Bài viết được viết bởi ThS.BS Tống Dịu Hường - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.
Chụp cộng hưởng từ tuyến yên có tiêm thuốc đối quang từ (khảo sát động học) Dynamic là một kỹ thuật hình ảnh chuyên biệt, áp dụng trong chẩn đoán bệnh lý tuyến yên với độ chính xác cao, phát hiện được những khối u tuyến yên có kích thước rất nhỏ < 3mm và những bất thường khác trong khu vực quanh tuyến yên.
1. Chụp cộng hưởng từ tuyến yên có tiêm thuốc đối quang từ (khảo sát động học) Dynamic là gì?
Tuyến yên là cấu trúc có kích thước rất nhỏ, chỉ bằng hạt đậu với khối lượng 0,5g và nằm trong hố yên của xương bướm thuộc nền sọ - là một vùng cấu trúc giải phẫu phức tạp. Do đó, không giống với kỹ thuật chụp cộng hưởng từ sọ não thông thường, chụp cộng hưởng từ tuyến yên đòi hỏi một kỹ thuật chụp riêng, máy cộng hưởng từ phải có độ từ trường cao, từ 1.5 đến 3.0 Tesla. Và đòi hỏi bác sĩ phải có kinh nghiệm, chuyên về các bệnh lý sọ não.
2. Mục đích/ý nghĩa của kỹ thuật
Chụp cộng hưởng từ tuyến yên có tiêm thuốc đối quang từ giúp tìm những bất thường của tuyến yên và vùng lân cận như các bất thường bẩm sinh, u, nhiễm trùng và các bất thường khác. Đặc biệt là tìm kiếm u tuyến yên có kích thước rất nhỏ như Microadenoma, là một khối u thường gặp nhất ở tuyến yên.
3. Chỉ định và chống chỉ định
3.1 Các chỉ định
Phương pháp chụp cộng hưởng từ tuyến yên được chỉ định với các trường hợp sau:
- Các trường hợp nghi ngờ u tuyến yên như tăng prolactin máu, tăng tiết sữa bất thường.
- Các trường hợp lùn tuyến yên
- Các trường hợp u vùng tuyến yên như u sọ hầu, nang Rathke, lạc chỗ tuyến yên, lạc chỗ thùy sau tuyến yên
- Các trường hợp rối loạn điện giải nghi ngờ có bất thường thùy sau tuyến yên, ví dụ đái tháo nhạt
- Các trường hợp giảm thị lực do tổn thương giao thoa nghi ngờ có khối u chèn ép
- Theo dõi lại sau điều trị
3.2 Các chống chỉ định
- Người bệnh có trong người máy tạo nhịp tim (chống chỉ định tuyệt đối)
- Trong người có kim loại có từ tính (chống chỉ định tương đối)
- Người sợ nằm một mình
- Không có khả năng nằm yên
- Phụ nữ mang thai dưới 12 tuần
4. Cách thực hiện
- Người bệnh không cần nhịn ăn.
- Khi vào khoa Chẩn đoán hình ảnh người bệnh sẽ được giải thích kỹ về thủ thuật để phối hợp tốt với thầy thuốc, kiểm tra các chống chỉ định, sau đó thay quần áo của phòng chụp cộng hưởng từ và tháo bỏ các vật dụng chống chỉ định.
- Khi chụp cộng hưởng từ tuyến yên bệnh nhân sẽ được chụp hai thì. Thì ban đầu là chụp cộng hưởng từ sọ não thông thường và chụp khu trú vùng tuyến yên, thì thứ hai là chụp khu trú vùng tuyến yên tiêm thuốc đối quang từ theo phương pháp động (Dynamic). Thuốc đối quang từ thường dùng là Dotarem, giúp dễ dàng phân biệt sự khác biệt giữa mô tuyến yên bình thường và khối u, nhiễm trùng hoặc các bất thường khác.
5. Ưu/nhược điểm
- Ưu điểm: Cộng hưởng từ ưu điểm hơn các kỹ thuật hình ảnh khác, nó có độ phân giải hình ảnh cao, giúp phát hiện những tổn thương rất nhỏ, thậm chí những khối u có đường kính <3mm.
- Nhược điểm: Cũng giống như các hạn chế chung của cộng hưởng từ, chụp cộng hưởng từ tuyến yên không thực hiện được ở những bệnh nhân có đặt máy tạo nhịp. Hạn chế ở những bệnh nhân có kim loại trong cơ thể, bệnh nhân đang mang thai quý đầu, và hội chứng sợ phòng kín.
XEM THÊM:
