Nhiều cậu bé ở độ tuổi 13 đã bắt đầu có những thay đổi rõ rệt cả về mặt thể chất lẫn tinh thần. Đây cũng là độ tuổi mà nhiều trẻ trải qua giai đoạn dậy thì của mình. Để giúp con phát triển toàn diện về các yếu tố như ngôn ngữ, thể chất, xã hội, nhận thức và cảm xúc, các bậc cha mẹ nên tìm hiểu kỹ những thay đổi của trẻ trong độ tuổi này.
1. Sự phát triển về ngôn ngữ
Khi bước sang tuổi 13, các bé trai sẽ bắt đầu nói được những câu dài và phức tạp hơn, thậm chí biết cách nói châm biếm và hài hước. Ngoài ra, thay vì dựa vào lời nói, các bé đã biết thể hiện qua ngôn ngữ cơ thể và giọng nói nhiều hơn trước.
Các cậu bé ở tuổi 13 cũng thích nghi với cách nói chuyện của mình. Đôi khi, bạn có thể nghe thấy cách nói chuyện của trẻ với bạn bè chúng khác với những gì chúng nói với giáo viên hoặc người lớn tuổi.
Để giúp trẻ phát triển và hoàn thiện hơn nữa về mặt ngôn ngữ của chúng, bạn có thể thực hiện theo một số lời khuyên sau đây:
- Tìm thời gian thích hợp để nói chuyện và tâm sự với trẻ: Đây là độ tuổi mà tâm lý của trẻ chưa thực sự vững vàng và còn nhiều điều mới lạ cần phải học hỏi, do đó các bậc cha mẹ nên cố gắng tìm cơ hội thích hợp để tâm sự và trò chuyện với trẻ. Điều này sẽ giúp trẻ cởi mở hơn. Bạn có thể chọn những thời điểm thích hợp để nói chuyện với con, chẳng hạn như làm việc nhà, lái xe hoặc dọn bàn ăn tối.
- Đặt những câu hỏi có “chiều sâu” hơn cho trẻ: Thay vì hỏi con những câu hỏi “có” hoặc “không”, bạn có thể đưa ra những câu hỏi rộng mở hơn với trẻ để hiểu con nhiều hơn. Chẳng hạn, thay vì hỏi “Con đã có một ngày vui vẻ ở trường chứ”, thì bạn có thể hỏi “Điều gì đã khiến con trở nên vui vẻ sau một ngày ở trường như vậy?”.
- Hãy sẵn sàng lắng nghe: Khi cảm thấy con đã sẵn sàng nói chuyện, bạn nên dừng việc mà mình đang làm và dành toàn bộ sự quan tâm cho trẻ.
2. Sự phát triển về thể chất
Có nhiều bé trai khi 13 tuổi đã bắt đầu trải qua giai đoạn dậy thì. Lúc này, tinh hoàn và dương vật của trẻ sẽ trở nên lớn hơn trước, đồng thời lông mu cũng bắt đầu phát triển. Ngoài ra, trẻ bắt đầu có được sự cương cứng mà không rõ lý do, thậm chí trải qua những giấc mộng tinh.
Nhiều bé trai 13 tuổi cũng bắt đầu phát triển thanh quản và dây thanh quản, khiến giọng nói của chúng trở nên trầm hơn. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể nhận thấy tóc và da của trẻ bắt đầu có dấu hiệu nhờn hơn và dễ nổi mụn trứng cá hơn.
Để giúp trẻ phát triển toàn diện nhất về mặt thể chất trong độ tuổi này, đặc biệt ở những cậu bé đã bắt đầu dậy thì, bạn có thể thực hiện một số điều sau đây:
- Khuyến khích con hoạt động thể chất: Bạn nên cố gắng thúc đẩy tinh thần vận động thể chất của trẻ để giúp chúng có thể tăng cường sức đề kháng và phát triển khoẻ mạnh. Để làm được điều này, bạn nên cho trẻ tập luyện những môn thể thao mà chúng yêu thích.
- Xây dựng thói quen ăn uống: Bạn và gia đình bạn cần xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh ngay từ ban đầu để trẻ hình thành thói quen lựa chọn những loại thực phẩm tốt cho sức khỏe.
- Giới hạn thời gian sử dụng các thiết bị điện tử: Những bé trai ở độ tuổi này không nên dành quá 2 giờ mỗi ngày trước tivi hoặc máy tính.
- Giải đáp những thắc mắc của con về tuổi dậy thì: Bạn nên tâm sự và giải thích với trẻ rằng những thay đổi trong tuổi dậy thì là hết sức bình thường. Đây là điều mà hầu hết bé trai nào cũng sẽ phải trải qua, vì vậy trẻ không nên xấu hổ hay ngại ngùng vì những thay đổi thể chất đó.
3. Sự phát triển về xã hội
Những cậu bé ở độ tuổi 13 bắt đầu có xu hướng phát triển hơn về mặt xã hội. Do đó, chúng có nhiều khả năng sẽ lựa chọn ở cùng bạn bè nhiều hơn là ở nhà với gia đình. Ngoài ra, bạn cũng có thể nhận thấy trẻ bắt đầu thích lựa chọn phong cách ăn mặc riêng cho mình và có sở thích riêng.
Mặc dù các bé trai ở độ tuổi này đã hình thành những ý thức rõ ràng về việc “đúng” và “sai”, tuy nhiên áp lực từ phía bạn bè vẫn là một vấn đề lớn đối với chúng. Do đó, các bé trai ở tuổi 13 cần được kiểm tra giới hạn và thử các hành vi nguy cơ của mình.
Bạn có thể thực hiện theo một số lời khuyên dưới đây để giúp trẻ phát triển hơn về mặt xã hội, bao gồm:
- Luôn cập nhật các phương tiện truyền thông xã hội: Việc biết được con trai bạn sử dụng những trang web nào sẽ giúp bạn hiểu con hơn và kiểm soát chúng khỏi những ảnh hưởng tiêu cực từ thế giới bên ngoài.
- Giải thích cho con về những tác hại nguy hiểm của ma tuý: Nhiều bé trai có mong muốn trưởng thành hơn khiến cho việc uống rượu, hút thuốc hoặc thử ma tuý trở nên thú vị. Do đó, các bậc phụ huynh nên nói chuyện với con nhiều hơn về những tác hại nguy hiểm khi chúng sử dụng các chất này.
- Thảo luận về tình dục: Các bé trai sẽ cần những thông tin chính xác để chúng có thể đưa ra lựa chọn tốt nhất. Bạn nên giải thích cho chúng hiểu tình dục là gì, nó có tiềm ẩn nguy cơ nào không và có an toàn cho con không.
- Giữ vững lập trường của bạn: Độ tuổi 13 cũng là thời điểm mà nhiều bé trai khám phá và thích thú trước những thứ mới lạ. Tuy nhiên, có nhiều vấn đề lớn như ma tuý mà các bậc phụ huynh không nên bỏ qua.
4. Sự phát triển về cảm xúc
Các bé trai dường như trở nên độc lập hơn, nhưng cảm xúc của chúng có thể đan xen lẫn lộn với nhau. Hơn nữa, các bé ở độ tuổi này cũng có nhiều sự mâu thuẫn giữa tự tin và thiếu tự tin. Chúng cũng rất hiểu ý kiến và phản ứng của người khác.
Để giúp trẻ hoàn thiện hơn về mặt cảm xúc, bạn nên thực hiện theo một số cách sau:
- Nên cho trẻ đưa ra các quyết định của riêng chúng: Bạn nên cho phép con tham gia vào các quyết định hoặc hoạt động của gia đình. Lắng nghe ý kiến của con để giúp con phát triển sự tự tin và kiên định hơn với lập trường của mình.
- Giúp con chuẩn bị sẵn sàng cho hành trang phía trước: 13 tuổi – đây là độ tuổi mà các bé trai đã có thể làm phụ việc nhà với bố mẹ. Bạn có thể khuyến khích con giúp đỡ một số công việc và trả công cho con để giúp chúng xây dựng khả năng độc lập và có trách nhiệm hơn.
- Trở thành một tấm gương tốt cho con: Bạn chính là một hình mẫu lý tưởng để trẻ có thể noi theo. Do đó, chính bố mẹ nên thể hiện những việc làm tích cực trước mặt trẻ, để con có thể học hỏi được cách ứng xử đúng đắn với mọi người, đồng thời có khả năng tự giải quyết vấn đề và kiểm soát cảm xúc của chúng.
- Giúp trẻ khám phá ra điểm mạnh của chúng: Nếu trẻ chưa tìm thấy tài năng hoặc sở thích đặc biệt của chúng, bạn có thể giúp con thử những điều mới cho đến khi trẻ làm được và thích thú với điều đó.
5. Sự phát triển về nhận thức
Con trai ở độ tuổi này cũng giống như một tấm bọt biển, có thể sẵn sàng tiếp thu một lượng thông tin khổng lồ từ thế giới xung quanh. Thậm chí, nhiều trẻ bắt đầu thể hiện sự quan tâm mãnh liệt của mình đối với một chủ đề nhất định.
Hơn nữa, các bé trai ở độ tuổi 13 đã dần trở thành một người suy nghĩ sâu sắc hơn. Bé đã có thể hiểu được những khái niệm và nhìn nhận mọi thứ từ các quan điểm khác nhau.
Để tạo cơ hội cho trẻ phát triển toàn diện về mặt nhận thức trong độ tuổi này, bạn có thể làm một số điều sau đây:
- Quan tâm đến việc học của con: Bạn có thể biết được kết quả học tập và các biểu hiện của con tại trường thông qua các cuộc họp phụ huynh.
- Tạo thói quen tốt cho trẻ khi chúng làm bài tập về nhà: Bạn nên khuyên con lên một kế hoạch và thời gian biểu ôn tập tại nhà một cách phù hợp. Tạo không gian yên tĩnh cho trẻ học tập và có thể giúp đỡ con học trong trường hợp cần thiết.
- Giúp con quản lý thời gian hiệu quả: Nhiều cậu bé ở độ tuổi này phải vật lộn khổ sở để có thể hoàn thành được các bài tập ở trường. Do đó, bạn nên giúp con lên một lịch trình hoặc lập một bảng kế hoạch để biết được những việc mà chúng cần phải làm trước khi đến hạn.
- Nhận biết các dấu hiệu của khuyết tật học tập: Đây là tình trạng cho thấy trẻ đang gặp phải những khó khăn trong việc đọc viết hoặc ghi nhớ từ hay sự kiện. Nếu bạn nhận thấy trẻ có các biểu hiện này, hãy trao đổi với các chuyên gia chăm sóc sức khoẻ càng sớm càng tốt.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: webmd.com
