Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Đặng Huy Toàn - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.
Dị ứng xảy ra khi hệ thống miễn dịch cơ thể phát hiện chất lạ gây hại cho cơ thể và phản ứng bằng cách gây ra các phản ứng như: phát ban, mề đay, tiêu chảy... Trên thực tế, có rất nhiều loại dị ứng, một số dị ứng xảy ra theo mùa, số khác thì xảy ra quanh năm hoặc thậm chí là suốt đời.
Dưới đây là những loại dị ứng thường gặp:
1. Dị ứng đường hô hấp
Dị ứng mùa xuân: Đây thuộc loại dị ứng thời tiết do đó không có cách chữa trị nhưng bạn có thể thực hiện các bước để hạn chế dị ứng vào mùa xuân như thuốc và thường xuyên ở trong nhà.
Dị ứng mùa hè: Các tác nhân gây dị ứng trong mùa hè thường gặp do phấn hoa, cỏ dại.
Dị ứng mùa thu: Các tác nhân gây dị ứng trong mùa thu thường gặp gồm cỏ phấn hương (ragweed), nấm mốc và mạt bụi.
Dị ứng mùa đông: Nếu bạn bị dị ứng trong nhà như nấm mốc và mạt bụi, bạn có thể nhận ra các triệu chứng này nhiều hơn trong mùa đông, đặc biệt khi bạn dành nhiều thời gian trong nhà.
Viêm mũi dị ứng: là một rối loạn miễn dịch đặc trưng bởi phản ứng dị ứng với hạt phấn hoa và các chất khác. Có hai loại: diễn ra theo mùa, chỉ xảy ra một thời gian nhất trong năm khi một số cây thụ phấn và loại thứ hai là xảy ra quanh năm.
Dị ứng phấn hoa: Hơn 25 triệu người Mỹ bị dị ứng với phấn hoa từ cây, hoa hoặc cỏ dại.
Dị ứng nấm mốc: Tất cả chúng ta đều tiếp xúc với một số nấm mốc hằng ngày mà không xảy ra vấn đề nghiêm trọng gì. Nhưng nếu bạn bị dị ứng với nó, bạn có thể có phản ứng dị ứng nếu có quá nhiều nấm mốc xung quanh.
Dị ứng bụi: Đối với những vật thể mà bạn thậm chí không thể nhìn thấy như mạt bụi có thể gây ra rất nhiều rắc rối với người dị ứng với bụi.
Dị ứng với vật nuôi, thú cưng: Trong trường hợp dị ứng với chó hoặc mèo, các chất gây dị ứng có thể đến từ lông hoặc vảy, nước bọt, thậm chí là nước tiểu của chúng. Hít thở phải lông hoặc tiếp xúc với các chất gây dị ứng có thể gây ra phản ứng dị ứng. Các chất gây ra dị ứng có thể được lưu trên quần áo, trong không khí, bám dính trong đồ nội thất và giường ngủ, ở lại trong môi trường giống như các dạng bụi.
Khoảng 10% dân số Hoa Kỳ bị dị ứng thú cưng và mèo là một trong những thủ phạm phổ biến nhất. Dị ứng với mèo cao gấp đôi so với dị ứng với chó.
2. Dị ứng thức ăn
Phân biệt dị ứng hay không dung nạp?
Dị ứng thực phẩm hoặc không dung nạp thực phẩm là các triệu chứng mà phần lớn mọi người sẽ gặp phải tại một số thời điểm trong đời. Do hai bệnh này có các triệu chứng gần giống nhau nên mọi người thường bị nhầm lẫn. Không dung nạp thực phẩm phản ánh tình trạng bất bình thường trong chức năng chuyển hóa liên đến khả năng tiêu hóa thức ăn, không liên quan tới phản ứng của miễn dịch và cũng không đe dọa tính mạng như dị ứng thực phẩm. Còn dị ứng thực phẩm liên quan đến hệ thống miễn dịch của cơ thể bị nhầm lẫn với thành phần trong thực phẩm là kẻ xâm nhiễm gây hại và tạo ra kháng thể để chống lại thực phẩm.
Nếu bạn bị dị ứng sữa, tuyệt đối tránh sữa, các thực phẩm có sữa và các sản phẩm được làm từ sữa là cách duy nhất để ngăn chặn phản ứng dị ứng. Triệu chứng của dị ứng với sữa có thể diễn ra ngay lập tức khi sử dụng như thở khò khè, nôn mửa và nổi mề đay.
Dị ứng Casein
Nếu một ly sữa hoặc lát bánh pizza gây ra sưng môi, nổi mề đay hoặc các triệu chứng khác, bạn có thể bị dị ứng với casein, đây là một loại protein trong sữa. Một protein sữa khác cũng liên quan đến dị ứng là váng sữa.
Dị ứng trứng
Dị ứng trứng thường gặp ở trẻ em hơn người lớn. Phản ứng dị ứng có thể diễn ra từ nhẹ đến nặng.
Dị ứng lúa mì là bệnh mà cơ thể tiết ra các kháng thể gây dị ứng với một trong các loại protein trong lúa mì. Những loại protein trong lúa mì như Albumin, Globulin, Gliadine, Glutenin hoặc gluten.
Dị ứng với các loại hạt
Nếu bạn bị dị ứng với các loại hạt cần tránh tuyệt đối các loại hạt đó, bao gồm đậu phộng, hạt điều, quả óc chó, và thực phẩm có chứa hạt là cách duy nhất để phòng tránh dị ứng.
Dị ứng cá
Dị ứng cá thường gây biểu hiện ngoài da và tiêu hóa, xuất hiện ngay sau khi ăn. Những người phản ứng với một loại cá thường cũng dị ứng với các loài cá khác.
Các loại động vật có vỏ như tôm, cua, sò, ốc... là thực phẩm phổ biến gây dị ứng. Nếu người bệnh đã dị ứng với các thực phẩm trên thì cũng thường dị ứng với với các loài nhuyễn thể khác như trai, sò, ốc, hến, ngao, mực, bạch tuộc... Một số người chỉ bị dị ứng trong một khoảng thời gian nào đó trong đời, nhưng số khác thì lại bị suốt cả đời.
Dị ứng với thực phẩm có chứa Sulfite
Sulfites là một nhóm các hợp chất đều có chứa lưu huỳnh trong tự nhiên hoặc được thêm vào thực phẩm đóng vai trò như một chất giúp thực phẩm ngon hơn, đẹp mắt hơn và chất bảo quản. FDA ước tính rằng cứ 100 người thì có 1 người dị ứng với các thực phẩm có chứa hợp chất sulfites.
Nếu người bệnh có triệu chứng dị ứng với đậu nành thì cách đơn giản nhất để phòng bệnh là không sử dụng nước tương và đậu phụ.
3. Dị ứng da
Viêm da tiếp xúc còn gọi là chàm tiếp xúc, nguyên nhân do chất mà bạn tiếp xúc gây dị ứng trên da. Mức độ trầm trọng tùy thuộc thời gian tiếp xúc, loại chất tiếp xúc và đặc biệt quan trọng là tùy thuộc vào cơ địa của từng người. Người bệnh sẽ có triệu chứng phát ban đỏ, ngứa nơi chất tiếp xúc với da.
Mày đay cấp tính và phù mạch
Nổi mề đay có triệu chứng như sưng đỏ, vết loang lổ xuất hiện đột ngột trên da do hậu quả của dị ứng hoặc lý do khác. Trong phù mạch, sưng xảy ra dưới da, không phải trên bề mặt da.
Dị ứng với cây thường xuân độc, cây sồi độc và cây sumac độc
Cây thường xuân độc, cây sồi độc và cây sumac độc là những loại cây có chứa chất urushiol trong nhựa cây gây khó chịu khi tiếp xúc. Urushiol gây ra phản ứng dị ứng khi tiếp xúc với da, dẫn đến phát ban ngứa trong vài giờ hoặc vài ngày sau đó.
Dị ứng với vết đốt của côn trùng
Ong bắp cày hoặc kiến lửa là hai loài côn trùng thường gây ra dị ứng.
Dị ứng với mặt trời
Nguyên nhân gây dị ứng ánh nắng là tia cực tím trong ánh nắng mặt trời. Khi người bệnh bị dị ứng với ánh sáng mặt trời, tia cực tím tiếp xúc trực tiếp với da sẽ gây tổn thương tế bào bị và ảnh hưởng tới phần protein bên trong. Các protein sau khi bị biến đổi bởi tia cực tím sẽ trở thành chất lạ đối với cơ thể và bị hệ miễn dịch đào thải và dẫn đến các phản ứng của hệ miễn dịch.
Dị ứng mỹ phẩm
Một số sản phẩm làm đẹp có thể gây kích ứng da hoặc phản ứng dị ứng khác do các sản phẩm này có chứa một số thành phần gây dị ứng như chất tạo mùi và chất bảo quản.
Dị ứng Niken
Dị ứng niken là xảy ra khi da tiếp xúc với niken hoặc các vật phẩm có chứa kim loại.
Dị ứng khác:
Dị ứng mắt: Dị ứng mắt thường xảy ra trên người có cơ địa dị ứng có mắc thêm các loại bệnh dị ứng khác.
Viêm kết mạc dị ứng: Viêm kết mạc dị ứng là một trong những bệnh mắt phổ biến xảy ra ở cả trẻ em và người lớn.
4. Dị ứng thuốc
Rất nhiều loại thuốc có thể gây ra tác dụng phụ và một số loại đó có thể gây ra dị ứng.
Dị ứng aspirin (Salicylate)
Nếu bạn dị ứng với chất salicylat, bạn có thể cần phải tránh tất cả các sản phẩm có chứa chất này được ghi là aspirin hoặc salicylate trong thực phẩm, thuốc và các sản phẩm khác.
Dị ứng Penicillin
Kể từ những năm 1940, penicillin đã trở thành một loại thuốc để loại điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn nhưng đây là thuốc rất dễ gây dị ứng.
Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện có Gói khám và tư vấn điều trị viêm da cơ địa dị ứng giúp khách hàng đánh giá tổng quan về tình trạng bệnh đồng thời tư vấn các biện pháp giúp phòng tránh bệnh tái phát.
Khi đăng ký gói khám và tư vấn điều trị viêm da cơ địa dị ứng, khách hàng sẽ được: Khám chuyên khoa Da liễu. Thực hiện các xét nghiệm như: định lượng IgE, vi nấm soi tươi, định lượng IgE đặc hiệu với các dị nguyên dị ứng hô hấp – thức ăn (Panel 1 Việt), xét nghiệm Rida Allergy Screen (panel 1)...
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: Webmd.com
