Viêm kết mạc cấp tính hay đau mắt đỏ là tình trạng viêm hoặc nhiễm trùng kết mạc, mí mắt trở nên sưng và che phủ nhãn cầu. Dù đau mắt đỏ có thể gây ra sự khó chịu cho bệnh nhân, nhưng hiếm khi ảnh hưởng đến thị lực của người bệnh. Bệnh cũng dễ lây nhiễm cho người khác, vì thế việc chẩn đoán và điều trị sớm có thể hạn chế sự lây lan của căn bệnh này.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Thái Hưng - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng. Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Thái Hưng có kinh nghiệm 13 năm là bác sĩ điều trị bệnh về mắt.
1. Viêm kết mạc là gì?
Bệnh viêm kết mạc cấp tính hay còn gọi là đau mắt đỏ, là tình trạng kết mạc của người bệnh bị viêm. Bệnh xảy ra do virus, vi khuẩn nên có khả năng lây lan khá cao, thậm chí có thể bùng phát thành dịch.
Đau mắt đỏ chủ yếu lây lan qua việc tiếp xúc trực tiếp với ghèn, gỉ mắt của người đang mắc bệnh. Viêm kết mạc cũng có thể lây lan qua một số vật dụng mà người bệnh sử dụng, có thể kể đến như như kính, khăn mặt hoặc chậu rửa mặt.
Viêm kết mạc cũng lây qua đường hơi thở và nước bọt, ví dụ như khi nói chuyện gần, ho hoặc hôn... Vì vậy, chúng ta cần phải cách ly người đang mắc đau mắt đỏ và có các biện pháp dự phòng nhằm hạn chế nguy cơ. Một số biện pháp hạn chế khả năng lây nhiễm đau mắt đỏ gồm:
- Đeo khẩu trang khi cần phải tiếp xúc với người bệnh đau mắt đỏ.
- Rửa tay kỹ càng bằng xà phòng sát khuẩn.
- Không dùng chung vật dụng cá nhân với người mắc viêm kết mạc cấp tính.
2. Nguyên nhân gây bệnh
Một số nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh viêm kết mạc cấp tính gồm:
- Virus: Đa phần các trường hợp bị đau mắt đỏ có nguyên nhân chính là do virus. Trong trường hợp này, bệnh nhân thường bị ảnh hưởng ở cả hai mắt. Bệnh nhân lúc này sẽ có cảm giác như có vật gì đó lọt vào mắt, gây chảy nước mắt, chảy mủ, đỏ mắt và sưng mí mắt.
- Vi khuẩn: Một số chủng vi khuẩn gây đau mắt đỏ thường chỉ xuất hiện ở một mắt, nhưng cũng có thể xuất hiện ở cả hai mắt. Khi mắc bệnh do vi khuẩn, mắt của bệnh nhân sẽ tiết ra nhiều mủ và chất nhầy. Người bệnh cũng bị đau nhức ở mí mắt, kèm theo đó là một ít ghèn, nhưng mắt trông có vẻ bình thường hoặc chỉ hơi đỏ.
- Dị ứng: Tình trạng dị ứng có khả năng khiến người bệnh bị ngứa, đỏ, sổ mũi, chảy nước mắt và ảnh hưởng tới cả hai bên mắt. Nguyên nhân gây bệnh đau mắt đỏ do dị ứng vẫn chưa rõ ràng, nhưng thường xuất hiện ở bệnh nhân bị hen suyễn, chàm hoặc những người bị dị ứng kéo dài. Bệnh nhân sẽ cảm thấy ngứa lặp đi lặp lại và có mủ đặc quánh, nhạy cảm với ánh sáng, tầm nhìn mờ đục và mắt đổi màu. Lúc này, bệnh nhân cần được điều trị theo chỉ định của các bác sĩ nhãn khoa.
- Viêm kết mạc sơ sinh: Viêm kết mạc sơ sinh gây nguy hiểm rất lớn đối với trẻ sơ sinh. Nguyên nhân gây bệnh còn tương đối khó xác định do các biểu hiện ở trẻ không giống nhau trong nhiều trường hợp. Tình trạng này có thể xảy ra ở trẻ do tắc tuyến lệ, kích ứng hoặc bị nhiễm trùng. Bệnh cũng có thể xảy ra ngay khi trẻ vừa mới sinh do kích ứng với thuốc kháng sinh nhỏ mắt. Loại thuốc này được dùng để phòng ngừa một số bệnh từ đường sinh dục của người mẹ lây qua con.
- Viêm kết mạc nhú gai khổng lồ: Tình trạng này lại có liên quan đến thói quen sử dụng kính áp tròng lâu dài hoặc dùng mi mắt nhân tạo. Quá trình này sẽ tạo ra các tổn thương dưới dạng nhú to xuất hiện trên mi mắt.
3. Dấu hiệu của bệnh viêm kết mạc cấp tính
Dù các triệu chứng của bệnh sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, nhưng bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh viêm kết mạc cấp tính thông qua những triệu chứng như sau:
- Đỏ mí mắt hoặc đỏ kết mạc.
- Phù nề ở kết mạc.
- Người bệnh chảy nước mắt nhiều hơn bình thường.
- Rỉ ghèn: Rỉ ghèn là tên gọi của chất dịch màu vàng chảy ra trên lông mi, đặc biệt là sau khi ngủ. Rỉ ghèn có thể khiến bệnh nhân khó mở mắt khi thức dậy.
- Nhạy cảm hơn với ánh sáng.
- Ngứa mắt.
- Có chất dịch màu xanh lá cây hoặc màu trắng chảy ra từ mắt.
- Hạch bạch huyết bị sưng, tuy nhiên đa phần là do nhiễm virus.
Người bệnh cần phải đi khám tại các bệnh viện hoặc chuyên khoa mắt khi xuất hiện các triệu chứng gồm:
- Khi nhìn vào đèn sáng thì cảm thấy đau mắt nặng nề.
- Đau mắt, giảm thị lực, có thể run rẩy và bị sốt cao.
- Mắt chảy ra nhiều chất dịch có màu xanh lá hoặc vàng.
- Bệnh nhân khi thức dậy thấy hai mí mắt dính chặt với nhau.
Nếu trẻ sơ sinh bị viêm kết mạc, người thân cần gọi ngay cho các bác sĩ chuyên khoa. Đau mắt đỏ ở trẻ có thể gây ra nhiều ảnh hưởng nặng nề tới trẻ, thậm chí là vĩnh viễn. Nếu như triệu chứng của người bệnh ở mức độ nhẹ nhưng không thuyên giảm sau khoảng 2 tuần, bệnh nhân cũng cần gặp bác sĩ nhãn khoa.
4.Chẩn đoán viêm kết mạc cấp tính như thế nào?
Nhìn chung, bệnh nhân đừng nghĩ rằng tất cả triệu chứng đau mắt đỏ, kích thích hoặc phù nề mà mình đang gặp phải đều là viêm kết mạc. Những dấu hiệu này có thể xảy ra do một số tình trạng khác như: Dị ứng theo mùa, viêm mống mắt, lẹo hoặc viêm bờ mi. Tuy nhiên, đây lại là những bệnh không lây lan.
Bác sĩ sẽ kiểm tra mắt và chẩn đoán dựa trên triệu chứng của người bệnh, cũng như có thể dùng tăm bông để lấy mẫu chất lỏng từ mí mắt mang đi xét nghiệm. Quá trình này sẽ giúp xác định xem có vi khuẩn hoặc virus gây ra bệnh hay không, bao gồm cả các vi khuẩn có khả năng lây qua đường tình dục. Sau đó, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc điều trị phù hợp với tác nhân gây bệnh.
Nếu bác sĩ chẩn đoán người bệnh bị viêm kết mạc cấp tính, một số câu hỏi mà người bệnh có thể đặt ra cho bác sĩ bao gồm:
- Tình trạng viêm kết mạc của bản thân có lây lan hay không?
- Nếu có lây lan, mọi người cần làm gì để hạn chế?
- Bệnh nhân có cần phải nghỉ làm hay nghỉ học không?
5. Điều trị
Điều trị viêm kết mạc chủ yếu sẽ tập trung làm giảm triệu chứng của người bệnh. Bác sĩ có thể khuyến nghị dùng các loại nước mắt nhân tạo, làm sạch mí mắt bằng khăn ướt hay chườm mắt (chườm lạnh hoặc ấm) nhiều lần trong ngày
Nếu đang đeo kính áp tròng, bệnh nhân có thể được yêu cầu ngưng sử dụng cho tới khi mắt được khỏi hẳn. Nếu kính áp tròng là loại dùng một lần, bác sĩ có thể khuyên người bệnh vứt bỏ những chiếc kính đã dùng.
Căn bệnh này thường do virus gây ra, thế nên thuốc kháng sinh không có tác dụng. Thậm chí, thuốc có thể gây hại cho người bệnh, làm giảm hiệu quả điều trị trong tương lai và thậm chí gây ra phản ứng thuốc. Thay vào đó, bệnh sẽ cần thời gian để tự khỏi và quá trình này có thể kéo dài 2-3 tuần.
Bác sĩ có thể kê đơn một vài loại thuốc nhỏ mắt nếu dị ứng là nguyên nhân gây bệnh. Những loại thuốc này có thể giúp kiểm soát phản ứng dị ứng của người bệnh, ví dụ như:
- Thuốc kháng histamin.
- Chất ổn định tế bào mast.
- Thuốc giúp kiểm soát tình trạng viêm, có thể kể đến như steroid hay thuốc chống viêm và thuốc giúp thông mũi.
Các thuốc nhỏ mắt có thành phần chứa những loại thuốc kháng viêm hoặc chứa thuốc kháng histamin là một biện pháp điều trị. Cùng với đó, bệnh nhân nên tránh khỏi các tác nhân gây dị ứng cho bản thân.
Hiện tại, Đơn nguyên Mắt thuộc Liên Chuyên Khoa Mắt – Tai Mũi Họng – Răng Hàm Mặt của Vinmec có vai trò chăm sóc, hỗ trợ sức khỏe về mắt và thị giác toàn diện cho mọi đối tượng từ trẻ nhỏ đến người lớn, thậm chí là người già. Chuyên khoa đang có các phương pháp chẩn đoán tiên tiến như siêu âm chẩn đoán, khám tổng quát, kiểm tra các tật khúc xạ và điều trị bệnh về mắt bằng laser, phẫu thuật.
Bên cạnh đó, bệnh viện Vinmec đã và đang phối hợp với nhiều chuyên khoa khác trong việc điều trị một số tình trạng bệnh lý và tổn thương về mắt do tai nạn, trong đó có cả việc điều trị bệnh viêm kết mạc cấp tính.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: Mayoclinic.org và Webmd.com
