Hậu quả rách sụn chêm có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng và sự linh hoạt của khớp gối. Sụn chêm đóng vai trò quan trọng trong việc hấp thụ lực và giảm ma sát giữa các xương trong khớp gối. Khi bị tổn thương, người bệnh có thể gặp phải đau đớn, hạn chế vận động và nguy cơ phát sinh các vấn đề lâu dài như viêm khớp hoặc thoái hóa khớp.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Rách sụn chêm gối có thể tự lành được không?
Sụn chêm khớp gối là hai mảnh sụn hình chữ C dẻo dai, có tính đàn hồi giống cao su, giúp hấp thụ lực và chấn động trong quá trình vận động. Đây là một "chiếc đệm" quan trọng cho khớp gối, khớp lớn nhất trên cơ thể, chịu tải trọng lên đến hơn một lần rưỡi trọng lượng cơ thể mỗi khi di chuyển. Vì vậy, khi bị tổn thương, sụn chêm có thể gây ra cơn đau dữ dội và nếu không điều trị kịp thời, có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn.
Trong trường hợp bị rách nhỏ, sụn chêm có thể tự lành nếu không can thiệp y tế. Tuy nhiên, khả năng tự hồi phục còn phụ thuộc vào vị trí của vết rách trong sụn chêm. Sụn chêm gối được chia thành ba vùng:
- Vùng ngoài: Một phần ba bên ngoài của sụn chêm có nhiều mạch máu, do đó có khả năng tự lành cao nếu bị rách ở khu vực này. Nếu vết rách lớn, không nhất thiết phải phẫu thuật mở. Thay vào đó, bác sĩ có thể thực hiện khâu bảo tồn bằng phương pháp nội soi.
- Vùng giữa: Một phần ba giữa của sụn chêm có ít mạch máu, vì vậy khả năng tự lành thấp hơn do vị trí này cấp máu kém. Ngoài ra, tùy vào loại rách mà việc phục hồi có thể kéo dài hoặc không hoàn toàn khỏi hẳn.
- Vùng trong: Một phần ba trong cùng của sụn chêm là vùng không được cung cấp máu trực tiếp, vì vậy khả năng tự lành gần như không có. Nếu vết rách xảy ra ở khu vực này, vết rách có thể ngày càng sâu vào vùng này, khả năng phục hồi sẽ rất thấp.
Hậu quả rách sụn chêm có nhiều dạng và mức độ khác nhau, do đó, phương pháp điều trị cũng sẽ tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Dù chọn phương pháp điều trị nào, người bệnh vẫn cần nghỉ ngơi đầy đủ và thực hiện chế độ tập luyện vật lý trị liệu hợp lý để đảm bảo quá trình hồi phục nhanh chóng và hiệu quả.
2. Rách sụn chêm có tự lành không?
Thời gian lành vết rách thường từ 6 đến 12 tuần. Tuy nhiên, tùy thuộc vào mức độ tổn thương, một số vết rách nhỏ có thể lành nhanh hơn, chỉ trong khoảng 4 tuần.
Dù điều trị bằng phẫu thuật hay phương pháp bảo tồn, người bệnh thường được bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu hướng dẫn thực hiện các bài tập và động tác giãn cơ. Những bài tập này không chỉ giúp đẩy nhanh quá trình hồi phục một cách an toàn mà còn giảm thiểu các hậu quả rách sụn chêm gối cũng như hạn chế nguy cơ tái phát chấn thương.
Khi được chẩn đoán rách sụn chêm, liệu pháp vật lý trị liệu ngoại trú thường là phương pháp điều trị đầu tiên. Nếu bác sĩ xác định vết rách không cần can thiệp phẫu thuật, người bệnh sẽ được điều trị bảo tồn trong khoảng 4-6 tuần. Để đạt hiệu quả tốt nhất, người bệnh cần tham gia đầy đủ vào các bài tập vật lý trị liệu và thực hiện các bài tập tại nhà. Thông thường, người bệnh có thể cần đến 8 tuần hoặc lâu hơn để vết rách sụn chêm lành hẳn trước khi có thể quay lại các hoạt động thường ngày.
3. Hậu quả rách sụn chêm có nguy hiểm không nếu không được điều trị?
Rách sụn chêm có nhiều loại và nguyên nhân khác nhau. Một số trường hợp là do chấn thương đột ngột, trong khi những vết rách khác xuất phát từ sự suy yếu hoặc thoái hóa của sụn chêm theo thời gian, đặc biệt ở người lớn tuổi. Hậu quả rách sụn chêm thường là do các hoạt động thường ngày, như khi chơi thể thao, thực hiện các động tác như ngồi xổm, xoay người mạnh, hoặc do va chạm trực tiếp vào khớp gối.
Ban đầu, người bệnh có thể vẫn đi lại được mặc dù đầu gối bị rách sụn chêm, điều này có thể khiến họ chủ quan và bỏ qua việc đi khám bác sĩ. Tuy nhiên, sau vài ngày, các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn với đầu gối bị sưng, cứng và đau. Một số dấu hiệu rách sụn chêm khớp gối bao gồm cảm giác khớp gối bị "khóa chặt", biến dạng hoặc hạn chế phạm vi cử động.
Vì khớp gối là một khớp phức tạp với nhiều cấu trúc quan trọng, bất kỳ chấn thương nào nếu không được điều trị đúng cách đều có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn. Một lý do quan trọng của việc tham khảo ý kiến bác sĩ khi nghi ngờ có rách sụn là vì chấn thương này thường đi kèm với các vấn đề khác như rách dây chằng chéo trước hoặc các chấn thương đầu gối khác.
Nếu không điều trị kịp thời vết rách, chấn thương có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng cho khớp gối sau này. Một phần sụn chêm bị rách có thể vỡ ra và di chuyển vào trong khớp, đôi khi gây ra cơn đau khớp dữ dội và ảnh hưởng đến khả năng vận động của đầu gối. Điều này sẽ làm giảm chất lượng cuộc sống, vì cơn đau không chỉ giới hạn trong các hoạt động thể thao mà còn có thể ảnh hưởng đến những công việc hàng ngày như đi bộ hoặc lên cầu thang. Khi đó, khớp gối có thể cần phải thực hiện cuộc phẫu thuật lớn để tái cấu trúc, thay vì chỉ sửa chữa vết rách sụn chêm ban đầu. Ngoài ra, nếu không điều trị, vết rách cũng có thể thúc đẩy sự phát triển sớm của viêm xương khớp, dẫn đến thoái hóa khớp gối và cuối cùng là tàn phế.
Mặc dù rách sụn chêm có vẻ là một chấn thương đơn giản, nhưng nếu không được điều trị đúng cách, có thể gây ảnh hưởng lớn đến khả năng đi lại lâu dài. Ở những bệnh nhân không điều trị, vết rách có thể ngày càng lớn và dẫn đến xơ hóa khớp, gây thoái hóa khớp gối, điều này rất phổ biến. Đối với những người phải phẫu thuật cắt bỏ một phần sụn, tình trạng cứng khớp cũng là một vấn đề nghiêm trọng. Vì vậy, khi gặp phải bất kỳ chấn thương nào liên quan đến đầu gối, người bệnh nên đi khám bác sĩ để trao đổi về các phương pháp điều trị và phòng ngừa những hậu quả không mong muốn từ rách sụn chêm.
4. Phòng ngừa
Để phòng ngừa hậu quả rách sụn chêm gối và các biến chứng nguy hiểm liên quan, người bệnh nên lưu ý những điểm sau:
- Tập luyện thể dục thể thao đều đặn, giúp tăng cường sức mạnh và sự linh hoạt của khớp gối.
- Giữ đúng tư thế khi lao động và sinh hoạt để giảm thiểu áp lực lên khớp gối.
- Tránh xoay gối đột ngột, điều này có thể gây tổn thương sụn chêm.
- Tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ, đặc biệt là sau điều trị rách sụn gối, để tránh tái phát chấn thương và giảm thiểu rủi ro tổn thương thêm.
Tóm lại, hậu quả rách sụn chêm nếu không được điều trị kịp thời có thể rất nghiêm trọng và ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe khớp gối. Khi sụn chêm bị rách mà không được chăm sóc đúng cách, tình trạng có thể ngày càng tồi tệ hơn, dẫn đến đau đớn, cứng khớp và hạn chế khả năng vận động. Về lâu dài, biến chứng của vết rách có thể gây thoái hóa khớp gối, mất vững khớp, thậm chí là tàn phế. Vì vậy, việc điều trị kịp thời và đúng cách là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm này, giúp bảo vệ khả năng vận động và chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
