Viêm mũi mãn tính là một bệnh lý không gây nhiều nguy hiểm cho người bệnh. Tuy nhiên, trong thời gian dài bệnh sẽ gây ra nhiều biến chứng. Nếu áp dụng điều trị sớm và đúng cách, bệnh sẽ giảm bớt triệu chứng khó chịu, số lần tái phát cũng như nguy cơ tiến triển nặng.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của ThS. BS Vũ Thị Mai, chuyên ngành Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng, tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
1. Tìm hiểu cấu tạo chức năng của mũi
Mũi đóng vai trò quan trọng như một cửa ngõ đầu tiên của hệ hô hấp, giúp không khí đi vào phổi một cách dễ dàng. Cấu trúc của mũi bao gồm tháp mũi, bao gồm khung xương chính mũi, các sụn uốn quanh lỗ mũi và nối với xương hàm trên cùng với sụn cánh mũi và hốc mũi, với vách ngăn phân chia thành hốc mũi trái và phải, mỗi phía có hai lỗ mũi phía trước và hai cửa mũi sau.
Chức năng chính của mũi là giúp không khí từ bên ngoài được sưởi ấm và lọc sạch trước khi đi vào phổi trong quá trình hô hấp. Lớp niêm mạc ở tầng trên của hốc mũi chịu trách nhiệm cho việc ngửi, thông qua tế bào thần kinh cảm giác và khứu giác.
Đặc biệt, mũi còn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo âm thanh, đặc biệt là âm D, B, P ở con người, điều này là lý do khi bị ốm, người bệnh thường gặp khó khăn trong việc phát ra các âm này.
2. Bệnh viêm mũi mãn tính là gì?
Viêm mũi mãn tính là một tình trạng mà niêm mạc khoang mũi và lớp niêm mạc dưới đều bị viêm nhiễm do một nguyên nhân nào đó. Khi mắc viêm mũi mãn tính, người bệnh thường xuất hiện các biến chứng như giãn mạch máu trong niêm mạc mũi, rối loạn chức năng tự chủ của mũi.
Đồng thời với giãn mạch niêm mạc là tình trạng tăng tính thấm của mạch máu, các tế bào Plasma và tế bào Lympho dễ dàng xâm nhập vào các mạch máu và các tuyến mô xung quanh. Điều này cũng làm cho các tuyến tiết niêm mạc mũi hoạt động mạnh mẽ hơn và sản xuất lượng dịch nhầy nhiều hơn ở người bệnh.
Người mắc bệnh trong thời gian dài có thể phát triển thành nhiều biến chứng khác như viêm xoang, polyp mũi, viêm tai giữa, viêm màng não, viêm dây thần kinh, viêm mũi họng bị tái phát liên tục...
Hầu hết các trường hợp viêm mũi mãn tính thường có liên quan đến dị ứng, khi hệ miễn dịch của người bệnh trở nên quá nhạy cảm với các chất hóa học và các chất dị ứng trong không khí (bụi, phấn hoa, lông chó, mèo,...), dẫn đến viêm nhiễm và sưng nề niêm mạc mũi. Theo thống kê, khoảng 10% dân số mắc bệnh dị ứng mũi từ khi còn rất trẻ. Nguyên nhân khác cũng có thể góp phần gây ra bệnh này, bao gồm yếu tố di truyền.
3. Triệu chứng cảnh báo bệnh
Bệnh được phân loại thành hai loại chính: viêm mũi mãn tính quá phát và viêm mũi mãn tính xuất tiết. Mỗi loại có những biểu hiện và triệu chứng riêng ở người bệnh. Tuy nhiên, có thể tóm tắt các triệu chứng chung như sau:
- Viêm mũi mãn tính quá phát thường xuất hiện ở người trưởng thành, phát sinh do dị tật vách mũi hoặc do dị ứng, suy giảm hệ miễn dịch, thường xuyên tiếp xúc với các chất bụi bẩn, hóa chất... Triệu chứng thường gặp nhất là cảm giác tắc nghẽn mũi, chảy nước mũi, có thể gặp hắt hơi, ngứa mũi.
- Viêm mũi mãn tính xuất tiết thường gặp ở trẻ em, có thể tái phát nhiều lần hoặc sau khi trẻ mắc bệnh nhiễm trùng. Triệu chứng bao gồm chảy nước mũi, niêm mạc mũi sưng nề, cuống mũi sưng phù cùng với sự tích tụ của nhiều dịch nhầy gây nghẹt mũi, cảm giác khó thở.
4. Bệnh có nguy hiểm không?
Trong trường hợp người bệnh được điều trị mà không đúng cách, có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe. Cụ thể, viêm xoang cấp và mạn tính có thể xảy ra do ứ đọng dịch tiết tạo thành các ổ viêm và làm tắc các lỗ thông xoang.
Viêm mũi xoang dị ứng thường đi kèm với ngứa mắt, đỏ mắt và chảy nước mắt...
Đặc biệt, bệnh viêm mũi họng mãn tính do dị ứng thường liên quan mật thiết với bệnh hen suyễn, vì các yếu tố gây ra viêm mũi dị ứng thường cũng là nguyên nhân gây khởi phát cơn hen. Nguy cơ mắc hen suyễn của bệnh nhân cao hơn so với người bình thường, và nếu không được điều trị hiệu quả, các cơn hen có thể trở nên nặng hơn, đặc biệt là trong mùa lạnh.
Nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời, viêm mũi mãn tính có thể gây ra các vấn đề như cảm giác khó thở, ngạt mũi kéo dài , giảm tập trung, ngủ kém và trong các trường hợp nghiêm trọng, có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như hội chứng ngưng thở khi ngủ dẫn tới thiếu hụt lượng oxy cung cấp cho cơ thể, tăng nguy cơ bệnh nhồi máu não, đột quỵ, bệnh tim mạch, tăng huyết áp và thậm chí là tử vong. Vì vậy, không nên xem nhẹ đối với bất kỳ trường hợp nào của bệnh viêm mũi họng mãn tính.
5. Điều trị bệnh viêm mũi mãn tính như thế nào?
Tương tự như các bệnh lý viêm mũi họng khác, việc phát hiện sớm các triệu chứng và tiến hành điều trị kịp thời bệnh viêm mũi mãn tính sẽ giúp quá trình điều trị trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn.
Trước hết, để điều trị viêm mũi mãn tính, bác sĩ sẽ thực hiện các thăm khám và xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán tình trạng bệnh và xác định nguyên nhân gây ra bệnh. Sau khi xác định được nguyên nhân, điều trị sẽ bao gồm phòng tránh nguyên nhân và giảm các triệu chứng bằng cách sử dụng một số loại thuốc có tác dụng làm co niêm mạc phù nề, chống viêm tại chỗ, giảm ngứa, giảm xuất tiết dịch Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc và liều lượng cần tuân thủ theo hướng dẫn từ bác sĩ, và không nên tự ý tự mua thuốc điều trị tại nhà để tránh nguy cơ biến chứng do bệnh và do thuốc.
6. Cách phòng ngừa viêm mũi mãn tính
Đề xuất các biện pháp phòng tránh:
Tránh tiếp xúc với các dị nguyên như hóa chất, khói bụi, mạt nhà, lông động vật hoặc các nguyên nhân dị ứng đã được xác định khác
- Duy trì vệ sinh mũi bằng cách sử dụng nước muối sinh lý để rửa mũi.
- Không sử dụng các vật sắc nhọn để chọc vào mũi, tránh gây tổn thương mũi.
- Phát triển thói quen tập thể dục và thể thao để duy trì sức khỏe cơ thể.
- Hạn chế tiếp xúc với các chất kích thích như thuốc lá, bia, và rượu.
- Giữ cơ thể ấm áp trong thời tiết lạnh, đặc biệt quan trọng đối với những người có nguy cơ viêm mũi dị ứng.
- Khi phát hiện các dấu hiệu của viêm mũi dị ứng cấp tính, nên đến thăm khám và kiểm tra tình trạng bệnh tại các cơ sở y tế để điều trị kịp thời, tránh tiến triển sang giai đoạn viêm mũi mãn tính.
Bệnh viêm mũi dị ứng này có khả năng tái phát cao, đặc biệt là khi thời tiết chuyển mùa. Do đó, người bệnh cần chú ý đến các nguyên nhân gây bệnh và áp dụng biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Khi có dấu hiệu của bệnh, việc đến bệnh viện để được chuyên gia chăm sóc và điều trị đúng phương pháp là rất quan trọng.
7. Những câu hỏi thường gặp
Bệnh có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng không?
Viêm mũi mãn tính thường không gây nguy hiểm nghiêm trọng cho người bệnh và thường không dẫn đến biến chứng. Tuy nhiên, trẻ em có nguy cơ cao hơn về các biến chứng, do đó cần được theo dõi và điều trị một cách toàn diện để kiểm soát bệnh lý.
Có thể chữa trị được không?
Viêm mũi mãn tính có thể chữa trị. Điều trị càng sớm người bệnh sẽ gặp càng ít biến chứng.
Viêm mũi mãn tính nghiêm trọng hơn so với viêm mũi cấp tính không?
Viêm mũi mãn tính và viêm mũi cấp tính đều gây ra các triệu chứng mũi tương đồng, tuy nhiên, hai bệnh lý khác biệt ở độ dài của thời gian bệnh tiến triển - viêm mũi mãn tính là tình trạng kéo dài hơn 3 tháng. Cả viêm mũi mãn tính lẫn cấp tính đều có khả năng gây ra các biến chứng nguy hiểm.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có các chuyên khoa Tai Mũi Họng, chuyên khoa Dị ứng miễn dịch lâm sàng có chuyên môn cao, chuyên điều trị các bệnh lý viêm mũi dị ứng, viêm mũi xoang mạn tính, viêm mũi xoang cấp tính. Đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm sẽ tư vấn và chăm sóc tận tình cho người bệnh, kết hợp với các công nghệ chẩn đoán tiên tiến như máy chụp CT Scan 640 lát cắt, MRI 3.2 Tesla, hệ thống nội soi và các thăm dò xét nghiệm tìm nguyên nhân dị ứng đầy đủ, hiện đại.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
