Tìm hiểu về ung thư tuyến tụy không thể phẫu thuật

Bài viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Ung thư tuyến tụy là bệnh ung thư bắt đầu từ tuyến tụy, một cơ quan nằm sau dạ dày. Tuyến tụy giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn và điều chỉnh lượng đường trong máu. Nếu ung thư đã di căn đến các khu vực khác, thì ung thư tuyến tụy sẽ không thể phẫu thuật.

Khi ung thư phát triển, nó thường hình thành ở một khu vực hoặc cơ quan của cơ thể. Khu vực này được gọi là địa điểm chính. Không giống như các tế bào khác trong cơ thể, tế bào ung thư có thể tách khỏi vị trí chính và di chuyển đến các bộ phận khác của cơ thể và không thể loại bỏ khối u bằng phẫu thuật.

Ung thư tuyến tụy thường di căn đến gan hoặc đến các cơ quan khác như phổi, xương, não,... Ung thư đã di căn đến các cơ quan khác gọi là ung thư giai đoạn 4.

Ung thư tiến triển cục bộ là khối u chưa di căn đến cơ quan khác nhưng vẫn không thể loại bỏ qua phẫu thuật được vì vị trí của khối u gần các mạch máu chính.

Nếu ung thư của bạn tái phát trong hoặc sau khi điều trị, nó được gọi là ung thư tái phát. Đôi khi ung thư tái phát không thể phẫu thuật vì nó đã di căn sang các cơ quan khác. Ví dụ, khi ung thư tuyến tụy tái phát, nó thường phát triển ở gan trước tiên.

Ung thư tuyến tụy thường được chẩn đoán khi bệnh đã tiến triển nặng hơn vì nó không gây ra các triệu chứng sớm. Một số xét nghiệm có thể phát hiện ung thư tuyến tụy bao gồm:

• Các xét nghiệm hình ảnh: Giúp bác sĩ quan sát các cơ quan nội tạng của bạn, bao gồm cả tuyến tụy. Một số kỹ thuật được dùng để chẩn đoán ung thư tuyến tụy bao gồm siêu âm, chụp cắt lớp vi tính (CT), chụp cộng hưởng từ (MRI) và chụp cắt lớp phát xạ positron (PET);
• Siêu âm nội soi: Với thủ thuật này, bác sĩ sẽ đưa một ống soi mỏng xuống thực quản và vào dạ dày để chụp ảnh tuyến tụy của bạn.
• Sinh thiết: Là thủ thuật để lấy một mẫu mô nhỏ ra ngoài và kiểm tra dưới kính hiển vi. Hầu hết các mô được thu thập trong khi thực hiện siêu âm nội soi (EUS). Đôi khi mẫu mô tuyến tụy cũng được lấy bằng cách chọc hút bằng kim mịn qua da và vào tuyến tụy;
• Xét nghiệm máu: Giúp tìm các protein cụ thể (dấu ấn khối u) do tế bào ung thư tuyến tụy tiết ra. Chất chỉ điểm khối u được dùng trong ung thư tuyến tụy là CA19-9, giúp tìm hiểu khả năng đáp ứng với điều trị. Tuy nhiên có trường hợp người bị ung thư tuyến tụy không tăng nồng độ CA19-9, khi đó sẽ không thể làm xét nghiệm này.

Các xét nghiệm này có thể giúp bác sĩ xác định xem bạn có thể phẫu thuật hay không. Trong một số trường hợp, các xét nghiệm sẽ không hiện rõ ung thư đã di căn hay chưa và bác sĩ phát hiện ung thư đã di căn khi bắt đầu phẫu thuật.

Mặc dù các bệnh nhân mắc ung thư tuyến tụy không thể phẫu thuật, nhưng vẫn còn một số phương pháp điều trị khác giúp kiểm soát các triệu chứng.

Hóa trị liệu

Hóa trị sử dụng các loại thuốc đặc biệt để tiêu diệt tế bào ung thư và nó có thể được phân phối dưới dạng tiêm hoặc uống.

Ở những người bị ung thư tuyến tụy không thể phẫu thuật, hóa trị thường được sử dụng để kiểm soát sự phát triển của ung thư và cải thiện cơ hội sống sót của họ.

Sự bức xạ

Bức xạ đôi khi được kết hợp cùng hóa trị, sử dụng chùm năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư.

Các liệu pháp nhắm mục tiêu

Các liệu pháp này can thiệp vào sự phát triển của tế bào ung thư bằng cách nhắm vào các bất thường cụ thể bên trong tế bào ung thư.

Những người bị ung thư tuyến tụy tiến triển có thể được kê toa erlotinib kết hợp với gemcitabine (Gemzar, Infugem).

Liệu pháp miễn dịch

Các liệu pháp điều trị miễn dịch được đưa ra để thúc đẩy hệ thống miễn dịch của bạn chống lại bệnh ung thư trong cơ thể. Liệu pháp miễn dịch còn được gọi là liệu pháp sinh học.

Thuốc điều trị nhắm mục tiêu pembrolizumab (Keytruda) cũng là một liệu pháp điều trị miễn dịch.

Bệnh ung thư vốn dĩ vẫn không chừa một ai, ước tính trên thế giới hàng năm có một tỷ lệ người tử vong do bệnh ung thư rất lớn. Thực tế, nếu bệnh ung thư có thể phát hiện ở giai đoạn sớm thì tiên lượng điều trị bệnh rất cao, thậm chí có thể khỏi hẳn và không tái phát. Vì thế, việc tầm soát ung thư là việc làm cần thiết, nhất là với các đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao.

Tài liệu tham khảo:

• The American Cancer Society medical and editorial content team. (2019). Can pancreatic cancer be found early
  cancer.org/cancer/pancreatic-cancer/detection-diagnosis-staging/detection.html
• Cancer stat facts: Pancreas cancer. (n.d.). seer.cancer.gov/statfacts/html/pancreas.html