Vitamin D và vai trò trong phòng chống ung thư

Vitamin D là một trong những chất dinh dưỡng vô cùng quan trọng đối với sức khỏe. Nó có nhiều trong các loại thực phẩm hoặc tự tổng hợp thông qua ánh nắng mặt trời. Vitamin D không chỉ giúp tăng cường sự vững chắc cho răng và xương mà nó còn có khả năng chống ung thư rất hiệu quả.

Vitamin D là một nhóm prohormone hòa tan trong chất béo, giúp cơ thể sử dụng phốt pho và canxi để tạo ra xương và răng chắc khỏe. Khi làm da bạn tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có thể sản sinh ra vitamin D, ngoài ra bạn cũng có thể nhận được loại vitamin này từ một số loại thực phẩm khác. Khi cơ thể bị thiếu hụt vitamin D sẽ làm cho xương dễ bị suy yếu, dẫn đến tình trạng còi xương ở trẻ em và loãng xương ở người lớn.

Đối với cơ thể con người thường cần đến hai loại vitamin D quan trọng nhất, bao gồm vitamin D2 (ergocalciferol) và vitamin D3 (cholecalciferol). Trong đó, vitamin D2 có nhiều trong các loại thực vật, và vitamin D3 được cơ thể tạo ra một cách tự nhiên khi da của bạn tiếp xúc với tia cực tím (UV) từ ánh sáng mặt trời.

Cả hai loại vitamin D trên đều được chuyển hóa thành 25-hydroxyvitamin D ở trong gan, sau đó chúng sẽ đi qua máu để đến thận. Tại đây, 25-hydroxyvitamin D bước sang quá trình chuyển hóa thứ hai thành 1,25-dihydroxyvitamin D (hay còn gọi là calcitriol), dạng vitamin D hoạt động trong cơ thể. Để có thể đánh giá chính xác nhất tình trạng vitamin D của một người, chúng ta thường sử dụng phương pháp đo mức 25-hydroxyvitamin D trong máu.

Thông qua việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, cơ thể chúng ta có thể nhận được một số loại vitamin D nhất định. Ngoài ra, bạn cũng có thể bổ sung thêm vitamin D thông qua các nguồn thực phẩm, bao gồm dầu gan cá, cá béo, trứng, sữa, ngũ cốc ăn sáng, nước trái cây hoặc các thực phẩm chức năng.

Dưới đây là những khuyến nghị của Viện Y học Hoa Kỳ (Institute of Medicine – IOM) về nhu cầu tiêu thụ vitamin D hàng ngày đối với từng nhóm đối tượng, bao gồm:

• Người từ 1 – 70 tuổi: nhóm người này bao gồm cả phụ nữ đang mang thai và cho con bú. Lượng vitamin D khuyến nghị dành cho họ là 15 microgam (μg) mỗi ngày. Do 1 μg tương đương với 40 Đơn vị Quốc tế (IU) nên nhu cầu vitamin D cũng có thể được biểu thị bằng 600 IU mỗi ngày.
• Đối với người từ 71 tuổi trở lên: lượng vitamin D khuyến nghị là 20 μg, tương đương với 800 IU mỗi ngày.
• Đối với trẻ sơ sinh: nên tiêu thụ khoảng 10 μg, tương đương với 400 IU mỗi ngày. Với mức này, trẻ sơ sinh sẽ được cung cấp đầy đủ lượng vitamin D cần thiết trong một ngày.

Mặc dù việc bổ sung thêm vitamin D là một điều cần thiết, tuy nhiên bạn không nên hấp thụ quá nhiều vitamin D hoặc bất kỳ chất dinh dưỡng não khác, vì điều này có thể gây ra những tác dụng phụ độc hại cho cơ thể. Sự dư thừa vitamin D có thể làm nồng độ canxi bị tăng lên, dẫn đến tình trạng lắng đọng canxi ở các mô mềm, chẳng hạn như tim, thận hoặc phổi, thậm chí làm tăng nồng độ canxi trong máu (calci huyết).

Theo các nhà nghiên cứu cho biết, mức bổ sung vitamin D an toàn cho trẻ em trên 8 tuổi và người lớn là 100 μg, tương ứng với 4000 IU mỗi ngày. Hầu hết những ảnh hưởng của việc dư thừa vitamin D đều bắt nguồn từ việc tiêu thụ quá nhiều các thực phẩm bổ sung hơn là do tiêu thụ những nguồn thực phẩm có chứa vitamin D tự nhiên.

Ngoài ra, chúng ta cũng không nên cố gắng kích thích sự sản xuất vitamin D bằng cách tiếp xúc nhiều với tia cực tím từ ánh nắng mặt trời, vì điều này có thể là tăng nguy cơ gây ung thư da.

Sự thiếu hụt vitamin D có thể dẫn đến những triệu chứng điển hình sau:

• Đau xương và lưng
• Vết thương lâu lành
• Thường xuyên bị ốm
• Tâm trạng chán nản
• Đau cơ
• Rụng tóc

Khi bị thiếu hụt vitamin D trong một thời gian dài có thể khiến bạn mắc phải các tình trạng nghiêm trọng sau:

• Trầm cảm
• Tăng huyết áp
• Tiểu đường
• Béo phì
• Các bệnh thoái hóa thần kinh, ví dụ như bệnh Alzheimer
• Phát triển một số bệnh ung thư, nhất là ung thư ruột kết, ung thư tuyến tiền liệt và ung thư vú

Vitamin D thường có nhiều trong những loại thực phẩm như sữa, cá béo và ngũ cốc. Ngoài ra, bạn cũng có thể tăng lượng vitamin D hấp thụ khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời.

Một số nghiên cứu trong phòng thí nghiệm đã phát hiện ra rằng, vitamin D có đặc tính chống ung thư, giúp điều chỉnh sự nhân lên của các gen liên quan đến ung thư và hạn chế sự lây lan của các tế bào ung thư trong cơ thể.

Các nhà nghiên cứu cũng đã thu thập khoảng 160 mẫu máu từ những người bị ung thư (bao gồm cả nam giới và nữ giới), sau đó đo lường mức độ vitamin D trong cơ thể họ. Những đối tượng tham gia nghiên cứu chủ yếu mắc các bệnh ung thư phổ biến nhất như ung thư tuyến tiền liệt, ung thư vú, ung thư tuyến giáp, ung thư đại trực tràng và ung thư phổi.

Trong số những người tham gia cuộc nghiên cứu, có khoảng 42% số bệnh nhân ung thư bị thiếu hụt vitamin D trong cơ thể, mức vitamin D của họ dao động từ 20 – 30 nanogam trên mililit (ng / mL) máu. Ngoài ra, cũng có khoảng 32% số người bị thiếu vitamin D ở mức dưới 20 ng / mL máu.

Thông thường, mức trung bình của vitamin D trong máu là khoảng 24 ng / mL. Do đó, những người có mức vitamin D thấp hơn 24 ng / mL sẽ có nguy cơ mắc ung thư giai đoạn III cao hơn gần 3 lần so với những người có nồng độ vitamin D cao trong máu. Ung thư giai đoạn III thường cho thấy bệnh đang hoạt động ở phạm vi rộng hơn so với các giai đoạn trước, bao gồm tăng kích thước khối u, hoặc ung thư lan rộng ra các khu vực lân cận.

Thông thường, lượng vitamin D sẽ được tính thông qua hai đơn vị sau: đơn vị quốc tế (IU) và microgam (mcg). Dưới đây là một số loại thực phẩm giàu vitamin D mà bạn có thể lựa chọn để bổ sung vào chế độ ăn uống hàng ngày của mình:

• Cá hồi nấu chín: trong khoảng 85g cá hồi nấu chín sẽ cung cấp khoảng 447 IU / 11 mcg, tương đương với 75% RDI (Lượng tiêu thụ khuyến nghị).
• Dầu gan cá: trong 15 ml dầu gan cá sẽ cung cấp khoảng 1,360 IU / 34 mcg, tương đương với 227% RDI
• Gan bò nấu chín: trong 85g gan bò nấu chín sẽ cung cấp khoảng 42 IU / 1 mcg, tương ứng với 7% RDI
• Một quả trứng lớn: cung cấp khoáng 41 IU / 1 mcg, tương đương với 7% RDI
• Cá mòi đóng hộp: cung cấp khoảng 23 IU / 0,6 mcg, tương đương với 4% RDI

Ngoài ra, bạn cũng có thể bổ sung một số nguồn thực phẩm giàu vitamin D khác vào thực đơn hàng ngày của mình, chẳng hạn như sữa, sữa chua, cá hồi, cá kiếm, phô mai Thụy Sĩ hoặc ngũ cốc bổ sung. Nếu bạn muốn tăng cường vitamin D thông qua tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, bạn có thể thực hiện tắm nắng trong những khoảng thời gian nhất định, nhất là từ 6 – 9h sáng, hoặc sau 17h chiều. Thời gian tắm nắng của bạn không nên vượt quá 30 phút. Thêm vào đó, khi đi tắm nắng, bạn nên đội thêm mũ và kính râm để ánh nắng không chiếu thẳng vào mắt hoặc đầu.

Các loại cá béo, chẳng hạn như cá hồi, cá mòi, cá kiếm và cá ngừ đều là những nguồn cung cấp vitamin D vô cùng dồi dào, và bạn nên bổ sung chúng vào chế độ ăn của mình vào mỗi ngày để đảm bảo cơ thể hấp thụ đủ hàm lượng cần thiết. Bên cạnh đó, dầu gan cá được cho là nguồn cung cấp vitamin D hoàn hảo nhất, ví dụ như một muỗng dầu gan cá tuyết (15ml) cung cấp gấp 2 lần hàm lượng vitamin D cần thiết mỗi ngày của cơ thể.

Trong trường hợp các loại thực phẩm hoặc ánh nắng mặt trời không giúp cho cơ thể nhận được đủ lượng vitamin D cần thiết, bạn có thể uống thêm vitamin tổng hợp để bổ sung đầy đủ nhất các loại vitamin và khoáng chất quan trọng cho cơ thể.

Các nhà nghiên cứu cho biết, việc tiêu thụ quá nhiều vitamin D (trên 10.000 IU) mỗi ngày có thể dẫn đến những tác dụng phụ không mong muốn đối với sức khỏe.

Dư thừa vitamin D trong cơ thể sẽ dẫn đến tình trạng vôi hóa xương và xơ cứng mạch máu, tim, phổi và thận. Khi cơ thể có quá nhiều vitamin D sẽ gây ra những triệu chứng sau:

• Buồn nôn
• Nôn mửa
• Đau đầu
• Chán ăn
• Khô miệng
• Tiêu chảy
• Táo bón

Bạn nên bổ sung vitamin D đúng theo liều lượng an toàn được khuyến nghị bởi các chuyên gia chăm sóc sức khỏe, đó là không vượt quá 4000 IU mỗi ngày.

Bài viết tham khảo nguồn: cancer.gov, webmd.com