Bài được viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Bác sĩ nội soi tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.
Ung thư đại trực tràng hay còn gọi là ung thư ruột già là một loại ung thư thường gặp ở Việt Nam cũng như trên thế giới. Ung thư đại tràng là một trong những loại ung thư đường tiêu hóa có tiên lượng tốt trong trường hợp phát hiện khi bệnh còn ở giai đoạn sớm hoặc các tổn thương tiền ung thư. Nếu phát hiện muộn thì khả năng điều trị rất ít hiệu quả.
1. Ung thư đại trực tràng là gì?
Ung thư đại trực tràng là bệnh ung thư bắt nguồn từ ruột kết hoặc trực tràng. Tùy thuộc vào vị trí khối u bắt đầu, nó còn có thể được gọi là ung thư ruột kết hoặc ung thư trực tràng. Ung thư đại trực tràng xảy ra khi các tế bào trong đại tràng hoặc trực tràng thay đổi và phát triển bất thường.
Ung thư đại trực tràng bắt đầu từ sự phát triển (polyp) trên niêm mạc của đại tràng hoặc trực tràng. Những khối u này có thể xâm lấn qua các lớp khác nhau của đại tràng hoặc trực tràng và vào các mạch máu, cuối cùng là di chuyển đến các bộ phận xa của cơ thể bạn.
2. Các giai đoạn ung thư đại trực tràng
Giai đoạn được sử dụng để giúp bác sĩ xác định phương pháp điều trị tốt nhất và dự đoán tỷ lệ sống sót. Mức độ di căn của ung thư quyết định giai đoạn của ung thư.
Ung thư đại trực tràng thường được phân giai đoạn bằng cách sử dụng hệ thống phân giai đoạn TNM do Ủy ban Hỗn hợp về Ung thư Hoa Kỳ phát triển.
Phân đoạn dựa trên những thông tin sau:
- Khối u nguyên phát (T). Kích thước của khối u ban đầu và mức độ phát triển của khối u vào thành ruột kết hoặc lan sang các khu vực lân cận.
- Hạch vùng (N). Ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết gần đó.
- Di căn xa (M). Ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết hoặc các cơ quan ở xa, chẳng hạn như phổi hoặc gan.
Các giai đoạn của ung thư đại trực tràng bao gồm từ giai đoạn 0 đến giai đoạn 4. Mỗi giai đoạn có thể được chia nhỏ hơn thành các mức độ nghiêm trọng. Các cấp độ này được biểu thị bằng các chữ cái A, B hoặc C.
- Giai đoạn 0
Ung thư đang ở giai đoạn sớm nhất và chưa lan ra ngoài niêm mạc, là lớp lót bên trong của đại tràng hoặc trực tràng. Giai đoạn này còn được gọi là ung thư biểu mô tại chỗ.
- Giai đoạn 1
Ung thư đã phát triển qua niêm mạc đại tràng hoặc trực tràng nhưng chưa lan ra ngoài thành ruột kết hoặc trực tràng.
- Giai đoạn 2
Ung thư đã phát triển xuyên qua thành đại tràng hoặc trực tràng nhưng chưa lan đến các hạch bạch huyết trong khu vực. Giai đoạn 2 có thể được chia thành các giai đoạn 2A, 2B và 2C tùy thuộc vào mức độ lan sâu vào thành và liệu nó có lan đến các cơ quan lân cận, chẳng hạn như bàng quang hoặc tuyến tiền liệt hay không.
- Giai đoạn 3
Ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết trong khu vực. Giai đoạn 3 có thể được chia thành các giai đoạn 3A, 3B và 3C tùy thuộc vào vị trí ung thư đã phát triển và số lượng các hạch bạch huyết liên quan.
- Giai đoạn 4
Ung thư đã di căn đến các vị trí xa. Đây là giai đoạn nặng nhất. Giai đoạn 4 có thể được chia thành giai đoạn 4A và 4B. Giai đoạn 4A cho thấy ung thư đã di căn đến một vị trí xa. Giai đoạn 4B cho thấy ung thư đã lan đến hai hoặc nhiều vị trí xa hơn.
3. Tỷ lệ sống sót đối với từng giai đoạn của ung thư đại trực tràng
Tỷ lệ sống sót của ung thư đại trực tràng được sử dụng như một công cụ để giúp hiểu tiên lượng của bạn. Nó cung cấp tỷ lệ phần trăm những người mắc cùng loại ung thư và giai đoạn ung thư mà vẫn còn sống sau một khoảng thời gian cụ thể - thường là 5 năm sau khi chẩn đoán. Nhiều người sống lâu hơn 5 năm, thậm chí, đa số sống lâu hơn nhiều.
Tỷ lệ sống sót chỉ là ước tính chung và không thể dự đoán bạn sẽ sống được bao lâu. Có những yếu tố riêng khác có thể ảnh hưởng đến khả năng sống sót của bạn như:
- Tuổi và các vấn đề sức khỏe khác.
- Cách cơ thể bạn phản ứng với điều trị.
- Dấu hiệu khối u cụ thể.
- Phương pháp điều trị nhận được.
- Ung thư có tái phát hay không.
Theo Viện Ung thư Quốc gia, tỷ lệ sống sót sau 5 năm ước tính tương đối hiện nay đối với bệnh ung thư đại trực tràng là 64,5%. Đây là con số ước tính của những người bị ung thư đại trực tràng ở Hoa Kỳ vẫn còn sống sau 5 năm kể từ khi được chẩn đoán. Con số này dựa trên dữ liệu của Chương trình Giám sát, Dịch tễ học và Kết quả Cuối cùng (SEER) của Viện Ung thư Quốc gia được thu thập từ năm 2008 đến năm 2014.
Dựa trên dữ liệu này, đây là bảng phân tích theo giai đoạn:
- Ung thư tại chỗ. Ung thư đại trực tràng giai đoạn đầu chưa lây lan ra ngoài vị trí chính - thường là giai đoạn 0 hoặc giai đoạn 1 - có tỷ lệ sống sót sau 5 năm là 89,8%.
- Ung thư còn di căn đến hạch bạch huyết vùng. Tỷ lệ sống sót sau 5 năm đối với bệnh ung thư đã di căn đến các hạch bạch huyết gần đó là 71,1%.
- Ung thư di căn xa. Tỷ lệ sống sót sau 5 năm đối với bệnh ung thư đã di căn đến một vị trí xa; chẳng hạn như gan, não hoặc phổi, là 13,8%.
- Ung thư không xác định được giai đoạn. Trong một số trường hợp, ung thư có thể không được phân giai đoạn. Có một số lý do cho điều này, chẳng hạn như sự lựa chọn của bệnh nhân. Tỷ lệ sống sót sau 5 năm đối với bệnh ung thư không theo giai đoạn là 35%.
4. Giới tính có quan trọng không?
Giới tính dường như ảnh hưởng đến khả năng sống sót ở những người bị ung thư đại trực tràng. Theo thống kê gần đây nhất, nhiều nam giới được chẩn đoán mắc bệnh ung thư đại trực tràng hơn phụ nữ. Nhiều nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, phụ nữ cũng có tỷ lệ sống sót cao hơn.
Một phân tích tổng hợp năm 2017 nghiên cứu ảnh hưởng của giới tính đối với tỷ lệ sống sót nói chung và tỷ lệ sống sót ở những người bị ung thư đại trực tràng cho thấy, giới tính là yếu tố dự báo quan trọng nhất về khả năng sống sót của bệnh nhân.
Các nghiên cứu trước đó cũng cho thấy, phụ nữ có tỷ lệ sống sót sau ung thư đại trực tràng cao hơn nam giới. Một nghiên cứu cho thấy, đây là trường hợp của phụ nữ trẻ và trung niên bị ung thư khu trú, cũng như phụ nữ lớn tuổi đã dùng liệu pháp thay thế hormone sau khi mãn kinh. Một nghiên cứu khác xem xét ảnh hưởng của giới tính đối với tỷ lệ sống sót trong ung thư đại trực tràng di căn cũng cho thấy, phụ nữ trẻ bị ung thư đại trực tràng di căn sống lâu hơn nam giới.
Các nhà nghiên cứu tin rằng, hormone giới tính có thể liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng và tỷ lệ sống sót cao hơn ở phụ nữ.
5. Dấu hiệu ung thư đại trực tràng
Trong giai đoạn đầu, ung thư đại trực tràng có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Các dấu hiệu và triệu chứng xuất hiện sau khi khối u phát triển vào các mô xung quanh. Một số triệu chứng điển hình bao gồm:
- Thay đổi thói quen đi tiêu, thường kéo dài hơn 4 tuần.
- Phân hẹp dẹt.
- Phân có máu hoặc chảy máu trực tràng.
- Cảm thấy rằng ruột không hoàn toàn trống rỗng.
- Đau bụng dai dẳng, chẳng hạn như đầy hơi.
- Đau trực tràng.
- Giảm cân không giải thích được.
- Mệt mỏi.
- Sưng hạch bạch huyết, khó thở hoặc vàng da (liên quan đến ung thư đã di căn).
6. Kết luận
Tỷ lệ sống sót của ung thư đại trực tràng chỉ là ước tính và không thể dự đoán kết quả cho từng người. Tỷ lệ sống sót của bạn còn phải dựa vào tình hình cá nhân của bạn như thế nào. Bác sĩ có thể giúp đưa số liệu thống kê cho bạn dựa trên tình trạng bệnh của bạn. Hãy nói chuyện với bác sĩ nếu bạn có thắc mắc về số liệu thống kê tỷ lệ sống sót của ung thư đại trực tràng và cách để áp dụng chúng cho bạn.
Bệnh ung thư đại trực tràng hoàn toàn có thể điều trị khỏi nếu được phát hiện sớm, do đó việc sàng lọc phát hiện sớm ung thư đại trực tràng hết sức quan trọng. Khi có yếu tố nguy cơ hoặc các biểu hiện nghi ngờ bạn nên đến các bệnh viện, trung tâm y tế chuyên sâu để khám sàng lọc giúp phát hiện sớm ung thư đại trực tràng.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
