Móng quặp (tên tiếng Anh là Ingrown toenails) hay còn gọi là móng chọc thịt là hiện tượng góc trước của bờ bên bản móng chọc và xé rách tổ chức phần mềm ở cuốn móng bên làm cho sưng, đau và tiếp theo là nhiễm khuẩn ở cuốn móng bên.Các triệu chứng có xu hướng xấu hơn khi đi giầy, nhiễm khuẩn và đặc biệt là bờ bên bản móng liên tục phát triển chọc vào phần mềm ở cuốn móng bên [3]. 

Móng chọc thịt thường xảy ra ở ngón chân đặc biệt hay xảy ra ở ngón chân cái và hiếm khi ở ngón tay.

Móng chọc thịt không gây nguy hiểm đến tính mạng của bệnh nhân, nhưng nó lại gây khó khăn cho người bệnh khi đi lại, đặc biệt là những bệnh nhân cần đi giày mà lại không đi được vì đau do móng chọc.

Cắt tỉa móng không hợp lý và đi giày chật là hai nguyên nhân chính gây móng chọc thịt.

• Cắt tỉa móng không thích hợp: Khi cắt tỉa bờ bên bản móng sâu vào bên trong, tổ chức phần mềm bị ép vào thay thế chỗ của bản móng đã cắt, bản móng phát triển thẳng ra phía ngoài xuyên qua tổ chức phần mềm gây móng chọc thịt.

• Đi giày chật: Đi giày cao gót, mũi nhọn, mũi giày ép cuốn móng bên vào bờ bên bản móng, bản móng phát triển xuyên vào cuốn móng bên gây móng chọc thịt.

• Ngoài ra còn có thể gặp các nguyên nhân như tình trạng bệnh lý của móng dẫn đến thay đổi bất thường của bản móng: Ví dụ, nấm móng, loạn dưỡng… làm dày và rộng ngón có thể thúc đẩy bản móng đâm vào cuốn móng bên.      Phụ nữ chửa đẻ tăng cân cũng có thể bị móng chọc thịt do phần mềm ở cuốn móng bên phát triển chùm lên bản móng. Bản móng phát triển chọc vào tổ chức phần mềm ở cuốn móng bên.

Giai đoạn I (Viêm nhẹ)

Dấu hiệu sớm nhất của móng chọc thịt là đau, sưng nhẹ và tăng tiết mồ hôi của vùng liên quan. Bản móng đã gây chấn thương cho biểu mô của cuốn móng bên, hiện tượng này liên tiếp xảy ra gây nên phù nề cuốn móng bên, phù nề này càng trầm trọng hơn do áp lực ở giữa bản móng và xương ngón. Có nhiều mức độ sưng nề và đỏ có thể xảy ra, nó phụ thuộc vào thời gian của tổn thương.

Giai đoạn II (Viêm vừa )

Đặc điểm của giai đoạn này là đau nhạy cảm, tăng tiết mồ hôi và tăng sinh tổ chức hạt ở cuộn móng bên thông qua tổ chức mới phá huỷ hoặc loét và trùm lên bản móng, cuốn móng bên phù nề, tiết dịch và mủ. Có mùi thối được tạo ra bởi các vi khuẩn gram dương xâm chiếm tại chỗ.

Giai đoạn III (viêm nặng )

Các triệu chứng giai đoạn này giống như giai đoạn II, nhưng về mặt giải phẫu lại có sự khác biệt quan trọng. Tổ chức hạt phủ lên bản móng làm cho bản móng không thể nâng lên khỏi rãnh móng.

Biến chứng

Nếu không được điều trị hoặc không được phát hiện, móng chân mọc ngược có thể nhiễm trùng xương bên dưới và dẫn đến nhiễm trùng xương nghiêm trọng.

Biến chứng có thể đặc biệt nghiêm trọng nếu người bệnh bị tiểu đường, có thể gây ra lưu lượng máu kém và làm tổn thương dây thần kinh ở bàn chân. Vì vậy, chỉ cần một vết thương ở chân nhỏ - vết cắt, vết xước, ngô, vết chai hoặc móng chân mọc ngược - có thể không lành đúng cách và bị nhiễm trùng. Vết loét chân khó lành có thể cần phẫu thuật để ngăn ngừa tàn phế và hoại thư mô. 

Bệnh móng quặp không phải là bệnh truyền nhiễm, do đó, không có khả năng lây truyền từ người bệnh sang người khỏe mạnh.

Móng chân mọc ngược xảy ra ở cả nam và nữ. Theo Dịch vụ Y tế Quốc gia (National Health Services), móng chân mọc ngược có thể phổ biến hơn ở những người có bàn chân ướt mồ hôi, chẳng hạn như thanh thiếu niên. Người già cũng có thể có nguy cơ cao hơn vì móng chân dày lên theo tuổi.

Một số nguyên nhân khác có thể gây ra móng chân mọc ngược, bao gồm:

• Cắt móng chân không chính xác

• Móng chân không đều, cong

• Giày dép gây áp lực lớn lên các ngón chân lớn, chẳng hạn như tất quá chật hoặc giày quá chật, hẹp 

• Chấn thương móng chân, bao gồm cả đốt ngón chân, làm rớt vật nặng hoặc đá bóng liên tục

• Tư thế dáng đi không đúng

• Vệ sinh chân không đúng cách, chẳng hạn như giữ cho bàn chân của bạn sạch sẽ hoặc khô ráo

• Di truyền

Sử dụng đôi chân trong các hoạt động thể thao có thể khiến người chơi dễ bị móng chân mọc ngược. Các hoạt động trong đó bạn liên tục đá một vật hoặc gây áp lực lên chân trong thời gian dài có thể gây ra tổn thương móng chân và làm tăng nguy cơ móng chân mọc ngược. Những môn thể thao này bao gồm:

• Múa ballet

• Bóng bầu dục

• Kick boxing

• Đá bóng

Để giúp ngăn ngừa móng quặp:

• Cắt móng chân thẳng. Đừng uốn cong móng theo hình cong của mặt trước ngón chân. Nếu móng chân được thực hiện tại một thẩm mỹ viện, hãy nhắc với nhân viên móng chân cắt móng thẳng. Nếu có bệnh gây ra lưu lượng máu đến chân kém và không thể tự cắt móng, hãy thường xuyên đi khám bác sĩ để cắt móng.

• Giữ móng chân ở độ dài vừa phải. Cắt móng chân bằng đầu ngón chân. Nếu cắt móng chân quá ngắn, áp lực từ giày lên ngón chân có thể khiến móng đâm vào mô.

• Mang giày vừa với chân. Giày gia tăng nhiều áp lực lên ngón chân có thể khiến móng dài ra và đâm vào mô xung quanh. Nếu bị tổn thương thần kinh ở bàn chân và khiến người bệnh có thể không cảm nhận được nếu đôi giày có chật không. Hãy cẩn thận để mua và mang giày phù hợp, tốt nhất là từ một cửa hàng giày chuyên sản xuất giày phù hợp cho những người có vấn đề về chân.

• Mang giày bảo hộ. Nếu công việc khiến người bệnh có nguy cơ bị thương ở ngón chân, hãy mang giày bảo hộ, chẳng hạn như giày có mũi thép.

• Kiểm tra bàn chân. Nếu bị tiểu đường, hãy kiểm tra bàn chân hàng ngày để biết dấu hiệu móng chân mọc ngược hoặc các vấn đề khác về chân.

Bác sĩ có thể chẩn đoán móng chân mọc ngược dựa trên các triệu chứng của người bệnh và kiểm tra móng tay và vùng da xung quanh.

Không cần xét nghiệm để chẩn đoán, có thể xét nghiệm phục vụ điều trị phẫu thuật.

Điều trị phụ thuộc vào giai đoạn của bệnh. Tuy nhiên điều quan trọng là bệnh nhân không nên đi giày chật hoặc giày cao gót, đi dép là tốt nhất.

Giai đoạn I

Cần điều trị bảo tồn bằng các phương pháp sau.

• Ngâm chân vào nước ấm 4 lần/ngày.

• Rửa chân bao gồm cả vùng thương tổn với xà phòng và nước sạch.

• Đặt bông gòn vào góc rãnh móng bên: Nhẹ nhàng nâng góc móng ngoài lên và đặt cục bông gòn vào giữa bản móng và tổ chức phần mềm để góc ngoài bản móng không chọc vào tổ chức phần mềm.

• Phương pháp Dubois: Cắt phần mềm ở góc bờ bên trước phần móng chọc thịt.

• Nẹp móng đàn hồi (Nail splinting with a flexible tube): Để nâng hai bờ bên khỏi cuốn móng bên.

Giai đoạn II

 Giai đoạn này cần thiết phải dùng thuốc bôi và kháng sinh. Thuốc kháng sinh bôi kết hợp với thuốc tê tại chỗ để giảm đau. Có thể thực hiện phẫu thuật ở giai đoạn này.

Giai đoạn III

Giai đoạn này điều trị móng chọc thịt bằng phẫu thuật. Phẫu thuật cắt bỏ một phần bản móng cùng với gốc móng tương ứng.

Quy trình phẫu thuật

• Tê tại chỗ: có thể tê vòng tròn quanh ngón hoặc tê trực tiếp vùng tổn thương cùng góc móng tương ứng.

•  Lấy bỏ tổ chức hoại tử, mủ, tổ chức hạt phì đại, rửa vết thương.

• Cắt bỏ một phần bản móng và tạo ra một bờ móng mới. Diệt mầm móng bằng  đốt điện, phenol để ngăn ngừa móng bờ bên bản móng phát triển trở lại.

• Thường cắt bỏ bản móng cùng với mầm móng tương ứng trong một thì mổ.

• Khâu vết mổ, tra mỡ kháng sinh lên vết mổ, băng.

Xem thêm:

• Nấm móng: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị
• Móng tay chân ở người có tác dụng gì?
• Ngón chân hình búa: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị