Não được cấu tạo bởi các tế bào thần kinh neuron, nó đóng vai trò là trung tâm chỉ huy toàn bộ hệ thống thần kinh của cơ thể thông qua việc nhận tín hiệu từ các cơ quan, xử lý và đưa thông tin đến các cơ quan đích. Não, tủy sống và dây thần kinh sẽ tạo thành hệ thống thần kinh trung ương, tham gia điều chỉnh các chức năng về thể chất và tinh thần của cơ thể. Một khi não bị tổn thương, toàn bộ hệ điều hành sẽ bị cản trở. Dưới đây là những yếu tố khiến não bộ thay đổi theo hướng tích cực và tiêu cực.
1. Rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD)
Khi bạn trải qua một điều gì đó đau buồn, não của bạn sẽ kích hoạt phản ứng "bỏ chạy hoặc chiến đấu". Hầu hết mọi người tự phục hồi, nhưng một số khác lại bị rối loạn căng thẳng sau chấn thương. Rối loạn căng thẳng sau sang chấn khiến hạch hạnh nhân, phần não kiểm soát cảm xúc hoạt động quá mức và nó làm giảm hoạt động trong vỏ não trước trán, một khu vực ra quyết định. Nó cũng có thể thu nhỏ hồi hải mã, nơi hình thành ký ức.
2. Trầm cảm
Trầm cảm không chỉ ảnh hưởng đến tâm trạng mà rối loạn này có thể thay đổi não bộ của bạn. Các chuyên gia cho biết nó làm giảm hoạt động ở một số vùng não, bao gồm cả thùy trước trán, nơi liên quan đến những thứ như lý luận, tính cách và khả năng phán đoán. Một nghiên cứu cho thấy những người bị trầm cảm trong hơn một thập kỷ bị viêm não nhiều hơn khoảng 30%. Điều này có thể dẫn đến mất tế bào não, khiến các vấn đề về trí nhớ và chứng sa sút trí tuệ dễ xảy ra hơn.
3. Đột quỵ
Đột quỵ xảy ra khi dòng máu đến một phần não bị ngừng lại. Chúng gây tổn thương não vĩnh viễn, có thể dẫn đến tử vong và tàn tật. Các triệu chứng sẽ phụ thuộc vào nơi xảy ra đột quỵ. Nếu nó ở bên trái của não, bạn có thể bị yếu và tê ở bên phải của cơ thể và nói chuyện cũng có thể khó khăn. Nếu đột quỵ ở bên phải, bạn có thể bị yếu hoặc tê ở bên trái.
4. Rối loạn sử dụng rượu
Không có gì bí mật khi rượu ảnh hưởng đến não. Nó có thể gây mờ mắt, nói lắp và mất trí nhớ. Đó là bởi vì rượu giết chết các tế bào não. Theo thời gian, uống quá nhiều có thể gây hại cho não, hoặc nó cũng có thể thu nhỏ một số phần trong não. Một số chuyên gia nói rằng những người nghiện rượu có hồi hải mã, khu vực quan trọng đối với học tập và trí nhớ nhỏ hơn những người không uống rượu thường xuyên.
5. Tâm thần phân liệt
Những người bị tâm thần phân liệt có bộ não khác với những người không mắc chứng rối loạn tâm thần này. Kết quả quét cho thấy những người bị tâm thần phân liệt bị mất chất xám và trắng, đây là chất béo tạo nên não. Chất trắng nằm sâu trong não, nơi thông tin truyền đi. Chất xám bao quanh nó và cùng với những thứ khác, giúp não bộ xử lý thông tin. Ở những người bị tâm thần phân liệt, chất xám có xu hướng rời đi trước, chất trắng mất dần theo thời gian.
6. Bệnh Alzheimer
Bộ não có các tế bào được gọi là tế bào thần kinh. Chúng giao tiếp với nhau thông qua các tín hiệu hóa học, điện và gửi thông điệp đến phần còn lại của cơ thể. Bệnh Alzheimer làm gián đoạn giao tiếp này. Người ta cho rằng sự phân hủy xuất phát từ sự tích tụ của hai loại protein, amyloid và tau. Cả hai đều tạo ra sự rối ren có thể làm gián đoạn giao tiếp.
7. Chứng đau nửa đầu
Những người bị chứng đau nửa đầu có hệ thống dây dẫn trong não bị lỗi. Một số dây thần kinh nhất định phản ứng quá mức với các yếu tố kích hoạt, chẳng hạn như căng thẳng hoặc ánh sáng chói. Điều này tạo ra một làn sóng hoạt động, khiến các chất hóa học thu hẹp các mạch máu trong não. Điều đó dẫn đến đau đầu và các triệu chứng khác. Theo thời gian, chứng đau nửa đầu mãn tính có thể khiến bạn mất đi một số chất xám và trắng.
8. Phình động mạch não
Phình mạch não là điểm yếu trong mạch máu. Nó thường tạo ra bong bóng hoặc phồng ra và chứa đầy máu, trông giống như một quả mọng treo trên cành cây. Chúng thường hình thành trên các động mạch ở đáy não. Một số túi phình bị rò rỉ hoặc vỡ. Điều đó gây ra chảy máu trong não hoặc khu vực giữa não của bạn và lớp niêm mạc của nó. Đây là những cơn đột quỵ xuất huyết. Chúng có thể bắt đầu như đau đầu nhưng có thể dẫn đến buồn nôn, co giật và tử vong.
9. Chấn động
Bất kỳ rủi ro nào, chẳng hạn như va chạm xe hoặc va chạm vào đầu đều có thể gây ra chấn động. Trong quá trình va chạm, não trượt và va chạm vào bên trong hộp sọ. Điều này có thể làm bầm tím não và làm rách các mô thần kinh. Các chấn động cũng làm xáo trộn sự cân bằng của các chất hóa học trong não, gây hại cho chức năng tế bào thần kinh và gây viêm. Mặc dù não thường tự hồi phục nhưng nếu bị chấn động nhiều lần có thể dẫn đến tổn thương lâu dài.
10. Rối loạn lưỡng cực
Các nhà khoa học vẫn đang xem xét những thay đổi não nào gây ra những thay đổi tâm trạng dữ dội của chứng rối loạn lưỡng cực. Họ nghĩ rằng chúng là kết quả của sự mất cân bằng của chất dẫn truyền thần kinh. Những hóa chất này gửi thông điệp giữa các tế bào não. Chúng đóng một vai trò trong những thứ như tâm trạng, giấc ngủ và trí nhớ. Ví dụ, quá nhiều chất dẫn truyền thần kinh gọi là noradrenaline có thể gây hưng cảm, trong khi quá ít sẽ tạo tiền đề cho bệnh trầm cảm.
11. Bệnh đa xơ cứng
Khi bị đa xơ cứng, hệ thống miễn dịch sẽ tấn công các dây thần kinh trong não và tủy sống. Cơ thể gửi các tế bào bạch cầu để làm hại myelin, lớp cách nhiệt xung quanh dây thần kinh. Điều này gây ra tổn thương dây thần kinh và làm gián đoạn luồng thông tin đến và đi từ não. Theo thời gian, các mô sẹo hình thành trên dây thần kinh và tạo ra các tổn thương. Những thay đổi này dẫn đến những thứ như tê, run và các vấn đề về thị lực.
12. Rối loạn tăng động, giảm chú ý ở người lớn (ADHD)
Các chuyên gia cho rằng các triệu chứng rối loạn tăng động, giảm chú ý ở người lớn, như không chú ý và tăng động, xuất phát từ sự khác biệt của não bộ. Nghiên cứu cho thấy có ít chất xám và chất trắng hơn ở những người mắc hội chứng rối loạn tăng động, giảm chú ý ở người lớn. Một số khu vực cũng mất nhiều thời gian hơn để hình thành. Hơn nữa, mạng lưới các tế bào thần kinh hoạt động khác nhau. Những mạng lưới này gửi tín hiệu trong não và chúng đóng một vai trò trong sự chú ý và tập trung.
13. Thiền
Phương pháp luyện tập thân tâm này giúp giảm bớt căng thẳng và tăng cường sức khỏe tinh thần. Bây giờ, nghiên cứu tiết lộ rằng nó thực sự có thể thay đổi bộ não của bạn. Một nghiên cứu cho thấy rằng ngồi thiền trong 2 tháng giúp tăng chất xám trong các phần não kiểm soát cảm xúc và học tập. Thiền cũng tăng cường kết nối giữa các tế bào não. Nó cũng có thể làm dịu chứng viêm trong não và bảo vệ chống lại bệnh Alzheimer.
14. Tập thể dục
Vận động rất tốt cho cơ thể và não bộ. Tập thể dục có thể hỗ trợ quá trình chuyển máu lên não, cung cấp oxy và chất dinh dưỡng. Nó cũng kích thích giải phóng các protein giữ cho các tế bào não khỏe mạnh và giúp phát triển các tế bào mới, hỗ trợ phát triển các vùng não kiểm soát suy nghĩ và trí nhớ của bạn.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: webmd.com
