Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Xuân Thắng - Phó khoa Khám bệnh & Nội khoa kiêm trưởng Đơn nguyên Nội trú nội bệnh - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.
Tiền tiểu đường một khi được xác định, có nghĩa là nguy cơ mắc tiểu đường loại 2 của bạn rất cao. Tuy nhiên, một số người đã thay đổi tình trạng tiền tiểu đường thành công bằng cách thay đổi chế độ ăn uống và lối sống của họ.
1. Tiền tiểu đường là gì?
Tiền tiểu đường là trường hợp lượng đường trong máu cao hơn bình thường nhưng không đủ cao để được chẩn đoán là bệnh tiểu đường loại 2.
Rất khó để xác định được nguyên nhân chính xác của tiền tiểu đường nhưng nó liên quan đến kháng insulin, tức là khi các tế bào ngừng phản ứng với hormone insulin được sản xuất từ tuyến tụy, cho phép glucose đi vào tế bào. Khi cơ thể không sử dụng insulin đúng cách, đường có thể tích tụ trong máu.
Tiền tiểu đường không phải lúc nào cũng gây ra các triệu chứng, mặc dù một số người có thể bị sạm da quanh nách, cổ và khuỷu tay. Để chẩn đoán tiền tiểu đường, bệnh nhân cần phải tiến hành xét nghiệm đường huyết tương lúc đói (FPG). Nếu chỉ số glucose trong máu từ 100 đến 125 thì có thể đã bị tiền tiểu đường.Bên cạnh đó, bác sĩ cũng có thể sử dụng xét nghiệm A1C để theo dõi lượng đường trong máu trong vòng 3 tháng. Nếu chỉ số đường huyết từ 5,7 đến 6,4 phần trăm có thể đã bị tiền tiểu đường.
2. Có thể chữa khỏi bệnh tiền tiểu đường hay không?
Tiền tiểu đường được hiểu là yếu tố nguy cơ chính trong việc phát triển bệnh tiểu đường loại 2. Tuy nhiên, không giống như bệnh tiểu đường loại 2 toàn phát, tiền tiểu đường có thể được chữa khỏi.
Để nâng cao nhận thức cho người dân về nguy cơ tiền tiểu đường và về những rủi ro mà họ phải đối mặt với nguy cơ bệnh tiểu đường, ở Mỹ đã có chiến dịch ngày thứ 3 để cảnh báo về bệnh tiểu đường.
Tiền tiểu đường được cho là hệ quả của chế độ ăn uống kém và thiếu hoạt động thể chất. Tiền tiểu đường trở nên phổ biến ở nhiều quốc gia do ảnh hưởng của lối sống ít vận động, chế độ ăn uống không lành mạnh và mức độ tập thể dục thấp. Tỷ lệ béo phì tăng mạnh khiến bệnh tiểu đường và tiền tiểu đường cũng tăng đột biến.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng ăn ít thức ăn và chọn thức ăn hợp lý khi kết hợp với tập thể dục 30 phút mỗi ngày có thể làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và đây cũng là một phương pháp hiệu quả để chữa bệnh tiền tiểu đường.
3. Cách đẩy lùi tiền tiểu đường một cách tự nhiên là gì?
3.1. Xây dựng và thực hiện một chế độ ăn “sạch”
Một yếu tố nguy cơ gây ra tiền tiểu đường là chế độ ăn chứa nhiều thực phẩm chế biến sẵn có thêm chất béo, calo và đường mà không có giá trị dinh dưỡng nhiều. Chế độ ăn nhiều thịt đỏ cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiền tiểu đường.
Một chế độ ăn “sạch” được thể hiện ở cách lựa chọn các thức ăn một cách lành mạnh, có thể giúp khôi phục mức đường huyết bình thường. Chính điều này có thể đảo ngược tình trạng tiền tiểu đường và giúp ngăn ngừa bệnh tiểu đường loại 2. Bạn có thể kết hợp thực phẩm ít chất béo và ít calo vào chế độ ăn uống bằng cách:
- Kết hợp ăn trái cây với carbs phức tạp
- Ăn nhiều rau
- Ăn thịt nạc
- Ăn các loại ngũ cốc
- Ăn các chất béo lành mạnh, như bơ và cá
3.2 Tập thể dục thường xuyên
Thiếu hoạt động thể chất là một yếu tố nguy cơ khác gây ra tiền tiểu đường. Tập thể dục không chỉ tạo ra năng lượng và sức khỏe tinh thần mà nó còn có thể làm giảm lượng đường trong máu bằng cách tăng độ nhạy insulin để các tế bào trong cơ thể bạn sử dụng insulin hiệu quả hơn.
Theo Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ (ADA), tập thể dục có thể làm giảm lượng đường trong máu đến 24 giờ sau khi tập luyện. Nếu bạn đang bắt đầu một thói quen tập thể dục mới thì hãy bắt đầu từ từ. Tham gia các hoạt động thể chất nhẹ nhàng trong 15 hoặc 20 phút, sau đó tăng dần cường độ và độ dài của bài tập sau vài ngày. Lý tưởng nhất là bạn nên dành khoảng 30 đến 60 phút hoạt động thể chất vừa phải trong vòng ít nhất 5 ngày một tuần. Các bài tập gợi ý bao gồm đi dạo, đạp xe, chạy bộ, bơi lội, thể dục nhịp điệu,vv...
3.3 Giảm cân
Thêm một điểm công cho việc tập thể dục thường xuyên là nó giúp bạn giảm trọng lượng dư thừa. Trên thực tế, giảm từ 5 đến 10% chất béo (tương đương 10 đến 20 pound) trong cơ thể có thể cải thiện lượng đường trong máu và giúp đẩy lùi tình trạng tiền tiểu đường. Vòng eo lớn cũng có thể dẫn đến khả năng kháng insulin. Vòng eo có khả năng gây ra tình trạng kháng insulin là 35 inch trở lên đối với nữ và 40 inch trở lên đối với nam.
Hãy luôn nhớ rằng ăn uống lành mạnh và thói quen tập thể dục thường xuyên là chìa khóa để giảm cân. Do đó, hãy lên kế hoạch tập luyện phù hợp và kết hợp với chế độ và tần suất ăn uống hợp lý để phòng tránh tiền tiểu đường.
3.4 Ngừng hút thuốc
Rất nhiều người biết rằng hút thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và ung thư phổi. Tuy nhiên, hút thuốc cũng là một yếu tố nguy cơ dẫn đến kháng insulin là nguyên nhân gây tiền tiểu đường và tiểu đường loại 2.
Nếu đang hút thuốc, bạn có thể từ bỏ nó bằng cách sử dụng các sản phẩm không kê đơn như miếng dán nicotine hoặc kẹo cao su nicotine, hoặc tìm hiểu về các chương trình cai thuốc lá hoặc thuốc kê đơn để giúp hạn chế cảm giác thèm nicotine.
3.5. Ăn ít carbs hơn
Ngay cả khi đang thực hiện một chế độ ăn sạch thì điều quan trọng nữa là bạn phải chọn cẩn thận các loại carbohydrate để giúp đẩy lùi tiền tiểu đường. Chúng có trong các loại thực phẩm như rau, các loại ngũ cốc, đậu. Những loại carbs này rất giàu chất xơ nên sẽ giúp bạn no lâu hơn vì chúng phân hủy trong thời gian dài nên tốc độ hấp thụ vào cơ thể chậm hơn nên sẽ ngăn sự gia tăng đột biến lượng đường trong máu.
Cần tránh hoặc hạn chế các loại carbohydrate đơn giản, những chất hấp thụ nhanh chóng và khiến lượng đường trong máu tăng vọt ngay lập tức. Các loại carbs này thường được tìm thấy trong các loại đồ ăn/uống như kẹo, sữa chua, mật ong, nước trái cây và một số loại trái cây. Carbs tinh chế cũng cần hạn chế hoặc tránh sử dụng vì chúng hấp thụ nhanh. Nó thường có trong các loại thực phẩm như gạo trắng, bánh mì trắng, bột bánh pizza, ngũ cốc ăn sáng, bánh ngọt, mì ống.
3.6 Điều trị chứng ngưng thở khi ngủ
Ngưng thở khi ngủ là chứng bệnh có liên quan đến tình trạng kháng insulin. Với tình trạng này, hơi thở ngừng lại liên tục trong đêm do cơ cổ họng ngừng hoạt động. Các dấu hiệu của chứng ngưng thở khi ngủ bao gồm ngáy to, thở hổn hển khi ngủ, nghẹt thở khi ngủ, thức dậy với một cơn đau đầu, ngủ ngày,vv...
Điều trị chứng ngưng thở khi ngủ thường bao gồm việc sử dụng một thiết bị uống trong khi ngủ để giữ cho cổ họng mở hoặc có thể sử dụng máy thở áp lực dương liên tục (CPAP) để giúp lối đi trên đường thở luôn mở suốt đêm.
3.7 Uống nhiều nước hơn
Uống nước cũng là một trong những quyết sách để đẩy lùi tiền tiểu đường và phòng ngừa bệnh tiểu đường type 2. Nước giúp kiểm soát lượng đường trong máu và nó cũng là một chất thay thế lành mạnh cho nước ngọt và nước ép trái cây, đây là những đồ uống này thường chứa nhiều đường.
3.8. Tìm sự hỗ trợ từ một chuyên gia dinh dưỡng
Có thể khó khăn để xác định các loại thức ăn có thể gây ra tiền tiểu đường và tiểu đường loại 2. Do đó, ngay cả khi bác sĩ đã đưa ra các đề xuất về chế độ ăn uống, bạn vẫn nên cân nhắc việc tham khảo ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng có uy tín. Vì họ có thể cung cấp hướng dẫn dinh dưỡng và lời khuyên về những loại thực phẩm nên ăn và những loại thực phẩm nào nên tránh. Ngoài ra, các chuyên gia dinh dưỡng còn có thể giúp bạn phát triển một kế hoạch bữa ăn cụ thể cho tình trạng của bạn và đưa ra các chiến lược thiết thực khác để duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh để ổn định lượng đường trong máu.
4. Thuốc có tác dụng trong việc điều trị tiền tiểu đường không?
Mặc dù một số người có thể đảo ngược tình trạng tiền tiểu đường bằng cách thay đổi lối sống, nhưng điều này vẫn chưa đủ đối với tất cả mọi người. Nếu như lối sống đã được điều chỉnh nhưng lượng đường trong máu không cải thiện và bạn có nguy cơ cao phát triển bệnh tiểu đường thì bác sĩ có thể kê đơn thuốc cho bạn.
Các loại thuốc đó có thể bao gồm thuốc giúp hạ đường huyết và đẩy lùi tiền tiểu đường bao gồm metformin (Glucophage, Fortamet) hoặc một loại thuốc tương tự. Metformin đã được chứng minh là làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường lên đến 30%. Nó cũng có thể làm giảm sự thèm ăn và giúp giảm cân.
5. Thời điểm bạn nên gặp bác sĩ.
Tiền tiểu đường được xem là nguyên nhân có thể gây bệnh tiểu đường loại 2. Vì vậy, điều quan trọng là phải theo dõi các triệu chứng và thăm khám bởi bác sĩ nếu bạn phát triển bất kỳ dấu hiệu ban đầu nào của bệnh tiểu đường. Những dấu hiệu này khác nhau ở mỗi người nhưng có thể bao gồm tăng đi tiểu, đói bất thường, mờ mắt, mệt mỏi,vv...
Kết quả chẩn đoán bị tiền tiểu đường không có nghĩa là bạn sẽ phát triển bệnh tiểu đường loại 2. Nhưng bạn cần phải thực hiện hành động nhanh chóng để đảo ngược tình trạng này để đưa lượng đường trong máu của bạn về mức khỏe mạnh. Vì như vậy, bạn sẽ không chỉ tránh được bệnh tiểu đường loại 2 mà còn các biến chứng bệnh liên quan khác.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
