Hút thuốc là nguyên nhân chính gây ra ung thư phổi, ngay cả đối với những người không hút thuốc nhưng bị ảnh hưởng bởi khói thuốc thụ động. Chỉ vài điếu thuốc mỗi ngày – hoặc một lượng nhỏ khói thuốc thụ động – cũng có thể gây tổn thương cho phổi.
Mối liên hệ giữa hút thuốc và ung thư phổi
Với mỗi hơi thuốc, bạn hít các chất hóa học có thể gây ung thư phổi. Khi vào trong, chúng gây hại cho gen của bạn, kiểm soát hầu như mọi hoạt động của cơ thể. Khi một số gen bị tổn thương, tế bào bắt đầu phát triển và phân chia không kiểm soát. Điều này có thể dẫn đến ung thư.
Các chất hóa học khác trong khói thuốc lá khiến các chất gây ung thư bám dính, khiến chúng khó loại bỏ khỏi gen của bạn.
Hút thuốc cũng gây sưng viêm trong phổi. Khi điều này kết hợp với sự thay đổi gen, nó sẽ đẩy mạnh quá trình phân chia tế bào, làm tăng nguy cơ ung thư. Các chất khác trong khói thuốc lá ngăn cơ thể bạn sửa chữa các gen bị hỏng.
Khói thuốc thụ động ảnh hưởng tới nguy cơ ung thư phổi như thế nào?
Khói thuốc thụ động có hai dạng:
- Khói chính mà người hút thuốc thở ra
- Khói phụ từ điếu thuốc hoặc điếu xì gà đang cháy
Khi hít phải khói thuốc thụ động, bạn hít cùng một loại hóa chất như người đang hút, và chúng có cùng tác động. Phổi của bạn không phân biệt cách khói vào cơ thể – nó vẫn có thể gây ung thư phổi.
Không có mức độ an toàn nào đối với khói thuốc thụ động. Chỉ một chút khói cũng có hại cho bạn. Giống như hút thuốc, càng hít nhiều khói thụ động và ở gần người hút thuốc lâu hơn, nguy cơ mắc ung thư phổi càng cao. Sống chung với người hút thuốc có thể làm tăng nguy cơ của bạn lên đến 30%.
Vaping và thuốc lá điện tử có gây ung thư phổi?
Vaping hoạt động khác so với thuốc lá thông thường: Một viên pin làm nóng chất lỏng, tạo ra hơi mà bạn hít vào.
Khi vaping, bạn không hít nhựa, carbon monoxide hoặc nhiều chất độc hại khác như khi hút thuốc lá thường. Nhưng bạn thường vẫn hít nicotine, chất gây nghiện trong thuốc lá.
Nói chung, có vẻ như thuốc lá điện tử và các thiết bị tương tự an toàn hơn hút thuốc lá, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng hoàn toàn an toàn. Các nghiên cứu cho thấy một số chất hóa học trong hơi thuốc lá điện tử, như formaldehyde, có liên quan đến các loại ung thư đầu cổ.
Một số nghiên cứu cũng cho thấy hơi thuốc lá điện tử có thể gây viêm phổi và chứa các hạt nhỏ của chất gây ung thư. Vì chúng rất nhỏ, những hạt này có thể đi sâu vào phổi và hình thành ung thư phổi.
Các chất lỏng có hương vị sử dụng trong vaping cũng gây lo ngại – một số gây căng thẳng cho phổi và độc hại đối với mô phổi.
Ngay cả hơi thuốc lá điện tử thụ động cũng có nguy cơ cho sức khỏe: Một số nghiên cứu liên kết nó với tỷ lệ nhiễm trùng phổi cao hơn ở người trẻ.
Liệu cần sa có thể gây ra ung thư phổi không?
Vì cần sa đã từng bị cấm, việc nghiên cứu về nó gặp khó khăn. Giống như thuốc lá, nó có nhựa và các chất hóa học khác được biết là có khả năng gây ung thư. Vì vậy, mặc dù có thể có mối liên hệ giữa hút cần sa và ung thư phổi, vẫn chưa đủ nghiên cứu để xác định chắc chắn.
Số liệu về hút thuốc và ung thư phổi
Sau đây là những số liệu về hút thuốc và ung thư phổi:
- Khói thuốc lá có khoảng 250 chất hóa học độc hại, ít nhất 69 trong số đó có thể gây ung thư.
- Nam giới hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư phổi cao gấp 23 lần, và nữ giới hút thuốc có nguy cơ cao gấp 13 lần so với người không hút thuốc.
- Tại Hoa Kỳ, ung thư phổi do hút thuốc gây ra 130.000 ca tử vong mỗi năm, và thêm 7.300 người chết do ung thư phổi gây ra bởi khói thuốc thụ động.
- Người không hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư phổi cao hơn 20% đến 30% nếu sống hoặc làm việc xung quanh khói thuốc thụ động.
Mẹo Để Bỏ Thuốc
Dù bạn hút thuốc hay vape, nicotine sẽ khiến bạn nghiện, vì vậy việc bỏ không dễ dàng như khi bắt đầu. Dưới đây là một số mẹo có thể giúp bạn bỏ thuốc để tránh nguy cơ mắc ung thư phổi:
- Lập kế hoạch: Chọn một ngày cụ thể để bỏ, đặt mục tiêu và suy nghĩ về cách bạn sẽ đối phó khi cơn thèm nicotine xuất hiện.
- Hiểu cơn thèm của bạn: Có thể bạn muốn hút thuốc khi ăn, ở bữa tiệc, hoặc khi căng thẳng. Lập danh sách các yếu tố kích hoạt và cố gắng tránh chúng hoặc tìm cách xử lý khác.
- Để bản thân bận rộn: Khi cơn thèm đến, việc có gì đó để làm sẽ giúp bạn phân tâm. Từ đan len đến làm gỗ, nếu bạn giữ tay bận rộn, bạn sẽ ít có khả năng hút thuốc hơn.
- Lập danh sách lý do bỏ thuốc: Tiết kiệm tiền, răng trắng hơn, nhiều năng lượng hơn – bất cứ lý do nào của bạn, hãy lập danh sách và đọc nó mỗi ngày.
- Tìm sự hỗ trợ: Khó bỏ thuốc một mình, nhưng những người khác có thể giúp – một người bạn tốt, người thân hoặc nhóm hỗ trợ chẳng hạn.
- Nói chuyện với bác sĩ: Họ có thể gợi ý thuốc hoặc chương trình có thể phù hợp với bạn.
- Thưởng cho bản thân: Bỏ thuốc là một nỗ lực lớn – hãy tự thưởng khi bạn đạt được mục tiêu hoặc vượt qua cơn thèm.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: webmd
