Các kỹ thuật khai thông đường thở trong hồi sức cấp cứu

Bài viết được viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Lê Thái Bảo - Bác sĩ Hồi sức tích cực - Khoa Hồi sức tích cực - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Khai thông đường thở là một kỹ thuật quan trọng trong hồi sức cấp cứu. Vì thế các kỹ thuật này cần triển khai theo đúng quy trình mới có thể đảm bảo cung cấp đầy đủ oxy và thông khí cho người bệnh.

1. Khai thông đường thở là gì?

Khai thông đường thở là một kỹ thuật cấp cứu rất quan trọng trong hồi sức cấp cứu. Theo đó người thực hiện cấp cứu cần đảm bảo oxy và thông khí đầy đủ cho người bệnh.

2. Khai thông đường thở chỉ định và chống chỉ định trong trường hợp nào?

Khai thông đường thở chỉ định với các trường hợp tắc nghẽn thở sau đây:

• Tắc nghẽn đường thở do tụt lưỡi
• Tắc nghẽn đường thở do dịch tiết
• Tắc nghẽn đường thở do dị vật

Theo đó, khai thông đường thở không có chống chỉ định với bất kỳ người bệnh nào. Tuy nhiên, người thực hiện cấp cứu cần lưu ý, nếu nghi ngờ người bệnh có chấn thương cột sống cổ thì phải cố định cột sống cổ trước khi tiến hành bất kể kỹ thuật nào làm thay đổi tư thế cổ người bệnh.

3. Các bước chuẩn bị tiến hành khai thông đường thở

• Người thực hiện: bác sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật viên thành thạo kỹ thuật.
• Phương tiện: Forcep lấy dị vật, canuyn hầu miệng, canuyn hầu mũi, sonde hút đờm và máy hút đờm.
• Người bệnh: Nếu người bệnh tỉnh cần giải thích rõ thủ thuật.
• Hồ sơ bệnh án: Giải thích về kỹ thuật cho người bệnh, gia đình người bệnh trong trường hợp cần thiết yêu cầu gia đình người bệnh ký cam kết đồng ý thực hiện kỹ thuật, phiếu ghi chép theo dõi thủ thuật.

4. Các bước tiến hành khai thông đường thở

Đầu tiên cần kiểm tra hồ sơ, kiểm tra lại chỉ định, chống chỉ định và cam kết đồng ý thực hiện thủ thuật. Tiếp theo, tiến hành kiểm tra người bệnh: Kiểm tra lại các chức năng sống của người bệnh trước khi tiến hành thủ thuật.

Các bước thực hiện kỹ thuật khai thông đường thở như sau:

4.1. Kỹ thuật ngửa đầu/nâng cằm: Người bệnh nằm ngửa

• Bước 1: Người thực hiện đứng một bên của người bệnh.
• Bước 2: Một tay đặt dưới cằm và nâng cằm lên trên, tay còn lại đặt trên trán, ép xuống dƣới và về phía thân.
• Bước 3: Kiểm tra đường thở và lấy bỏ dị vật nếu có.

4.2 Kỹ thuật ấn giữ hàm

• Bước 1: Người thực hiện đứng phía đầu người bệnh.
• Bước 2: Ngón tay trỏ và ngón giữa của hai tay móc vào góc hàm, ngón cái tì vào cằm. Dùng lực của cẳng tay kéo cằm người bệnh lên trên và về phía đầu.
• Bước 3: Kiểm tra đường thở và lấy bỏ dị vật nếu có.

4.3. Kỹ thuật Heimlich: Khi người bệnh tỉnh và hợp tác

• Bước 1: Người thực hiện đứng phía sau người bệnh
• Bước 2: Một bàn tay nắm lại, tay còn lại cầm cổ tay của tay nắm. Dùng lực kéo của cánh tay giật mạnh và dứt khoát đồng thì với thì thở ra của người bệnh.
• Bước 3: Kiểm tra đường thở và dị vật đã bật ra ngoài chưa.

4.4. Kỹ thuật Heimlich: Khi người bệnh bất tỉnh

• Bước 1: Người thực hiện ngồi lên đùi người bệnh.
• Bước 2: Một bàn tay nắm lại, tay còn lại đan chéo với bàn tay nắm. Cùi tay đặt trên vùng thượng vị của người bệnh. Dùng trọng lực của nửa thân mình, đẩy thẳng cánh tay với cẳng tay với động tác mạnh và dứt khoát đồng thì với thì thở ra của người bệnh.
• Bước 3: Kiểm tra đường thở và lấy bỏ dị vật nếu có

4.5. Kỹ thuật lấy bỏ dị vật bằng tay

• Bước 1: Người thực hiện đứng 1 bên của người bệnh.
• Bước 2: Mở miệng người bệnh. Ngón tay cái của một tay móc vào hàm dưới và đầy xuống dưới. Ngón tay trỏ của tay còn lại móc vào khoang miệng để lấy dị vật.
• Bước 3: Kiểm tra đường thở.

4.6. Kỹ thuật vỗ lưng/ép ngực cho trẻ nhỏ

Tư thế nằm sấp

• Bước 1: Người thực hiện đặt trẻ úp lên mặt trong của một cẳng tay, bàn tay giữ cho cổ thẳng.
• Bước 2: Để đầu trẻ thấp và hướng mặt trẻ xuống dưới. Người thực hiện dùng tay còn lại vỗ nhẹ nhưng dứt khoát vào vùng lưng trẻ.
• Bước 3: Lật ngửa trẻ để kiểm tra đường thở và lấy bỏ dị vật.

Tư thế nằm ngửa

• Bước 1: Người thực hiện đặt trẻ nằm ngửa lên mặt trong của một cẳng tay, bàn tay giữ cho cổ thẳng.
• Bước 2: Để đầu trẻ thấp. Người thực hiện dùng ngón trỏ và ngón giữa của tay còn lại ép nhẹ nhưng dứt khoát vào vùng thượng vị của trẻ.

4.7. Kỹ thuật đặt canuyn hầu miệng

• Bước 1: Đặt người bệnh nằm ngửa. Người thực hiện đứng bên phải của người bệnh.
• Bước 2: Mở miệng người bệnh. Đưa đầu trong canuyn vào giữa hai hàm răng, để phần cong của canuyn hướng lên trên. Tiếp tục đầy vào trong cho đến khi có cảm giác vướng thì từ từ xoay ngược lại để đầu trong đi theo chiều cong giải phẫu của màn hầu. Đẩy vào đến khi đầu ngoài vào sát cung răng.
• Bước 3: Kiểm tra đường thở

4.8. Kỹ thuật đặt canuyn hầu mũi

• Bước 1: Đặt người bệnh nằm ngửa đầu ngửa tối đa. Có thể kê một gối mềm dưới cổ. Người thực hiện đứng bên phải của người bệnh
• Bước 2: Bôi trơn phía ngoài của canuyn bằng dầu parafin. Luồn canuyn vào một bên mũi và đẩy từ từ đến khi đầu ngoài vào sát cánh mũi.
• Bước 3: Kiểm tra đường thở.

Sau khi tiến hành xong các bước khai thông đường thở cần theo dõi các dấu hiệu chức năng sống của người bệnh để có thể đảm bảo cung cấp đầy đủ oxy cho người bệnh. Đây là một kỹ thuật đơn giản, ít xảy ra tai biến nếu tiến hành đúng kỹ thuật, giúp người bệnh dễ chịu và hết các triệu chứng tắc nghẽn.

Khai thông đường thở là một kỹ thuật quan trọng trong hồi sức cấp cứu, vì thế kỹ thuật này cần được thực hiện tại các cơ sở y tế có đầy đủ các thiết bị y tế máy móc hiện đại, đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên có chuyên môn, tay nghề.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đã thực hiện khai thông đường thở và cứu sống rất nhiều trường hợp khẩn cấp. Theo đó, việc thực hiện khai thông đường thở tại Vinmec được thực hiện bài bản theo đúng quy trình bởi đội ngũ y bác sĩ tay nghề chuyên môn cao, hệ thống máy móc hiện đại. Vì thế khi sử dụng các dịch vụ y tế của Vinmec, Quý khách hàng có thể yên tâm và hài lòng.

Quý khách có nhu cầu khám bệnh bằng các phương pháp hiện đại, đạt hiệu quả cao tại Vinmec vui lòng đăng ký khám TẠI ĐÂY.