Giai đoạn bệnh ung thư là cách mô tả vị trí của khối u ác tính, nếu nó đã di căn và liệu nó có ảnh hưởng đến các bộ phận khác hay không. Đánh giá đúng giai đoạn của ung thư tuyến tiền liệt rất quan trọng vì nó được sử dụng nhằm mục đích lên kế hoạch điều trị và dự đoán tiên lượng của người bệnh.
1. Chẩn đoán ung thư tiền liệt tuyến
Hầu hết, bệnh ung thư tuyến tiền liệt được phát hiện thông qua kiểm tra sức khỏe định kỳ. Các tổ chức y tế khuyến cáo nên thực hiện tầm soát định kỳ ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới ngoài 50 tuổi hoặc sớm hơn đối với những trường hợp có yếu tố nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt.
Xét nghiệm sàng lọc ung thư tiền liệt tuyến có thể bao gồm:
- Khám qua trực tràng (DRE). Trong DRE, bác sĩ chèn một ngón tay đeo găng tay bôi trơn vào trực tràng để kiểm tra tuyến tiền liệt bên cạnh trực tràng. Nếu bác sĩ tìm thấy bất kỳ bất thường hình dạng, kết cấu hoặc kích thước của tuyến, có thể cần thử nghiệm thêm.
- Thử nghiệm kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA). Một mẫu máu được lấy từ tĩnh mạch trên tay và phân tích PSA. Số lượng nhỏ của PSA máu là bình thường. Tuy nhiên, nếu cao hơn mức bình thường được tìm thấy, nó có thể là một dấu hiệu của nhiễm trùng tuyến tiền liệt, viêm nhiễm, mở rộng hoặc ung thư.
- PSA thử nghiệm kết hợp với DRE giúp xác định bệnh ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn sớm nhất, nhưng các nghiên cứu đã không chứng minh rằng những thử nghiệm này đặc biệt hữu ích. Vì lý do đó, có nhiều tranh luận xung quanh tầm soát ung thư tuyến tiền liệt.
Nếu bất thường được phát hiện trên thử nghiệm DRE hoặc PSA, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện xét nghiệm để xác định bệnh ung thư tuyến tiền liệt, chẳng hạn như:
- Siêu âm: Nếu các xét nghiệm khác làm tăng nghi ngờ mắc bệnh ung thư tiền liệt tuyến, bác sĩ có thể sử dụng siêu âm để tiếp tục đánh giá tuyến tiền liệt. Thăm dò này sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh của tuyến tiền liệt.
- Thu thập mẫu mô tuyến tiền liệt: Nếu kết quả thử nghiệm ban đầu cho thấy ung thư tuyến tiền liệt, bác sĩ có thể đề nghị thực hiện để thu thập mẫu tế bào nghi ngờ từ tuyến tiền liệt (sinh thiết). Sinh thiết tuyến tiền liệt thường được thực hiện bằng cách sử dụng một kim nhỏ đưa vào tuyến tiền liệt để thu thập mô. Các mẫu mô được phân tích trong phòng thí nghiệm để xác định xem tế bào ung thư có mặt.
Khi sinh thiết khẳng định có sự hiện diện của bệnh ung thư, bước tiếp theo được gọi là phân loại, xác định tính chất ung thư. Các mẫu mô được nghiên cứu các tế bào ung thư tuyến tiền liệt so với các tế bào khỏe mạnh. Càng nhiều tế bào ung thư khác nhau từ các tế bào khỏe mạnh, ung thư sẽ tiến triển nhanh hơn và nhiều khả năng lây lan nhanh chóng.
Điểm số Gleason được ứng dụng phổ biến nhất trong đánh giá các tế bào ung thư tuyến tiền liệt. Phổ điểm có thể từ 2 (không ung thư) đến 10. Trong đó điểm thấp nhất cho bệnh ung thư là 6, được gọi là ung thư đang tiến triển chậm. Điểm số Glory là 7 là ung thư tiến triển vừa và điểm 8, 9 hoặc 10 là ung thư tiến triển nhanh chóng.
Nhìn chung, điểm Gleason càng cao, thì ung thư càng phát triển. Điều này có nghĩa là căn bệnh này có nhiều khả năng phát triển và lan sang các bộ phận khác trên cơ thể. Hiện nay, các bác sĩ sử dụng những thông tin này, cùng với giai đoạn ung thư, để lựa chọn phương pháp điều trị tốt nhất cho người bệnh. Nếu được phát hiện sớm, ung thư tuyến tiền liệt là bệnh có tiên lượng rất tốt.
2. Đặc điểm 4 giai đoạn của ung thư tiền liệt tuyến
Sau khi tiến hành chẩn đoán ung thư, bác sĩ sẽ xác định giai đoạn của ung thư tiền liệt tuyến nhằm đưa ra phương pháp điều trị phù hợp cho người bệnh.
Dưới đây là đặc điểm 4 giai đoạn của ung thư tiền liệt tuyến:
Giai đoạn I: Ung thư trong giai đoạn đầu này thường phát triển chậm. Không thể sờ thấy khối u và liên quan đến một nửa của 1 bên tuyến tiền liệt hoặc thậm chí ít hơn. Mức PSA trong máu thấp. Các tế bào ung thư được biệt hóa tốt, có nghĩa là chúng trông giống như các tế bào khỏe mạnh.
Phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn này có thể là phẫu thuật kết hợp với xạ trị.
Giai đoạn II: Khối u chỉ được tìm thấy trong tuyến tiền liệt. Mức PSA ở mức trung bình hoặc thấp. Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn II tuy nhỏ nhưng có thể có nguy cơ phát triển và lây lan ngày càng tăng.
- Giai đoạn IIA: Không thể sờ thấy khối u và liên quan đến một nửa 1 bên của tuyến tiền liệt hoặc thậm chí ít hơn. Mức PSA ở mức trung bình và các tế bào ung thư được biệt hóa tốt. Giai đoạn này cũng bao gồm các khối u lớn hơn giới hạn trong tuyến tiền liệt miễn là các tế bào ung thư vẫn còn biệt hóa tốt.
- Giai đoạn IIB: Khối u chỉ được tìm thấy bên trong tuyến tiền liệt và nó có thể đủ lớn để có thể sờ thấy trong suốt quá trình DRE. Mức PSA là trung bình. Các tế bào ung thư được biệt hóa vừa phải.
- Giai đoạn IIC: Khối u chỉ được tìm thấy bên trong tuyến tiền liệt và nó có thể đủ lớn để có thể sờ thấy trong suốt quá trình DRE. Mức PSA là trung bình. Các tế bào ung thư có thể biệt hóa trung bình hoặc kém.
Ở giai đoạn này, kích thước khối u vẫn còn rất nhỏ và thăm khám trực tràng có thể phát hiện được. Nồng độ PSA trong máu ở dưới mức 20g/ml.
Phương pháp điều trị cho ung thư tuyến tiền liệt này có thể kết hợp phẫu thuật cắt bỏ một phần tuyến tiền liệt và kết hợp với xạ trị. Tùy từng bệnh nhân mà bác sĩ sẽ chỉ định thời gian xạ trị riêng. Thông thường, xạ trị kéo dài nhất khoảng 6 tuần.
Giai đoạn III: Mức PSA cao, khối u đang phát triển hoặc ung thư ở mức cao. Tất cả những điều này cho thấy một bệnh ung thư tiến triển cục bộ có khả năng phát triển và lây lan.
- Giai đoạn IIIA: Ung thư đã lan ra ngoài lớp ngoài của tuyến tiền liệt vào các mô lân cận. Nó cũng có thể đã lây lan đến túi tinh. Mức PSA cao.
- Giai đoạn IIIB: Khối u đã phát triển bên ngoài tuyến tiền liệt và có thể đã xâm lấn các cấu trúc lân cận, chẳng hạn như bàng quang hoặc trực tràng.
- Giai đoạn IIIC: Các tế bào ung thư trên khối u biệt hóa kém, có nghĩa là chúng trông rất khác với các tế bào khỏe mạnh.
Bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn này thường được chỉ định hóa trị kết hợp với điều trị nội tiết hoặc phẫu thuật loại bỏ khối u.
Giai đoạn IV: Ung thư đã lan ra ngoài tuyến tiền liệt.
- Giai đoạn IVA: Ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết trong khu vực.
- Giai đoạn IVB: Ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết ở xa, các bộ phận khác của cơ thể hoặc đến xương.
Nồng độ PSA trong máu ở giai đoạn này biến đổi không xác định.
Các phương pháp điều trị cho bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn này đều nhằm mục đích kéo dài sự sống và tạo tâm lý thoải mái, hạn chế những tác dụng phụ của hóa chất và cơn đau do khối u di căn gây ra.
Tái phát: Ung thư tuyến tiền liệt tái phát là bệnh ung thư đã trở lại sau khi điều trị. Nó có thể trở lại khu vực tuyến tiền liệt một lần nữa hoặc ở các bộ phận khác của cơ thể. Nếu ung thư tái phát, sẽ có một đợt xét nghiệm khác để tìm hiểu về mức độ tái phát. Những xét nghiệm này thường tương tự như những xét nghiệm được thực hiện tại thời điểm chẩn đoán ban đầu .
Điều quan trọng là người bệnh phải được xác định đúng giai đoạn bệnh, bởi vì điều này đóng một vai trò rất lớn trong việc lựa chọn phương pháp điều trị tốt nhất, cũng như đánh giá tiên lượng của bệnh nhân. Vì lý do này, người bệnh nên thực hiện nhiều kiểm tra nhằm mục đích xác định chính xác giai đoạn ung thư tuyến tiền liệt.
3. Phòng tránh ung thư tiền liệt tuyến
Bạn có thể làm giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt bằng một số biện pháp dưới đây:
- Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh có đầy đủ các loại trái cây và rau quả. Tránh các thức ăn giàu chất béo và thay vào đó tập trung vào việc chọn lựa nhiều loại trái cây, rau và ngũ cốc. Trái cây và rau quả chứa nhiều vitamin và chất dinh dưỡng có thể đóng góp cho sức khỏe. Một trong những chất dinh dưỡng luôn liên kết với công tác phòng chống bệnh ung thư tuyến tiền liệt là lycopene, có thể được tìm thấy trong cà chua sống hoặc nấu chín. Cho dù có thể ngăn ngừa ung thư tuyến tiền liệt thông qua chế độ ăn uống nhưng không phải là yếu tố duy nhất để phòng tránh căn bệnh này. Chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều loại trái cây và rau quả có thể cải thiện sức khỏe tổng thể.
- Tập thể dục: Tập thể dục cải thiện sức khỏe tổng thể, giúp duy trì trọng lượng và cải thiện tâm trạng. Có một số bằng chứng cho thấy những người đàn ông được tập thể dục hầu hết các ngày có một tỷ lệ bệnh ung thư tuyến tiền liệt thấp hơn so với những người ít hoặc không tập thể dục. Hãy thử thực hiện hầu hết các ngày trong tuần. Nếu mới tập thể dục, bắt đầu chậm.
- Duy trì trọng lượng khỏe mạnh. Nếu cân nặng hiện tại hợp lý, luyện tập để duy trì điều này bằng cách thực hiện hầu hết các ngày trong tuần. Nếu cần phải giảm cân, tập thể dục nhiều hơn và giảm bớt số calo ăn mỗi ngày. Hãy hỏi bác sĩ để giúp tạo ra kế hoạch để giảm cân lành mạnh.
Tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu bạn có các yếu tố nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt. Đàn ông có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt có thể xem xét loại thuốc hoặc phương pháp điều trị khác để giảm rủi ro. Nghiên cứu về phòng, chống ung thư tuyến tiền liệt cho thấy rằng các thuốc finasteride (Propecia, Proscar ) có thể ngăn ngừa hoặc trì hoãn việc khởi phát của bệnh ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới tuổi 55 trở lên. Thuốc này hiện đang được sử dụng để điều trị phì đại tuyến tiền liệt và rụng tóc ở nam giới. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc finasteride cũng góp phần làm tăng tác dụng ngoài mong muốn và tăng nguy cơ phát triển ung thư tuyến tiền liệt mức độ nặng hơn. Tại thời điểm này, finasteride không được khuyến nghị để ngăn ngừa ung thư tuyến tiền liệt.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: iconcancercentre.sg, hopkinsmedicine.org, cancer.net
