Ung thư máu là một bệnh lý ác tính có tỉ lệ tử vong cao hàng đầu trong các loại bệnh ung thư. Để phát hiện ra bệnh, bệnh nhân cần phải làm các xét nghiệm ung thư máu. để có thể phát hiện sớm và có hướng điều trị kịp thời.
1.Ung thư máu là gì?
Bệnh ung thư máu (bệnh bạch cầu cấp) là bệnh lý xảy ra do các tế bào máu bị ung thư hóa trong quá trình tạo ra tế bào, chúng sẽ được nhân lên rất nhanh và nếu không được điều trị kịp thời nó sẽ ứ đọng trong tủy xương, cản trở quá trình tạo ra các tế bào máu bình thường tiếp theo.
Bệnh ung thư máu không phải là một bệnh lý đơn lẻ mà bao gồm nhiều loại bệnh trong đó có 2 loại chính:
- Bạch cầu cấp dòng tủy (AML): Do các tế bào dòng tủy bị ung thư hóa như bạch cầu hạt, hồng cầu, tiểu cầu mà không phải lympho
- Bạch cầu cấp dòng lympho (ALL): Do tế bào lympho bị tổn thương ung thư.
Ngày nay, khoa học vẫn chưa tìm ra được nguyên nhân chính xác gây ra bệnh. Việc điều trị bệnh ung thư máu cũng rất phức tạp, tốn kém và có tỉ lệ tử vong rất cao.
2. Những dấu hiệu cho thấy bệnh nhân đã mắc bệnh ung thư máu
Bệnh nhân ung thư máu thường có các biểu hiện:
- Sốt hoặc ớn lạnh.
- Mệt mỏi, yếu dai dẳng.
- Thường xuyên bị nhiễm trùng.
- Giảm cân mà không chủ ý.
- Sưng hạch bạch huyết, gan hay lá lách to.
- Dễ chảy máu hoặc bầm tím.
- Điểm đỏ nhỏ trên da (petechiae).
- Ra mồ hôi quá nhiều, đặc biệt là vào ban đêm.
- Đau xương.
- Ung thư bạch cầu, triệu chứng thường mơ hồ và không rõ ràng. Có thể bỏ qua các triệu chứng bệnh bạch cầu thời kỳ đầu bởi vì có thể giống với triệu chứng của bệnh cúm và các bệnh thông thường khác.
3. Chẩn đoán, phát hiện ung thư máu
Cách phát hiện ung thư máu bao gồm:
3.1. Dựa vào triệu chứng lâm sàng
Trong bệnh bạch cầu cấp, nhiều triệu chứng xuất hiện không những do sản xuất không đủ các loại tế bào máu bình thường trong tủy, mà còn do các tế bào ung thư lan tràn khắp cơ thể. Triệu chứng do giảm các tế bào máu bình thường bao gồm:
3.1.1. Dễ bị nhiễm khuẩn
- Sốt là triệu chứng thường gặp. Đây là triệu chứng kết hợp với hiện tượng giảm số lượng bạch cầu ở máu ngoại vi.
- Có thể nhiễm trùng tại một cơ quan nào đó: Hô hấp, tiết niệu ngoài da... Đôi khi không phát hiện được ổ nhiễm trùng nào
- Nhiễm trùng đáp ứng kém với kháng sinh
Chức năng của bạch cầu là bảo vệ cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh từ bên ngoài ví dụ tác nhân vi khuẩn, vì vậy lượng bạch cầu bị giảm sút dẫn đến không đủ khả năng chống đỡ, hậu quả là bệnh nhân ung thư máu dễ bị nhiễm khuẩn.
3.1.2. Triệu chứng thiếu máu
- Tính chất thiếu máu không hồi phục với các đặc điểm
- Thiếu máu nhanh chóng và nặng dần
- Thiếu máu không tương xứng với mức độ xuất huyết
- Bệnh nhân kém thích nghi với tình trạng thiếu máu do tính chất cấp tính của bệnh
- Đáp ứng kém với truyền máu
- Thiếu máu thường có các biểu hiện như: Hoa mắt chóng mặt, hồi hộp tim nhanh, ngất. Da xanh niêm mạc nhợt.
Đây là triệu chứng xuất hiện liên quan đến việc giảm số lượng hồng cầu. Do chức năng của hồng cầu là vận chuyển oxy tới toàn bộ cơ thể nên mọi sự thiếu hụt hồng cầu đều gây ra hậu quả thiếu oxy ở các cơ quan đích trong cơ thể, gây ra các triệu chứng như thở nhanh hoặc thở ngắn khi vận động, hoa mắt, mệt mỏi, nhợt nhạt.
3.1.3. Nguy cơ chảy máu
- Xuất huyết tự nhiên với đặc điểm của xuất huyết giảm tiểu cầu
- Xuất huyết dưới da là tình trạng hay gặp nhất, đa hình thái, đa lứa tuổi.
- Xuất huyết niêm mạc: Chảy máu chân răng, chảy máu cam, nữ có thể xuất huyết từ niêm mạc tử cung: Rong kinh, rong huyết.
- Xuất huyết tạng: Có thể xuất huyết tiêu hóa, xuất huyết đường tiết niệu, xuất huyết cơ tim, màng tim, xuất huyết não, màng não. Nếu có nguy cơ tử vong rất cao, tiên lượng nặng
Đây là triệu chứng liên quan đến tình trạng giảm số lượng tiểu cầu. Vì chức năng của tiểu cầu là cầm máu, nên mọi tình trạng thiếu hụt tiểu cầu đều làm tăng nguy cơ chảy máu ngay cả với chấn thương nhẹ, và kết quả xuất huyết những chấm xuất huyết nhỏ, mảng bầm dưới da, chảy máu từ lợi hoặc từ mũi. Chảy máu nội tạng có thể gặp trong một số trường hợp nặng.
3.1.4. Hội chứng thâm nhiễm
- Gan, lách thường to mức độ ít, trung bình(3 – 4 cm dưới bờ sườn) Có trường hợp to hơn nhưng ít gặp
- Hạch to nhiều vị trí: cổ, nách bẹn..
- Đau xương: do thâm nhiễm vào màng xương
- Phì đại lợi
- U hạt dưới da
Phì đại cơ quan nội tạng và các cơ quan khác do xâm lấn tế bào ung thư vào các cơ quan như gan, lách, hạch. Trong một số trường hợp những tế bào này có thể xâm lấn hệ thần kinh trung ương có thể biểu hiện kích thích màng não gây nên triệu chứng đau đầu, nôn.
3.1.5. Hội chứng loét và hoại tử miệng, họng
Đáp ứng kém với kháng sinh
3.1.6. Thể không điển hình
Thiếu các triệu chứng hoặc các triệu chứng không rõ ràng dễ bỏ sót hoặc chẩn đoán nhầm, hoặc có các triệu chứng hiếm gặp do thâm nhiễm của tế bào ác tính gây liệt 1/2 người, viêm khớp, to mào tinh hoàn, u xương, u dưới da...
3.2. Dựa vào các kết quả xét nghiệm ung thư máu
3.2.1 Xét nghiệm tế bào máu-xét nghiệm máu
Trong bệnh ung thư máu, các tế bào bất thường có thể quan sát được. Số lượng bạch cầu có thể tăng hoặc giảm, giảm số lượng tiểu cầu. Trong một số trường hợp, có thể quan sát được tế bào ung thư ở máu ngoại vi.
3.2.2 Xét nghiệm tủy- chọc hút tủy xương
Chọc hút tủy xương là việc lấy một số lượng nhỏ mô tủy dưới dạng dịch lỏng để xác định sự có mặt của các tế bào ung thư, là yếu tố quyết định để chẩn đoán bạch cầu cấp.
3.2.4 Phân tích huyết thanh và nước tiểu- xét nghiệm hóa sinh
Xét nghiệm này sẽ phân tích các thành phần máu và nước tiểu. Nồng độ acid uric trong huyết tương và trong nước tiểu, nồng độ LDH sẽ tăng trong bệnh ung thư máu.
3.2.6 Xét nghiệm phân loại tế bào- kháng nguyên bề mặt tế bào
Các kháng nguyên trên bề mặt màng tế bào thể hiện đặc trưng cho từng dòng tế bào.
3.2.7 Xét nghiệm tìm bất thường gen- tìm bất thường nhiễm sắc thể
Các bất thường gen và nhiễm sắc thể có thể được tìm thấy ở những tế bào bạch cầu ác tính.
Ung thư máu là bệnh vô cùng nguy hiểm vì thế bản thân chúng ta nên chủ động đi kiểm tra sức khỏe định kỳ hàng năm và đi khám ngay khi thấy có các dấu hiệu nêu trên để giúp phát hiện sớm ung thư máu sớm, từ đó có biện pháp chữa trị kịp thời, hiệu quả.
Gói khám sức khỏe tổng quát tại bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cung cấp đầy đủ cho khách hàng quyền lợi thăm khám và hoàn toàn khác với việc thực hiện kiểm tra sức khỏe thông thường. Chương trình được thiết kế có tính khoa học và tính thực tiễn để tiếp cận được toàn bộ tình trạng sức khỏe của bạn, đồng thời phát hiện sớm, can thiệp, điều trị kịp thời nhằm làm giảm đến mức tối thiểu những biến chứng của những bệnh hiểm nghèo đe dọa cuộc sống của bạn. Việc khám sức khỏe tổng quát nên được tiến hành định kỳ từ 6 tháng - 1 năm/lần để đảm bảo cơ thể luôn khỏe mạnh có thể phát hiện và ngăn chặn bệnh sớm nhất có thể.
Khách hàng có thể đăng ký gói khám sức khỏe tổng quát trong hệ thống bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec tại đây.
Bài viết tham khảo nguồn: webmd.com
XEM THÊM:
- Bạch cầu tăng cao cảnh báo bệnh gì?
- Chẩn đoán bạch cầu cấp (ung thư máu)
- Phát triển công nghệ liệu pháp tế bào CAR-T để điều trị các loại ung thư máu
