Dị ứng cá ngừ có thể xảy ra ở những người có tiền sử dị ứng hay có cơ địa nhạy cảm và là nguyên nhân của các vụ ngộ độc tập thể. Đây là loại cá được ưa chuộng tại Việt Nam bởi giá trị dinh dưỡng cao, giàu muối khoáng, axit béo không bão hòa, vitamin D và photpho, đồng thời hàm lượng chất béo thấp mang lại lợi ích sức khỏe cho người tiêu dùng.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Đỗ Văn Mạnh - Bác sĩ Hồi sức cấp cứu - Khoa Hồi sức cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.
1. Tại sao ăn cá ngừ bị ngộ độc?
Cá ngừ tuy không độc nhưng lại chứa hàm lượng Histidine tự do cao. Khi cá còn sống, Histamine trong thịt cá (tập trung ở mang và ruột) sẽ được chuyển hóa bởi men Decarboxylase do vi khuẩn sản sinh mà không gây hại cho cá.
Tuy nhiên, nếu mua phải cá ngừ ươn để lâu ngày và bắt đầu hỏng, hàng rào bảo vệ của cá sẽ không thể ức chế vi sinh vật và sinh vật sinh trưởng, lây lan vào trong thịt cá. Điều này dẫn đến sự sản sinh men chuyển hóa tạo histamine trong cá. Đây chính là nguyên nhân khiến người dùng bị ngộ độc thực phẩm.
Histamin tiềm ẩn nguy cơ gây ra các phản ứng dị ứng nghiêm trọng bao gồm phù nề, nhức đầu, nôn mửa, ngứa đỏ ngoài da, tiêu chảy, chóng mặt, tim đập nhanh, thậm chí dẫn đến tử vong nếu không được xử lý kịp thời.
Ngoài ra, chất này hình thành nhanh chóng trong cá ngừ và không bị phá hủy bởi các phương pháp bảo quản thông thường như đông lạnh, nấu chín, hun khói, tiệt trùng hoặc đóng hộp, do đó có thể dẫn đến dị ứng cá ngừ cho người sử dụng.
2. Các dấu hiệu dị ứng cá ngừ
Sau khi ăn cá ngừ, các biểu hiện ngộ độc thường bắt đầu xuất hiện sau khoảng 20-30 phút, bao gồm:
- Chóng mặt, mặt đỏ và đau đầu
- Miệng khô, họng nóng
- Buồn nôn và nôn mửa
- Đau bụng và tiêu chảy
Phát ban và nổi mề đay là những dấu hiệu phổ biến nhất. Các vùng ban giống như da bị cháy nắng với ranh giới rõ ràng. Ban thường xuất hiện trên các vùng trên cơ thể như ngực, vai, cổ, cánh tay và mặt. Trong các trường hợp nghiêm trọng hơn, người bị ngộ độc có thể gặp phải các triệu chứng như co thắt phế quản, suy hô hấp và hạ huyết áp (sốc giãn mạch).
3. Cách xử trí khi ngộ độc cá ngừ
Hầu hết các trường hợp dị ứng cá ngừ thường không quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, ở những người bị tiêu chảy và nôn mửa nhiều, tình trạng mất nước có thể dẫn đến tụt huyết áp.
Với mức độ nhẹ, người bị dị ứng cá ngừ chỉ xuất hiện các triệu chứng như mẩn đỏ và ngứa ngáy trên da. Lúc này, người bệnh đến cơ sở y tế để được bác sĩ kê đơn thuốc kháng histamin. Sau 2-3 ngày sử dụng thuốc, người bệnh có thể khỏi hoàn toàn.
Bên cạnh việc sử dụng thuốc tây y, những ai bị dị ứng nhẹ hoặc không gặp sốc phản vệ có thể sử dụng các nguyên liệu có nguồn gốc tự nhiên để giảm bớt triệu chứng như mật ong, gừng, chanh và các loại nước ép....
Khi ngộ độc nặng, người bệnh có khả năng xuất hiện các biểu hiện như buồn nôn, tiêu chảy, nhức đầu, chóng mặt và tụt huyết áp. Lúc này, người bệnh cần được đưa đến bệnh viện để điều trị bằng thuốc và truyền dịch nhằm bù đắp lượng nước và điện giải bị mất do nôn mửa, tiêu chảy.
Để tránh ngộ độc cá ngừ, mọi người nên tuân thủ các hướng dẫn sau:
- Chọn mua cá ngừ tại siêu thị hoặc nơi cá được bảo quản tốt, đảm bảo cá không bị hôi thối hoặc biến chất.
- Nếu phải mua cá ngoài chợ, mọi người hãy lựa chọn các nguồn bán cá có phương tiện bảo quản lạnh (nhiệt độ dưới 4,4°C) hoặc sử dụng đá cục để bảo quản (đá phủ kín lên cá). Ngoài ra, mọi người nên chọn cá được ướp muối hoặc khoanh cá khi cắt ra còn máu tươi.
- Mọi người tuyệt đối không ăn cá ngừ nếu có cơ địa dị ứng với loại thực phẩm này để tránh các phản ứng dị ứng có thể trở nên nặng hơn so với lần đầu.
- Từ 7 - 8 tháng tuổi, trẻ có thể bắt đầu ăn cá. Tuy nhiên, cha mẹ cần lưu ý cho trẻ ăn thử một lượng nhỏ để theo dõi phản ứng dị ứng. Nếu trẻ có biểu hiện dị ứng sau ba lần ăn cá ngừ, tuyệt đối không nên cho trẻ ăn tiếp loại cá này.
Cá ngừ tuy bổ dưỡng nhưng dễ gây ngộ độc thực phẩm. Do đó, để đảm bảo an toàn, mọi người nên chọn mua cá tươi và có phương tiện bảo quản lạnh tốt. Bên cạnh đó, những người có tiền sử dị ứng cá ngừ cần tránh sử dụng loại cá này.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
