Dị ứng da mặt mẩn đỏ ngứa là một trong những tình trạng da liễu phổ biến, đặc biệt trong điều kiện thời tiết hanh khô của mùa đông. Nguyên nhân gây dị ứng rất đa dạng và biểu hiện ở mỗi người sẽ khác nhau. Việc nhận biết dấu hiệu dị ứng da mặt sẽ giúp người bệnh có hướng điều trị phù hợp, giúp giảm thiểu triệu chứng và ngăn ngừa tái phát trong tương lai.
Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa I Trần Văn Sáng - Bác sĩ Da liễu - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
1. Dị ứng da mặt mẩn đỏ ngứa là gì?
Dị ứng da mặt là một tình trạng da liễu phổ biến, đặc biệt ở những vùng da mỏng manh và nhạy cảm như khuôn mặt. Khi da mặt tiếp xúc với các dị nguyên, có thể xuất hiện các triệu chứng tổn thương da như dị ứng da mặt mẩn đỏ ngứa và phát ban. Tình trạng dị ứng ở mặt dẫn đến nhiều dạng tổn thương da khác nhau với nhiều vùng da bị ảnh hưởng.
Các nguyên nhân gây dị ứng dị ứng da mặt bao gồm:
- Dị ứng mỹ phẩm.
- Dị ứng theo mùa.
- Dị ứng côn trùng hoặc động vật.
- Viêm da tiếp xúc.
- Dị ứng thực phẩm.
- Dị ứng thuốc.
Triệu chứng thường xuất hiện ở các khu vực như mũi, cằm, trán và hai bên má. Trong một số trường hợp, dị ứng có thể lan rộng ra tai, da đầu và cổ. Mức độ nghiêm trọng của dị ứng tùy thuộc vào nguyên nhân, đặc điểm cơ địa của người bệnh và các yếu tố môi trường khác.
Thông thường, các triệu chứng dị ứng da mặt mẩn đỏ ngứa, sần sùi có thể được điều trị khá dễ dàng và không đe dọa đến sức khỏe nghiêm trọng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tình trạng dị ứng da tái phát nhiều lần có thể gây ra các hậu quả lâu dài như sau:
- Mất thẩm mỹ: Những nốt mẩn đỏ ngứa giống như mụn có thể bị tổn thương do gãi, cào, dẫn đến sẹo và ảnh hưởng xấu đến vẻ đẹp tự nhiên của làn da.
- Tổn thương da mặt: Việc gãi liên tục, đặc biệt là trong khi ngủ mà không thể kiểm soát, có thể gây ra tổn thương nghiêm trọng cho da mặt và tăng nguy cơ nhiễm trùng da.
- Tăng nguy cơ lão hóa da: Tổn thương liên tục do mẩn ngứa và sần sùi có thể phá hủy cấu trúc da, khiến da mất đi khả năng chống lại các tác nhân gây hại bên ngoài, từ đó thúc đẩy quá trình lão hóa da sớm hơn.
2. Những dấu hiệu bị dị ứng da mặt
Dị ứng da mặt mẩn đỏ ngứa là một tình trạng da liễu thường gặp với các biểu hiện nổi mẩn đỏ và cảm giác ngứa trên da. Thường thấy trong trường hợp sử dụng mỹ phẩm không phù hợp nên bị dị ứng mỹ phẩm. Tình trạng này có thể dẫn đến tăng tiết bã nhờn, làm tắc nghẽn lỗ chân lông và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
Các triệu chứng có thể bao gồm đau rát, ngứa liên tục, sưng tấy và phát ban đỏ lên thành các nốt như mề đay, tương tự như vết muỗi cắn, cụ thể như sau:
- Các nốt đỏ nổi lên trên bề mặt da, gây cảm giác ngứa ngáy khó chịu. Đối với trẻ em, tình trạng này có thể khiến trẻ không thoải mái, khóc nhiều, mệt mỏi và liên tục cào gãi vùng da bị ảnh hưởng.
- Mẩn đỏ ngứa có thể xuất hiện dưới dạng các nốt lẻ hoặc thành từng mảng lớn. Mức độ và thời gian ngứa có thể thay đổi tùy thuộc vào thể trạng và độ tuổi của người bệnh.
- Các nốt ngứa thường phát triển nhiều ở những vùng da mỏng, khuất hoặc có nhiều nếp gấp và sau đó có thể lan rộng ra các khu vực khác trên cơ thể.
- Có nhiều loại mẩn đỏ ngứa, trong đó phổ biến nhất là các nốt mẩn đỏ như mụn nước hoặc dạng mảng. Việc gãi liên tục không chỉ làm cho các nốt mẩn lan rộng mà còn gây tổn thương cho da, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và để lại sẹo thâm.
- Ngoài những biểu hiện nổi mẩn đỏ trên da mặt, một số dấu hiệu khác của dị ứng da mặt bao gồm:
- Mề đay: Tình trạng này biểu hiện qua những nốt sần trên da, có hình dạng như bị muỗi đốt hoặc như da bị roi đánh, kèm theo đó là cảm giác ngứa.
- Viêm da dị ứng: Dấu hiệu của viêm da dị ứng bao gồm sự xuất hiện của các mảng hồng ban và đôi khi là mụn nước. Nếu xuất hiện mụn nước, đây có thể là dấu hiệu của một tình trạng dị ứng da nghiêm trọng, cần được bác sĩ da liễu theo dõi và điều trị kịp thời để tránh nguy cơ nhiễm trùng.
- Chàm tiếp xúc: Đây là tình trạng da mặt xuất hiện các mảng hồng ban có giới hạn rõ ràng, thường kèm theo mụn nước và cảm giác ngứa kéo dài.
4. Cách làm giảm dị ứng da mặt tại nhà
Các biểu hiện dị ứng da mặt mẩn đỏ ngứa có thể tự giảm hoặc hết sau một thời gian điều trị. Để giảm thiểu ảnh hưởng đến vẻ ngoài và chất lượng sống, người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp sau tại nhà:
- Tránh chà xát hoặc gãi mạnh lên da mặt; điều này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng dị ứng.
- Hạn chế sử dụng nhiều lớp kem dưỡng hoặc trang điểm dày vì chúng có thể gây bít tắc lỗ chân lông.
- Giảm thiểu việc tiêu thụ thực phẩm giàu đường và chất kích thích.
- Tránh các thực phẩm và đồ uống có nguy cơ cao gây dị ứng như đồ cay, tôm, cua.
- Đeo khẩu trang khi ra ngoài để bảo vệ da khỏi các tác nhân có hại cho da, đồng thời hạn chế tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.
- Vệ sinh da mặt sạch sẽ bằng sữa rửa mặt phù hợp và duy trì vệ sinh chăn, gối, khăn mặt thường xuyên.
- Đối với những người từng dị ứng với mỹ phẩm, cần kiểm tra phản ứng của da với sản phẩm mới trước khi sử dụng chúng.
- Rửa tay và mặt thật sạch trước khi trang điểm, đặc biệt khi có dấu hiệu bất thường như đau mắt hay ngứa mắt, mọi người không nên trang điểm vào cùng da này.
Nếu chưa xác định được nguyên nhân gây dị ứng, người bệnh nên ghi chép lại các loại thực phẩm, thuốc và mỹ phẩm mà mình đã sử dụng để trợ giúp trong việc tìm ra nguyên nhân. Điều này xác định được tác nhân dị ứng và giảm thiểu các phản ứng dị ứng hiệu quả.
5. Phòng ngừa dị ứng da mặt mẩn đỏ ngứa do dị ứng thực phẩm
Các phương pháp điều trị dị ứng thực phẩm bao gồm:
- Sử dụng các loại thuốc chống dị ứng bao gồm kháng histamin và corticoid như methylprednisolon, có thể dùng đường uống hoặc tiêm truyền tĩnh mạch. Bổ sung vitamin C và các loại thuốc chống viêm khác cũng có thể được chỉ định trong quá trình điều trị.
- Trong trường hợp dị ứng thực phẩm dẫn đến sốc phản vệ, thuốc đầu tiên thường được sử dụng là Adrenalin, có thể được tiêm bắp, tiêm dưới da hoặc truyền tĩnh mạch tuỳ theo tình trạng bệnh nhân và phác đồ điều trị của Bộ Y tế.
Đối với những người đã từng có tiền sử dị ứng dị ứng da mặt mẩn đỏ ngứa do thực phẩm, cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa sau để hạn chế tình trạng này:
- Xác định nhóm thực phẩm gây dị ứng, không sử dụng và tiếp xúc với các loại thực phẩm này.
- Kiểm tra kỹ thực đơn và thành phần của thức ăn để tránh ăn phải thực phẩm gây dị ứng.
- Giữ khoảng cách với khu vực chế biến thực phẩm để tránh hít phải hơi thức ăn gây dị ứng nói chung và dị ứng da mặt nói riêng.
- Không sử dụng hải sản đã chết hoặc thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, vì chúng có thể chứa nhiều histamin do nhiễm khuẩn.
- Thận trọng với dị ứng chéo, ví dụ như người dị ứng cua biển không nên ăn các loại hải sản khác như ghẹ, mực, tôm, sò.
Tóm lại, dị ứng da mặt mẩn đỏ ngứa là một tình trạng thường gặp và có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, dẫn đến các biểu hiện như nổi mẩn đỏ, ngứa, nổi mề đay, chàm hay sạm da. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu này là rất quan trọng, không chỉ giúp người bệnh chủ động trong việc phòng ngừa mà còn có thể can thiệp điều trị kịp thời, từ đó giảm thiểu các biến chứng nghiêm trọng và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
