Ung thư vòm họng giai đoạn đầu: Dấu hiệu, chẩn đoán, điều trị

Ung thư vòm họng thường được phát hiện nhiều hơn ở những đối tượng có lối sống không lành mạnh và có tiền sử gia đình mắc bệnh. Khi mắc phải các triệu chứng cảm cúm, sổ mũi kéo dài mà không thể chữa trị dứt điểm, bệnh nhân nên đi khám tai mũi họng để loại trừ khả năng mắc ung thư vòm họng. 

Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Ung Bướu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.

1. Tổng quan về ung thư vòm họng

Ung thư vòm họng là một bệnh lý ác tính, cực kỳ nguy hiểm. Bệnh dễ bị nhầm lẫn với những bệnh lý ở đường hô hấp do có nhiều triệu chứng ở vùng mũi họng. Sự chủ quan của người bệnh khiến việc thăm khám bị trì hoãn. Ở Việt Nam, căn bệnh này chiếm khoảng 3% tổng số ca mắc ung thư mới hàng năm. Đáng báo động hơn, việc điều trị gặp nhiều khó khăn do 70% bệnh nhân được phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn.

Mặc dù nguyên nhân chính xác gây ra ung thư vòm họng vẫn còn là một chưa được tìm hiểu rõ, nhưng các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh đã được xác định, bao gồm

• Nhiễm virus EBV hoặc HPV.  
• Tiếp xúc thường xuyên với môi trường ô nhiễm chứa nhiều khói bụi và chất độc hại.  
• Thường xuyên tiêu thụ các thực phẩm muối như trứng muối, cá muối, dưa cà muối.  
• Sử dụng bia rượu và thuốc lá quá mức.  
• Ngoài ra, yếu tố di truyền (có người thân mắc bệnh ung thư vòm họng) và tuổi tác cao cũng góp phần làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh.

2. Dấu hiệu ung thư vòm họng giai đoạn đầu

Trong giai đoạn đầu, còn được biết đến là giai đoạn ủ bệnh, các khối u âm thầm phát triển, gây ra những triệu chứng ban đầu dễ nhầm lẫn với các bệnh về đường hô hấp như nghẹt mũi, ù tai hay đau đầu thoáng qua, khiến người bệnh chủ quan.

2.1 Đau rát họng, khản tiếng

Khối u phát triển, gây tổn thương niêm mạc và các cấu trúc vùng hầu-họng, dẫn đến cảm giác đau rát khi nói hoặc nuốt. Sau đó, bệnh nhân sẽ bị đau rát cổ họng dẫn đến khản tiếng. Cơn đau thường tập trung ở một bên, ngày càng tăng và không thuyên giảm khi dùng thuốc, đây cũng là đặc điểm giúp phân biệt với các bệnh hô hấp khác.

Vì vậy, những người có các biểu hiện bất thường ở đường hô hấp cần lưu ý thêm các dấu hiệu khác biệt để phân biệt. Nếu đã tự điều trị các bệnh như cảm cúm, viêm họng,… bằng thuốc mà tình trạng không cải thiện, kéo dài trên 3 tuần, người bệnh nên đến bệnh viện chuyên khoa để kiểm tra, sàng lọc ung thư vòm họng.

2.2 Ngạt mũi

Bị ngạt mũi một bên, đặc biệt là tình trạng ngạt mũi từng cơn kèm theo chảy máu mũi, có thể là dấu hiệu ung thư vòm họng đang phát triển. Khối u khi đó đã xâm lấn và gây áp lực lên lỗ mũi sau, hoặc làm các bệnh về đường hô hấp khác như nhiễm trùng hay viêm mũi trở nên nghiêm trọng hơn.

2.3 Ho có đờm

Bệnh ung thư vòm họng thường biểu hiện bằng những cơn ho dai dẳng, kèm theo đờm. Các loại thuốc điều trị ho thông thường chỉ có thể làm giảm triệu chứng trong thời gian ngắn.

2.4 Đau đầu

Từng đợt đau đầu âm ỉ xuất hiện thoáng qua, mức độ nhẹ nên ít được người bệnh chú ý. 

2.5 Ù tai hoặc đau tai

Cảm giác như nghe tiếng ve kêu bên tai khi tai bị ù một bên. Không chỉ nhiễm trùng mới gây ra đau tai, áp lực từ các khối u vòm họng lên các dây thần kinh dẫn đến tai cũng là một nguyên nhân dẫn đến đau tai.

2.6 Chảy máu mũi

Hiện tượng chảy máu mũi thường xuyên, không rõ nguyên nhân có thể được xem là một dấu hiệu cảnh báo của bệnh ung thư vòm họng. Máu có thể được chảy từ vòm họng xuống mũi.

2.7 Sụt cân không rõ nguyên nhân

Một dấu hiệu phổ biến của nhiều loại ung thư, trong đó có ung thư vòm họng, là việc sụt cân nhanh chóng không rõ nguyên nhân. Nguyên nhân là do cơ thể phải tiêu tốn quá nhiều năng lượng để chống lại tế bào ung thư.

2.8 Nổi hạch

Dễ dàng nhận thấy bằng cách sờ tay vào hai bên dưới cằm, những người mắc bệnh ung thư vòm họng thường xuất hiện các hạch ở cổ. Không giống như các bệnh nhiễm trùng thông thường, các hạch này lại ngày càng to ra và gây đau nhức.  

Nhìn chung, các dấu hiệu này khá giống với các bệnh lý về đường hô hấp khác. Nếu để ý kỹ, người bệnh ung thư vòm họng thường chỉ bị sổ mũi hoặc đau rát họng một bên, kéo dài và không thuyên giảm khi dùng thuốc. Do đó, việc theo dõi sát sao các triệu chứng và đi khám kịp thời là vô cùng quan trọng đối với những đối tượng có nguy cơ cao.

3. Chẩn đoán bệnh giai đoạn đầu

Nếu nhận thấy những dấu hiệu đặc trưng như đã nêu trên, người bệnh nên chủ động đi khám và sàng lọc ung thư vòm họng. Trong quá trình khám, việc mô tả cụ thể các triệu chứng phân biệt đặc trưng của bệnh ung thư vòm họng sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

• Để kiểm tra các hạch, bác sĩ sẽ tiến hành quan sát kỹ lưỡng từ đầu cho đến cổ. Tiếp theo, người khám được yêu cầu há rộng miệng để bác sĩ thăm khám các cơ quan bên trong như lưỡi, vòm họng.
• Các bất thường trong vòm họng được phát hiện một cách rõ ràng nhờ việc sử dụng các dụng cụ nội soi chuyên dụng. Ngay cả ở giai đoạn đầu, khối u vòm thường đã có thể nhìn thấy qua nội soi. Bên cạnh đó, nội soi còn giúp đánh giá một cách toàn diện mức độ xâm lấn của khối u và các nguy cơ tiềm ẩn như vỡ u, chảy máu.
• Kích thước, hình dạng và mức độ xâm lấn của khối u vào các mô mềm xung quanh có thể được xác định một cách chính xác từ những hình ảnh chi tiết thu được qua các kỹ thuật hình ảnh như Xquang, CT scan hoặc MRI.

4. Phương pháp điều trị

Xạ trị và hóa trị là những phương pháp được áp dụng phổ biến nhất trong điều trị ung thư vòm họng, tương tự như các loại ung thư khác. Mặc dù phẫu thuật ở giai đoạn đầu có thể mang lại hiệu quả cao do ung thư chưa di căn, nhưng việc can thiệp vào vùng vòm họng, vị trí gần với các cơ quan trọng yếu như mắt, tai, hệ thần kinh, lại tiềm ẩn nhiều rủi ro.

4.1 Xạ trị

Các tia năng lượng cao được sử dụng trong xạ trị nhằm tiêu diệt tế bào ung thư. Riêng đối với các khối u vòm họng có kích thước nhỏ, phương pháp chiếu tia ngoài trong xạ trị có thể là lựa chọn điều trị duy nhất. Đối với những trường hợp khác, việc điều trị có thể kết hợp cả xạ trị và hóa trị.

Trong các trường hợp ung thư vòm họng tái phát, liệu pháp tia phóng xạ để gần (hay chiếu tia bên trong) thường được sử dụng để tiếp cận và tiêu diệt hiệu quả các tế bào ung thư.

4.2 Hóa trị

Bằng việc sử dụng hóa chất, tế bào ung thư bị tiêu diệt trong quá trình hóa trị. Thuốc hóa trị có thể được đưa vào cơ thể bằng cách uống, tiêm tĩnh mạch hoặc kết hợp cả hai. Ung thư vòm họng có thể được điều trị bằng hóa trị thông qua ba phương pháp khác nhau:

• Hóa trị được thực hiện cùng lúc với xạ trị: Hóa trị được áp dụng đồng thời với xạ trị để nâng cao hiệu quả điều trị. Tuy nhiên, việc kết hợp cả hai liệu pháp này gây ra tác dụng phụ của cả hoá trị và xạ trị, có thể vượt quá khả năng chịu đựng của một số bệnh nhân.
• Hóa trị sau xạ trị: Các tế bào ung thư còn sót lại, kể cả tế bào ung thư đã di căn, sẽ bị tiêu diệt bởi hóa trị sau xạ trị. Tuy nhiên, hiệu quả của phương pháp này phụ thuộc lớn vào khả năng chịu đựng của bệnh nhân. Nhiều trường hợp, bệnh nhân phải ngừng điều trị do không thể chịu đựng được các tác dụng phụ.
• Hóa trị trước xạ trị: Hóa trị hỗ trợ sẽ được thực hiện trước phương pháp xạ trị đơn thuần hoặc trước khi thực hiện các liệu pháp đồng thời. Tuy nhiên, hiệu quả của phương pháp này vẫn cần được nghiên cứu thêm. 

4.3 Phẫu thuật

Việc phẫu thuật tại vòm họng tiềm ẩn nhiều rủi ro nên ít khi được lựa chọn trong điều trị ung thư vòm họng. Phần lớn, phẫu thuật được thực hiện nhằm cắt bỏ các hạch bạch huyết bị ung thư ở vùng cổ. Ngoài ra, trong một số trường hợp cụ thể, phẫu thuật cũng được chỉ định để cắt bỏ khối u ở vòm họng.

Các trở ngại tâm lý trong suốt quá trình điều trị tốn kém đòi hỏi người bệnh ung thư phải có sự kiên trì và nỗ lực phi thường để vượt qua. Việc hồi phục sức khỏe sẽ được hỗ trợ đáng kể nếu bệnh nhân kết hợp điều trị với chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng. Để ngăn chặn nguy cơ tái phát bệnh, việc tuân thủ nghiêm chỉnh các khuyến cáo của bác sĩ sau khi trải qua các đợt hóa trị và xạ trị là điều vô cùng cần thiết.

5. Các phương pháp cải thiện sức khỏe cho người bệnh

Để cải thiện bệnh ung thư, tâm lý người bệnh cần được điều chỉnh tích cực, cụ thể là giữ thái độ bình tĩnh và lạc quan. Bên cạnh đó, việc xây dựng một lối sống lành mạnh cũng cần được chú trọng để làm chậm quá trình phát triển của căn bệnh này.

• Việc tiêu thụ thuốc lá, rượu bia và các đồ uống có ga cần được kiêng khem hoàn toàn.  
• Không tiêu thụ các loại đồ ăn mặn, thức ăn lên men như cá muối, thịt muối, dưa muối, cà muối,...
• Thực phẩm quá nóng hoặc quá lạnh nên được hạn chế tối đa để bảo vệ sức khỏe.
• Việc tập luyện thể dục thể thao thường xuyên sẽ giúp tăng cường sức khỏe và nâng cao hệ miễn dịch, từ đó hỗ trợ quá trình điều trị bệnh hiệu quả hơn. 

5. Các phương pháp cải thiện sức khỏe cho người mắc bệnh ung thư vòm họng

Hiện nay, việc sàng lọc ung thư sớm được xem như một biện pháp lý tưởng để phát hiện và điều trị kịp thời các loại ung thư, góp phần giảm chi phí điều trị và đặc biệt là giảm tỷ lệ tử vong cho bệnh nhân. Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec luôn triển khai và giới thiệu tới khách hàng Sàng lọc ung thư sớm tại Vinmec - An tâm sống khỏe giúp xét nghiệm gen, chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm các chất chỉ thị sinh học phát hiện khối u sớm. Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có nhiều gói sàng lọc ung thư sớm.

• Chỉ cần một lần xét nghiệm gen, khách hàng có thể đánh giá nguy cơ mắc 16 loại ung thư phổ biến ở cả nam và nữ như ung thư phổi, ung thư đại trực tràng, ung thư vú, ung thư tuyến tụy, ung thư cổ tử cung, ung thư dạ dày, ung thư tiền liệt tuyến và ung thư vòm họng.
• Việc phát hiện sớm các dấu hiệu ung thư được thực hiện thông qua chẩn đoán hình ảnh, nội soi và siêu âm.
• Quy trình khám đơn giản, tỉ mỉ và chính xác.
• Đội ngũ chuyên gia tại Vinmec được đào tạo bài bản, đặc biệt chuyên sâu về ung thư, đảm bảo khả năng khám và điều trị bệnh hiệu quả.

Với trang bị cơ sở vật chất, thiết bị y tế tiên tiến và hiện đại và đội ngũ bác sĩ có chuyên môn sâu và kinh nghiệm dày dặn. Tại Vinmec, quá trình thăm khám trở nên nhanh chóng với kết quả chính xác, tiết kiệm chi phí và thời gian cho người bệnh.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.