Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Tiến sĩ, Bác sĩ Phạm Quốc Thành - Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh -
Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng
Và Thạc sĩ, Bác sĩ Tống Dịu Hường - Bác sĩ chẩn đoán hình ảnh - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.
MRI là phương tiện hình ảnh học lý tưởng để khảo sát mô mềm và các cấu trúc tinh vi, phức tạp. Hình ảnh của MRI thu thập được có độ nhạy và độ đặc hiệu tương đối cao để chẩn đoán các bất thường về giải phẫu học. Trong đó, chụp MRI xương và tủy xương không tiêm thuốc đối quang từ là một ví dụ điển hình.
1. MRI xương và tủy xương không tiêm thuốc đối quang từ là gì?
Chụp cộng hưởng từ (Magnetic Resonance Imaging - MRI) có nguyên lý dựa trên việc sử dụng một nam châm lớn, tần số vô tuyến và máy tính để tạo ra hình ảnh chi tiết về các cơ quan và cấu trúc bên trong cơ thể. Đây là một công cụ hình ảnh học được sử dụng rất phổ biến để chẩn đoán các vấn đề sức khỏe. Vì MRI không sử dụng năng lượng dưới dạng bức xạ ion hóa, như tia X hoặc CT scan, loại xét nghiệm này không có nguy cơ gây phơi nhiễm phóng xạ.
Đối với các bệnh lý thuộc hệ vận động, chỉ định chụp MRI xương và tủy xương có thể được sử dụng để xem xét xương, khớp và các mô mềm như sụn, cơ và gân khi bạn có các vấn đề như sau:
- Chấn thương, chẳng hạn như gãy xương hoặc đứt, rách sụn khớp, gân hay dây chằng
- Bất thường cấu trúc xương khớp do thoái hóa
- Nhiễm trùng như viêm tủy xương
- U xương
- Viêm xương, tủy xương
- Bất thường bẩm sinh xương, khớp
- Hoại tử xương do nhồi máu
- Các bất thường nguyên phát từ tủy xương
- Thoát vị hoặc thoái hóa đĩa đệm của cột sống
- Đánh giá sau khi phẫu thuật.
Chỉ định MRI thường thực hiện trong thực hành lâm sàng là chụp MRI xương và tủy xương không tiêm thuốc đối quang từ. Đó là biện pháp chỉ cần sử dụng năng lượng từ trường khảo sát cấu trúc đơn thuần mà không cần dùng tới thuốc đối quang.
2. Những rủi ro của chụp MRI xương và tủy xương không tiêm thuốc đối quang từ là gì?
Nhìn chung, người bệnh hoàn toàn không có nguy cơ tiếp xúc với bức xạ trong quá trình quét MRI. Ngoài ra, đây cũng là một biện pháp khảo sát hình ảnh học không xâm lấn, tức không gây ra bất kỳ đau đớn hay di chứng tiềm ẩn gì lâu dài trên cơ thể người bệnh.
Tuy nhiên, do có tính chất nam châm mạnh, chụp MRI xương và tủy xương không tiêm thuốc đối quang từ nói riêng hay chụp MRI nói chung là chống chỉ định ở những người có một trong các yếu tố sau đây:
- Máy tạo nhịp tim cấy ghép
- Đặt clip phình động mạch nội sọ
- Cấy ghép ốc tai điện tử
- Một số thiết bị, bộ phận giả
- Buồng tiêm truyền thuốc cấy ghép
- Đặt dụng cụ tránh thai trong buồng tử cung
- Bất kỳ loại dụng cụ cấy ghép bằng kim loại trong cơ thể nào khác
- Có sự hiện diện của các vật kim loại bên trong cơ thể, chẳng hạn như viên đạn hoặc mảnh đạn, kẹp phẫu thuật, ghim, tấm, ốc vít, chỉ kim loại hoặc lưới thép.
Ngoài ra, bệnh nhân cần cho bác sĩ biết nếu đang mang thai hoặc nghĩ rằng bạn có thể mang thai. Nói chung, chưa có một bằng chứng về mối nguy cơ của MRI trong thai kỳ. Tuy vậy, để đề phòng các nguy cơ có thể xảy ra đối với thai nhi, MRI chỉ nên được sử dụng trong các tình huống thiết yếu, nhất là trong tam cá nguyệt đầu.
Hơn nữa, việc chụp MRI xương và tủy xương không tiêm thuốc đối quang từ cũng sẽ giảm thiểu rủi ro xảy ra phản ứng dị ứng với thuốc nhuộm.
3. Làm thế nào để chụp MRI xương và tủy xương không tiêm thuốc đối quang từ?
MRI có thể được thực hiện trên bệnh nhân ngoại trú hoặc là một phần của quá trình theo dõi nội viện. Bác sĩ chuyên khoa hình ảnh học hay kỹ thuật viên chụp MRI sẽ giải thích quy trình cho bạn và trả lời bất kỳ câu hỏi nào liên quan đến chụp MRI xương và tủy xương không tiêm thuốc đối quang từ.
Khi bạn đã hiểu rõ, bạn sẽ được tiến hành chụp MRI xương và tủy xương không tiêm thuốc đối quang từ lần lượt theo các bước như sau:
- Không có bất kỳ hạn chế đặc biệt về chế độ ăn uống hoặc sinh hoạt hay kiêng cử gì trước khi chụp MRI
- Nếu bạn thường bị ám ảnh bởi cảm giác ngột ngạt và nghĩ rằng bạn sẽ không thể nằm yên bên trong máy quét, bạn có thể được chỉ định dùng thuốc an thần, giảm lo âu. Vì vậy, bạn cần có người thân để đưa bạn về nhà sau đó.
- Bạn sẽ được yêu cầu loại bỏ bất kỳ quần áo, trang sức, kính mắt, máy trợ thính, kẹp tóc, dụng cụ nha khoa có thể tháo rời hoặc các vật thể khác bằng kim loại trên cơ thể. Bạn được thay áo choàng phù hợp và nằm ngửa trên bàn chụp đúng tư thế.
- Bàn chụp thường có kích thước hẹp, tự động trượt vào lỗ tròn lớn của máy quét. Gối và dây đai có thể được sử dụng để hạn chế những cử động vô thức trong quá trình quét, góp phần đảm bảo hình ảnh được rõ nét.
- Kỹ thuật viên sẽ ở trong một phòng khác, nơi đặt bộ điều khiển máy quét. Tuy nhiên, bạn luôn được quan sát liên tục và trao đổi thông tin bằng loa bên trong máy quét, cho phép kỹ thuật viên nói chuyện với bạn và nghe bạn cũng như ra tín hiệu cho bạn hợp tác theo.
- Bạn không nên quá lo lắng vì luôn có một nút gọi để bạn có thể cho kỹ thuật viên biết nếu có bất kỳ vấn đề nào trong quá trình quét. Đồng thời, kỹ thuật viên sẽ theo dõi bạn mọi lúc và sẽ liên lạc thường xuyên.
- Vì đối tượng chụp là một vị trí xương, tủy xương nhất định, thời gian quét MRI sẽ nhanh hơn so với chụp các bộ phận khác.
- Bạn sẽ được cung cấp nút tai hoặc đeo tai nghe để giúp chặn tiếng ồn từ máy quét.
- Việc giữ yên tư thế trong suốt quá trình quét là rất quan trọng. Bất kỳ chuyển động nào cũng có thể gây biến dạng và ảnh hưởng đến chất lượng hình ảnh thu thập được.
- Sau khi quét xong, bàn chụp sẽ trượt ra khỏi máy quét và bạn sẽ được giúp đỡ ngồi dậy cũng như ra về ngay sau đó.
4. Điều gì xảy ra sau khi chụp MRI xương và tủy xương không tiêm thuốc đối quang từ?
Di chuyển chậm khi đứng dậy từ bàn máy quét để bạn không bị chóng mặt, vì nằm yên trong suốt thời gian của quy trình. Nếu bạn có dùng thuốc an thần, bạn có thể cần nghỉ ngơi cho đến khi thuốc hết tác dụng hay bạn sẽ cần người thân đưa bạn về nhà.
Vì chỉ định chụp MRI xương và tủy xương không tiêm thuốc đối quang từ, bạn sẽ không cần lưu lại theo dõi tác dụng phụ hoặc phản ứng nào với thuốc nhuộm tương phản.
Như vậy, chụp MRI xương và tủy xương không tiêm thuốc đối quang từ hầu như không gây nguy hại gì sau khi quá trình chụp kết thúc. Bạn có thể về phòng nghỉ ngơi hay về nhà nếu như thực hiện ngoại trú và quay lại chế độ ăn uống và sinh hoạt thông thường, trừ bác sĩ có những lưu ý đặc biệt.
Kết quả chụp MRI xương và tủy xương sẽ được bác sĩ chuyên khoa MRI xương khớp phân tích, nhận định và kết luận trong vài ngày sau đó, trả về bác sĩ điều trị. Từ đó, bạn sẽ có chẩn đoán xác định và phương thức điều trị phù hợp, bao gồm cả can thiệp ngoại khoa, tùy theo tổn thương xương và tủy xương phát hiện trên phim chụp MRI không tiêm thuốc đối quang từ.
Tóm lại, chụp MRI xương và tủy xương không tiêm thuốc đối quang từ là một công cụ rất hữu ích trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý thuộc hệ vận động. Đây là một kỹ thuật quan trọng trong việc chẩn đoán hình ảnh nhằm đánh giá chính xác các tổn thương của xương, tủy xương. Trung bình, thời gian chụp khoảng 30 - 45 phút và người bệnh sẽ nhận được kết quả chụp MRI sau khi chụp từ 15-30 phút, phụ thuộc vào các bất thường trong cơ thể của người chụp. So với phim chụp có dùng thuốc, việc quét MRI không dùng thuốc sẽ giảm thiểu nguy cơ đối với thuốc nhưng vẫn đảm bảo chất lượng hình ảnh đạt được. Từ đó, người bệnh sẽ được can thiệp kịp thời, cải thiện chức năng xương khớp cũng như hạn chế các di chứng về sau.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đưa vào sử dụng máy chụp cộng hưởng từ 3.0 Tesla công nghệ Silent. Máy chụp cộng hưởng từ 3.0 Tesla với công nghệ Silent của hãng GE Healthcare (Hoa Kỳ).
- Công nghệ Silent đặc biệt có lợi cho các trường hợp người bệnh là trẻ em, người già, người bệnh sức khỏe yếu và người bệnh đang phẫu thuật
- Hạn chế gây ra tiếng ồn, tạo sự thoải mái và giảm căng thẳng cho khách hàng trong quá trình chụp, giúp cho việc thu hình đạt chất lượng tốt hơn và rút ngắn thời gian chụp.
- Công nghệ chụp cộng hưởng từ là công nghệ được áp dụng trong phương pháp chẩn đoán hình ảnh phổ biến, an toàn bậc nhất hiện nay bởi sự chính xác, không xâm lấn và không dùng tia X.
Khách hàng có thể trực tiếp đến Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc để thăm khám hoặc liên hệ hotline tại đây để được hỗ trợ.
Nguồn tham khảo: hopkinsmedicine.org, mayfieldclinic.com, cancerresearchuk.org, urmc.rochester.edu
