Những nguyên nhân dẫn đến chứng ợ chua

1. Ợ chua là gì?

Ợ chua gây ra cảm giác nóng rát khó chịu ở ngực, có thể di chuyển lên cổ và họng. Dấu hiệu này có thể là một triệu chứng của nhiều tình trạng khác nhau, bao gồm trào ngược acid dạ dày hoặc bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) và thậm chí tình trạng này có thể xảy ra với cả phụ nữ khi mang thai.

Khi bị ợ chua, bạn cũng có thể có cảm nhận thấy vị đắng hay ợ chua ở phía sau cổ họng. Thời gian bị ợ chua có thể kéo dài khoảng từ vài phút đến vài giờ. Tình trạng này thường làm cho người bệnh cảm thấy tồi tệ hơn sau khi bạn ăn hoặc khi bạn nằm xuống quá nhanh sau khi ăn.

Chứng ợ chua cũng khá phổ biến. Tuy nhiên, nếu bạn bị ợ chua thường xuyên hoặc ợ chua liên tục và nghiêm trọng, tình trạng này xảy ra thực sự có thể liên quan đến trào ngược axit mãn tính - GERD. Bạn nên gặp và nói chuyện với bác sĩ về tình trạng của mình để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

2. Các biểu hiện của ợ chua

Ợ chua thường có các dấu hiệu với những cảm giác như bỏng rát ở giữa ngực, sau xương ức. Khi người bệnh bị ợ chua, bạn cũng có thể cảm thấy các triệu chứng hoặc dấu hiệu như:

• Cảm giác nóng ran ở vị trí ngực và thời gian nóng ran có thể kéo dài từ vài phút đến vài giờ.
• Đau ở ngực khi bạn thay đổi tư thế như cúi xuống hoặc nằm xuống.
• Cảm giác nóng rát trong cổ họng.
• Một vị nóng, chua, chua hoặc mặn ở phía sau cổ họng của bạn.
• Khó nuốt.

3. Nguyên nhân gây ra chứng ợ chua

Để biết tại sao chứng ợ chua lại xảy ra, bạn có thể hiểu được cách thức hoạt động của thực quản và dạ dày. Khi bạn ăn, thức ăn sẽ đi xuống một ống dài nối miệng và dạ dày của bạn, cũng chính là ống thực quản. Ở dưới cùng của thực quản có một van hay cơ vòng thực quản. Van hoạt động chức năng mở ra để thức ăn đi qua và sau đó đóng lại để giữ cho các chất trong dạ dày của bạn xuống. Bên trong dạ dày của bạn chứa một hỗn hợp axit rất mạnh, bắt đầu quá trình phá vỡ thức ăn của bạn (tiêu hóa). Dạ dày có chức năng chứa hợp chất acid. Tuy nhiên, thực quản của bạn không thể giữ hỗn hợp này và trong trường hợp các chất acid này lên thực quản có thể gây tổn thương cho thực quản.

Đôi khi, van ngăn cách dạ dày và thực quản của bạn không đóng đúng cách, và một số hỗn hợp axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản gây nên tình trạng trào ngược. Khi bị trào ngược, bạn sẽ thường cảm thấy nóng rát và ợ chua. Có một số vấn đề liên quan đến y tế có thể gây ra trào ngược và khiến bạn cảm thấy ợ chua, bao gồm:

• Trong giai đoạn thai kỳ.
• Thoát vị Hiatal (khi dạ dày phình lên thành lồng ngực).
• Bệnh trào ngược dạ dày thực quản - GERD.
• Một số loại thuốc khi sử dụng có thể gây nên tình trạng ợ chua, đặc biệt là thuốc chống viêm và aspirin.

Ợ chua cũng có thể do thói quen ăn uống của bạn - bao gồm các loại thực phẩm bạn ăn, lượng bữa ăn của bạn lớn như thế nào và bạn ăn gần đến giờ đi ngủ như thế nào - và một số thói quen sinh hoạt nhất định.

Tình trạng ợ chua có thể được kích hoạt bởi nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó có thể bao gồm một phần của cuộc sống hàng ngày. Đối với nhiều người, chứng ợ chua có thể do một số thói quen ăn uống và lối sống gây ra. Những thói quen hàng ngày có thể liên quan đến những việc như ăn nhiều thức ăn, hoặc bữa ăn quá gần giờ đi ngủ hoặc thậm chí có mức độ căng thẳng cao xảy ra các tình trạng này.

Một số loại thực phẩm và đồ uống cũng có thể là nguyên nhân gây ra chứng ợ nóng cho một số người, bao gồm:

• Hành.
• Trái cây họ cam quýt.
• Thực phẩm giàu chất béo.
• Cà chua.
• Sản phẩm làm từ cà chua.
• Rượu.
• Nước ép cam quýt.
• Đồ uống có cồn.
• Đồ uống có ga.

Các thói quen trong lối sống của bạn cũng có thể được xem như một trong những nguyên nhân khiến bạn có thể mắc tình trạng ợ chua. Những yếu tố hàng ngày này thường thường kết hợp cùng với tình trạng y tế gây ra chứng ợ nóng, như GERD hoặc thoát vị gián đoạn. Chúng ta có thể liệt kê một số thói quen trong cuộc sống hàng ngày có thể gây ra chứng ợ nóng của bạn bao gồm:

• Thừa cân - béo phì
• Là một người hút thuốc.
• Có mức độ căng thẳng cao.
• Mặc quần áo chật và thắt lưng.

4. Điều trị chứng ợ chua

Trong hầu hết các trường hợp, chứng ợ nóng có thể được điều trị tại nhà bằng thuốc không kê đơn và thay đổi thói quen lối sống gây ra cảm giác này. Ợ chua thỉnh thoảng khá phổ biến và thường không nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu bạn bị ợ chua thường xuyên, liên tục và nghiêm trọng, thì bạn hãy liên hệ với nhà bác sĩ để được khám và điều trị kịp thời. Bởi vì, tình trạng ợ chua có thể là dấu hiệu của một tình trạng mãn tính như GERD. GERD có thể dẫn đến các tình trạng nghiêm trọng khác như viêm thực quản, Barrett thực quản và thậm chí là ung thư. Đôi khi, bác sĩ có thể chỉ định thêm nội soi để kiểm tra các tình trạng cơ bản về thuốc. Nội soi được thực hiện trong việc kiểm tra đường tiêu hóa của bạn bằng một dụng cụ mềm có ánh sáng.

Thuốc không kê đơn được sử dụng điều trị cho chứng ợ nóng thường bao gồm thuốc kháng acid và thuốc chẹn axit. Thuốc kháng acid hoạt động để điều trị chứng ợ nóng bằng cách làm giảm lượng axit trong dạ dày, giảm chứng ợ nóng của bạn. Những loại thuốc thuốc kháng acid cũng có thể được sử dụng giúp dịu cơn đau bụng, khó tiêu và các cơn đau khác trong dạ dày. Một số loại thuốc kháng acid có chứa simethicone, có tác dụng giảm khí. Thuốc kháng acid có thể mua mà không cần kê đơn thuốc của bác sĩ bao gồm: Tums®., Rolaids®., Maalox®., Gaviscon®. Khi sử dụng thuốc các loại thuốc không kê đơn, bạn cần đảm bảo rằng bạn luôn làm theo hướng dẫn trên bao bì hoặc nói chuyện với bác sĩ về cách sử dụng thuốc kháng axit cho phù hợp.

Một số thuốc kháng axit có chứa thành phần magie hoặc natri bicarbonate, có thể hoạt động giống như thuốc nhuận tràng. Vì thế, bạn không nên sử dụng thuốc kháng axit nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào của viêm ruột thừa hoặc viêm ruột. Tác dụng phụ của thuốc kháng acid không kê đơn có thể bao gồm:

• Táo bón.
• Bệnh tiêu chảy.
• Đi tiêu phân trắng hoặc nhợt nhạt.
• Co thắt dạ dày.

Các tác dụng phụ nghiêm trọng khi sử dụng thuốc kháng acid có thể xảy ra khi dùng quá liều hoặc lạm dụng thuốc trong quá trình điều trị.

Thuốc chẹn axit hoặc chất chẹn histamin H2, hoặc chất chẹn axit hoạt động để làm giảm sản xuất axit trong dạ dày. Những hợp chất trong thuốc chẹn acid có tác dụng làm giảm chứng ợ chua, khó tiêu axit và chua dạ dày. Khi sử dụng thuốc các loại thuốc không kê đơn, bạn cần đảm bảo rằng bạn luôn làm theo hướng dẫn trên bao bì hoặc nói chuyện với bác sĩ về cách sử dụng thuốc kháng phù hợp. Thuốc chặn axit bạn có thể mua mà không cần đơn thuốc bao gồm: Pepcid AC®.; Tagamet HB®.

Uống thuốc ngăn chặn axit thường xuyên trong thời gian dài theo chỉ dẫn của bác sĩ ngay cả khi bạn không bị đau hoặc nếu các triệu chứng của bạn thuyên giảm.

Thuốc chẹn axit mạnh hơn sẽ được xếp vào nhóm thuốc kê đơn và có thể được sử dụng để ngăn chặn axit dạ dày, điều trị loét dạ dày và tá tràng, viêm thực quản ăn mòn và GERD. Thuốc chẹn acid mạnh hoạt động bằng cách giảm sản xuất axit dạ dày. Bác sĩ sẽ cung cấp cho bạn một đơn thuốc cụ thể cho loại chất chặn axit này.

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) gần đây đã báo cáo mức độ cao của chất có thể gây ung thư, NDMA, trong các loại thuốc ranitidine (Zantac®) và nizatidine (Axid®). Bạn cần nói chuyện với bác sĩ nếu bạn đang sử dụng một trong những loại thuốc này.

Sử dụng thuốc chẹn acid có thể gây ra một số tác dụng phụ bao gồm:

• Đau đầu.
• Chóng mặt.
• Bệnh tiêu chảy.

Nếu bạn có bất kỳ tác dụng phụ nghiêm trọng nào sau đây sau khi dùng thuốc chẹn axit, bạn hãy liên hệ trực tiếp với bác sĩ:

• Nhịp tim không đều.
• Suy nhược hoặc mệt mỏi bất thường.

5. Sử dụng thuốc kháng axit và thuốc chẹn axit cùng nhau để điều trị chứng ợ chua

Trong trường hợp cụ thể, bác sĩ có thể yêu cầu bạn dùng thuốc kháng axit khi bạn bắt đầu dùng thuốc chẹn axit. Thuốc kháng axit sẽ thực hiện chức năng kiểm soát các triệu chứng của bệnh cho đến khi thuốc ngăn chặn axit bắt đầu hoạt động. Nếu bác sĩ kê đơn thuốc kháng axit, thì bạn hãy sử dụng thuốc một giờ trước (hoặc một giờ sau) khi bạn sử dụng thuốc chẹn axit.

Nếu thuốc kháng axit không kê đơn và thuốc chặn axit không làm giảm chứng ợ nóng của bạn, bác sĩ có thể kê đơn cho bạn các loại thuốc khác, chẳng hạn như:

• Thuốc chẹn axit cường độ theo kê đơn của bác sĩ: Ở mức độ mạnh theo kê đơn thường có liều cao hơn, Zantac®, Tagamet®, Pepcid® và Axid® nói chung có thể làm giảm chứng ợ nóng và điều trị trào ngược acid dạ dày GERD.
• Thuốc ức chế bơm proton có tác dụng ngăn chặn sản xuất axit hiệu quả hơn, bao gồm Aciphex®, Nexium®, Prevacid®, Prilosec® và Protonix®.

Có một số thuốc có thể thực hiện chức năng ức chế bơm proton được sử dụng mà không cần kê đơn. Bạn có thể nói chuyện với bác sĩ về những loại thuốc này để có lựa chọn tốt nhất cho bạn.

6. Cách phòng chống chứng ợ chua

Bạn thường có thể phòng ngừa và kiểm soát các triệu chứng ợ nóng bằng cách thay đổi chế độ ăn uống và lối sống.

• Không đi ngủ khi bụng còn đang no: Bạn nên ăn các bữa ăn cách nhau ba đến bốn giờ, sẽ giúp cho dạ dày của bạn có thời gian trống rỗng và giảm nguy cơ bị ợ chua qua đêm.
• Tránh ăn quá nhiều: Khi bạn sử dụng quá nhiều loại thực phẩm, thì dạ dày cần nhiều thời gian hơn để tiêu hóa. Vì vậy, việc cắt giảm khẩu phần trong bữa ăn có thể giúp giảm nguy cơ ợ ​​chua. Bạn cũng có thể chia nhỏ các bữa ăn hàng ngày thành bốn hoặc năm bữa thay vì chỉ có ba bữa chính.
• Ăn thức ăn một cách chậm rãi: Ăn với tốc độ chậm thường xuyên có thể giúp ngăn ngừa chứng ợ nóng.
• Mặc quần áo rộng rãi: Quần áo chật đôi khi có thể là nguyên nhân gây ra chứng ợ nóng. Bạn hãy sử dụng các loại vật dụng này với kích thước phù hợp để hạn chế xảy ra chứng ợ nóng
• Tránh một số loại thực phẩm: Đối với nhiều người, có một số loại thực phẩm gây ra chứng ợ nóng.Vì vậy, bạn nên tránh những loại thực phẩm này để loại bỏ nguy cơ mắc chứng ợ chua.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Khi bạn có thể duy trì cân nặng ở mức bình thường đối với cơ thể hoặc giảm cân trong trường hợp bạn dư thừa cân thì hoạt động này có thể giúp bạn giảm triệu chứng ợ nóng.
• Không hút thuốc: Nicotine trong thuốc lá có thể gây ra các ảnh hưởng làm suy yếu cơ vòng thực quản dưới thông qua van ngăn cách dạ dày và thực quản của bạn. Bạn không hút thuốc được khuyến khích vì sức khỏe chung của bạn, cũng như sức mạnh của van này trong quá trình hoạt động.
• Ngủ nghiêng bên trái: Khi bạn nằm nghiêng sang bên trái và ngủ có thể giúp tiêu hóa và loại bỏ axit từ dạ dày và thực quản của bạn nhanh hơn.
• Lập kế hoạch tập thể dục của bạn để tránh bị ợ chua: Bạn có thể chờ ít nhất hai giờ sau bữa ăn trước khi tập thể dục. Nếu bạn tập thể dục sớm hơn, bạn có thể gặp phải chứng ợ nóng. Bạn cũng nên uống nhiều nước ở các thời điểm trước và trong khi tập luyện. Nước hỗ trợ cho quá trình tiêu hóa hoạt động tốt hơn đồng thời có thể giảm thiểu chứng ợ chua và ngăn ngừa mất nước của cơ thể.

Nếu bạn bị ợ nóng nhiều hơn hai hoặc ba lần một tuần, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn. Trong một số trường hợp, họ có thể kê đơn thuốc hoặc các phương pháp điều trị khác.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.

Nguồn tham khảo: webmd