Mối liên quan giữa hội chứng buồng trứng đa nang và bệnh đái tháo đường

1. Hội chứng buồng trứng đa nang là gì?

Hội chứng buồng trứng đa nang (polycystic ovary syndrome - PCOS) là một rối loạn nội tiết tố, thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, là một trong những nguyên nhân gây vô sinh hàng đầu ở nữ giới. Tại Hoa Kỳ, hội chứng buồng trứng đa nang ảnh hưởng tới 6 - 12% số phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, tức là khoảng 5 triệu người.

2. Mối liên quan giữa hội chứng buồng trứng đa nang và bệnh đái tháo đường

Những phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang có nồng độ nội tiết tố nam giới cao hơn, và cũng ít nhạy cảm hơn với insulin (tình trạng kháng insulin). Chính tình trạng kháng insulin như vậy làm tăng nguy cơ xuất hiện đái tháo đường typ 2, và trên thực tế có hơn một nửa số phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang bị đái tháo đường typ 2 ở tuổi 40. Và vì nồng độ các androgen (các nội tiết tố nam giới) cao nên hàng loạt các vấn đề sức khỏe khác cũng xảy ra, chẳng hạn như kinh nguyệt bất thường, không rụng trứng, trứng cá, rụng tóc nhưng lại tăng phát triển lông ở mặt và thân người.

Phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang rất dễ bị thừa cân, béo phì, và khó khăn trong việc giảm cân, đồng nghĩa đái tháo đường càng dễ xuất hiện và khả năng kiểm soát đường huyết càng hạn chế.

Các nhà nghiên cứu ở Australia đã thu thập dữ liệu từ hơn 8000 phụ nữ và khám phá ra rằng những người mắc hội chứng buồng trứng đa nang đối mặt với nguy cơ xuất hiện đái tháo đường typ 2 tăng gấp 4 tới 8,8 lần so với những người không mắc hội chứng buồng trứng đa nang.

Trong nghiên cứu này, béo phì là một yếu tố nguy cơ quan trọng. Trong một nghiên cứu khác được thực hiện trước đó, gần 27% phụ nữ tiền mãn kinh mắc đái tháo đường type 2 cũng bị hội chứng buồng trứng đa nang. Và trong một nghiên cứu năm 2017 của Đan Mạch tìm ra rằng nguy cơ phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang bị đái tháo đường type 2 tăng gấp 4 lần, đồng thời họ cũng có xu hướng phát hiện ra đái tháo đường sớm hơn 4 năm so với những người không mắc hội chứng buồng trứng đa nang.

Không chỉ với đái tháo đường type 2, mà hội chứng buồng trứng đa nang còn có mối liên hệ với đái tháo đường thai kỳ và đái tháo đường type 1. Theo một nghiên cứu khác của Australia, phụ nữ mang thai mắc hội chứng buồng trứng đa nang có nguy cơ xuất hiện đái tháo đường thai kỳ cao gấp gần 3 lần so với các thai phụ không mắc hội chứng buồng trứng đa nang. Nhiều nghiên cứu khác nhau cho thấy hội chứng buồng trứng đa nang và các triệu chứng của nó cũng thường gặp ở những người phụ nữ mắc đái tháo đường type 1.

Từ các kết quả nghiên cứu trên, các chuyên gia khuyến cáo phụ nữ bị hội chứng buồng trứng đa nang nên tầm soát định kỳ đái tháo đường sớm hơn, thường xuyên hơn so với những người không mắc hội chứng buồng trứng đa nang.

3. Điều trị một vấn đề có tác động như thế nào tới vấn đề còn lại?

Vì hội chứng buồng trứng đa nang và đái tháo đường có mối liên hệ với nhau, nên trong quá trình điều trị một vấn đề chắc chắn sẽ có những tác động nhất định đối với vấn đề còn lại.

Duy trì tập luyện thể dục thể thao là yếu tố vô cùng quan trọng để giữ cho cơ thể khỏe mạnh trong quá trình điều trị đái tháo đường type 2 và cải thiện tình trạng thừa cân, béo phì. Quá trình luyện tập đốt cháy năng lượng, giảm số cân nặng dư thừa, khiến cơ thể trở nên nhạy cảm hơn với insulin, nâng cao tác dụng của insulin, kết quả là kiểm soát đường huyết tốt hơn. Tập luyện thể dục thể thao cũng đã được chứng minh có tác dụng hỗ trợ giảm nhẹ các triệu chứng có liên quan tới hội chứng buồng trứng đa nang.

Bên cạnh luyện tập, chế độ ăn cũng đóng vai trò then chốt, và thành phần thức ăn nên chứa nhiều các loại thực phẩm có lợi, như ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, rau xanh, protein nạc, các loại chất béo có ích,...

Điều trị hội chứng buồng trứng đa nang cũng có những tác động nhất định tới đái tháo đường. Một số phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang được bác sĩ chỉ định sử dụng thuốc viên tránh thai, nhằm ổn định tình trạng kinh nguyệt, trị trứng cá, nhưng một số loại thuốc viên tránh thai lại có nguy cơ làm tăng đường huyết, ảnh hưởng tới tình trạng đái tháo đường. Tuy nhiên nếu sử dụng metformin để điều trị đái tháo đường type 2 thì lại có ích trong việc giảm tình trạng kháng insulin thường gặp ở những phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang.

Không chỉ với những người mắc hội chứng buồng trứng đa nang hay đái tháo đường, mà trong bất kỳ trường hợp bệnh lý nào cũng đều cần thăm khám và tham vấn với bác sĩ chuyên khoa, để xác định tình trạng cụ thể cũng như được chỉ định phương hướng điều trị thích hợp nhất cho từng hoàn cảnh.

Khách hàng có thể trực tiếp đến hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc để thăm khám hoặc liên hệ hotline tại đây để được hỗ trợ.

Bài viết tham khảo nguồn: CDC