Bệnh tiểu đường là một bệnh rối loạn chuyển hóa mãn tính đặc trưng bởi tăng đường huyết do khuyết thiếu insulin tuyệt đối hoặc tương đối. Insulin là một hormone do tuyến tụy sản xuất, có vai trò điều hòa glucose máu (lượng đường trong máu). Tuyến tụy (một cơ quan nằm sau dạ dày) có nhiệm vụ giải phóng insulin để giúp cơ thể dự trữ và sử dụng đường và chất béo từ thức ăn.
Bệnh tiểu đường xảy ra do một trong những nguyên nhân sau:
- Tuyến tụy không sản xuất insulin.
- Tuyến tụy sản xuất rất ít insulin.
- Cơ thể không đáp ứng đầy đủ với insulin, tình trạng này được gọi là kháng insulin.
Bệnh tiểu đường là một bệnh mãn tính. Khoảng 38,4 triệu người Mỹ mắc bệnh này và một phần tư (khoảng 8,7 triệu) không biết mình mắc bệnh. Thêm 97,6 triệu người bị tiền tiểu đường. Cho đến nay, vẫn chưa có cách chữa khỏi bệnh tiểu đường. Người mắc bệnh tiểu đường cần kiểm soát bệnh để duy trì sức khỏe.
Insulin và bệnh tiểu đường
Để hiểu tại sao insulin quan trọng trong bệnh tiểu đường, cần biết thêm về cách cơ thể sử dụng thức ăn để tạo năng lượng. Cơ thể được tạo thành từ hàng triệu tế bào. Để tạo năng lượng, các tế bào này cần thức ăn ở dạng rất đơn giản. Khi bạn ăn hoặc uống, phần lớn thức ăn được phân hủy thành một loại đường đơn giản gọi là "glucose". Sau đó, glucose được vận chuyển qua máu đến các tế bào của cơ thể, nơi nó có thể được sử dụng để cung cấp một phần năng lượng mà cơ thể cần cho các hoạt động hàng ngày.
Lượng glucose trong máu được điều hòa bởi hormone insulin. Insulin luôn được tuyến tụy giải phóng với một lượng nhỏ. Khi lượng glucose trong máu tăng lên đến một mức độ nhất định, tuyến tụy sẽ giải phóng nhiều insulin hơn để đưa glucose vào tế bào. Điều này làm giảm lượng đường trong máu.
Để ngăn lượng đường trong máu xuống quá thấp (hạ đường huyết), cơ thể sẽ phát tín hiệu cho bạn ăn và giải phóng một số glucose dự trữ trong gan.
Người mắc bệnh tiểu đường không sản xuất insulin hoặc các tế bào trong cơ thể kháng insulin, dẫn đến lượng đường trong máu cao, gọi là tăng đường huyết. Theo định nghĩa, bệnh tiểu đường là khi lượng đường trong máu lúc đói (sau khi nhịn ăn qua đêm) từ 126 miligam/đề-xi-lít (mg/dL) trở lên.
Các loại bệnh tiểu đường
- Bệnh tiểu đường type 1: Bệnh tiểu đường type 1 xảy ra do các tế bào sản xuất insulin của tuyến tụy (gọi là tế bào beta) bị hệ thống miễn dịch phá hủy. Người mắc bệnh tiểu đường type 1 không sản xuất insulin và phải sử dụng insulin tiêm để kiểm soát lượng đường trong máu. Các triệu chứng thường gặp nhất ở những người dưới 20 tuổi nhưng có thể phát triển ở mọi lứa tuổi.
- Bệnh tiểu đường type 2: Không giống như những người mắc bệnh tiểu đường type 1, những người mắc bệnh tiểu đường type 2 vẫn sản xuất insulin. Tuy nhiên, hoặc là không đủ hoặc cơ thể của họ kháng insulin. Trong tình huống đó, không đủ glucose đi vào tế bào của cơ thể và nó tích tụ trong máu.
- Bệnh tiểu đường type 2 là dạng bệnh tiểu đường phổ biến nhất, ảnh hưởng đến hơn 36 triệu người Mỹ. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây ra các biến chứng liên quan đến bệnh tiểu đường như mù lòa, cắt cụt chi và suy thận mạn tính cần phải lọc máu. Bệnh tiểu đường type 2 thường xảy ra ở những người trên 40 tuổi thừa cân, nhưng nó cũng có thể ảnh hưởng đến những người không thừa cân. Đôi khi được gọi là "bệnh tiểu đường khởi phát ở người trưởng thành", bệnh tiểu đường type 2 đã bắt đầu xuất hiện thường xuyên hơn ở trẻ em do sự gia tăng béo phì ở người trẻ tuổi.
- Một số người có thể kiểm soát bệnh tiểu đường type 2 bằng cách giảm cân, theo dõi chế độ ăn uống và tập thể dục thường xuyên. Những người khác cũng có thể cần tiêm insulin hoặc uống thuốc giúp cơ thể sử dụng insulin tốt hơn.
- Tiền tiểu đường: Ở Mỹ, 97,6 triệu người trưởng thành có lượng đường trong máu cao hơn bình thường nhưng không đủ cao để được phân loại là bệnh tiểu đường. Tình trạng này được gọi là tiền tiểu đường, hoặc rối loạn dung nạp glucose. Những người bị tiền tiểu đường thường không có triệu chứng, nhưng nó gần như luôn luôn xuất hiện trước khi một người phát triển bệnh tiểu đường type 2. Một số biến chứng, chẳng hạn như bệnh tim, có thể bắt đầu ngay cả khi một người chỉ bị tiền tiểu đường.
Hãy nói chuyện với bác sĩ để xem bạn có cần xét nghiệm tiền tiểu đường hay không. Bạn có thể ngăn ngừa bệnh tiểu đường type 2 và giảm nguy cơ biến chứng. - Bệnh tiểu đường thai kỳ: Bệnh tiểu đường thai kỳ được khởi phát do thai kỳ. Sự thay đổi nội tiết tố trong thai kỳ có thể ảnh hưởng đến khả năng hoạt động bình thường của insulin. Tình trạng này xảy ra ở 9% tổng số ca mang thai.
Bạn có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ cao hơn nếu bạn trên 25 tuổi, thừa cân trước khi mang thai, có tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường hoặc là người gốc Tây Ban Nha, người Mỹ bản địa hoặc người Châu Á. Bạn sẽ được sàng lọc bệnh tiểu đường thai kỳ trong thai kỳ. Nếu không được điều trị, lượng đường trong máu cao sẽ làm tăng nguy cơ biến chứng cho cả bạn và con bạn.
Thông thường, lượng đường trong máu trở lại bình thường trong vòng 6 tuần sau khi sinh. Tuy nhiên, việc mắc bệnh tiểu đường thai kỳ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 ở bạn sau này. - Bệnh tiểu đường type 3: Một số nhà nghiên cứu cho rằng bệnh Alzheimer là một dạng bệnh tiểu đường ảnh hưởng đến não và đề xuất gọi nó là bệnh tiểu đường type 3. Họ chỉ ra bằng chứng rằng những người mắc bệnh Alzheimer bị kháng insulin trong não. Tuy nhiên, mối liên hệ này vẫn chưa được chứng minh và hầu hết các bác sĩ không sử dụng thuật ngữ này.
- Các loại bệnh tiểu đường khác: Có một số dạng bệnh tiểu đường ít phổ biến hơn, bao gồm:
- Bệnh tiểu đường đơn gen. Bao gồm một số loại bệnh tiểu đường khác nhau do đột biến gen mà bạn thừa hưởng từ một hoặc cả hai bố mẹ. Khi xuất hiện ở trẻ sơ sinh, nó được gọi là bệnh tiểu đường sơ sinh. Ở trẻ lớn hơn và thanh niên, nó được gọi là bệnh tiểu đường khởi phát ở người trẻ tuổi (MODY).
- Bệnh tiểu đường type 3c. Có thể phát triển nếu bạn đã cắt bỏ tuyến tụy hoặc nếu nó bị tổn thương do bệnh tật hoặc chấn thương.
- Các loại khác có thể đến từ việc dùng thuốc steroid, bị bệnh xơ nang hoặc mắc một số bệnh di truyền hiếm gặp nhất định.
Xem thêm:
Tổng quan về bệnh tiểu đường (Phần 2)
Tổng quan về bệnh tiểu đường (Phần 3)
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: Webmd
