỏe.
• Tập dưới sự hướng dẫn của chuyên gia: Đối với những người mới bị trật khớp hoặc không quen với việc tập thể dục nên tìm sự hướng dẫn từ bác sĩ, chuyên gia y tế hoặc huấn luyện viên thể dục để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình tập luyện.
• Kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh: Bổ sung đủ dinh dưỡng là yếu tố cần thiết trong quá trình hồi phục. Chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh sẽ hỗ trợ tăng cường sức khỏe, phục hồi chức năng khớp hiệu quả.

Việc tập thể dục và phục hồi chức năng sau trật khớp cần tuân thủ theo chỉ dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để đảm bảo bệnh nhân phục hồi an toàn, hiệu quả, tránh làm trầm trọng thêm tình trạng trật khớp. 

4. Các lưu ý quan trọng khi bị trật khớp

• Tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên môn: Khi bị trật khớp, điều quan trọng là phải được chăm sóc bởi các chuyên gia y tế có kinh nghiệm trong lĩnh vực chấn thương chỉnh hình để đảm bảo an toàn và xử lý hiệu quả khi bị trật khớp.
• Không tự xử trí tại nhà: Không nên tự ý áp dụng các phương pháp xử trí trật khớp nếu không có sự hướng dẫn trực tiếp của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế, bởi điều này có thể gây ra những rủi ro không đáng có.
• Nghỉ ngơi và bảo vệ khớp: Khi cảm thấy đau hoặc khớp bị sưng, cần nghỉ ngơi và giữ cho khớp ở vị trí tĩnh, tránh các hoạt động có thể khiến khớp thêm tổn thương.
• Hạn chế hoạt động mạnh: Tránh các hoạt động gây áp lực mạnh lên khớp bị ảnh hưởng để ngăn chặn tình trạng xấu đi.
• Sử dụng thuốc theo chỉ định: Dùng thuốc giảm đau và kháng viêm theo đúng hướng dẫn của bác sĩ để kiểm soát triệu chứng, thúc đẩy quá trình phục hồi.
• Tập luyện phục hồi chức năng: Thực hiện các bài tập thể dục, phục hồi chức năng dưới sự hướng dẫn của chuyên gia y tế giúp các chức năng khớp sớm bình phục và trở lại trạng thái bình thường .
• Việc tuân thủ những lưu ý này sẽ hỗ trợ quá trình điều trị và phục hồi sau khi bị trật khớp, giúp bệnh nhân sớm trở lại cuộc sống thường nhật một cách an toàn và hiệu quả.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.