Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Phạm Văn Hùng - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng
Bệnh mạch vành là một trong những bệnh lý tim mạch được nhiều người biết đến bởi tính nguy hiểm của nó. Khác với bệnh tăng huyết áp là bệnh lý tim mạch thường xảy ra ở người cao tuổi, thì bệnh mạch vành có thể xảy ra ở cả người trẻ và khỏe mạnh.
1. Bệnh mạch vành là gì?
Bệnh mạch vành hay còn gọi là bệnh thiếu máu cơ tim chính là tình trạng lòng động mạch vành bị hẹp một phần hoặc tắc nghẽn làm hạn chế lượng máu đến nuôi dưỡng tim, gây ra các cơn đau thắt ngực. Nguyên nhân chính gây tắc nghẽn mạch vành là do sự lắng đọng của các chất béo (cholesterol) kết hợp với canxi và các tế bào tạo thành mảng xơ vữa mạch máu.
Trong trường hợp mảng xơ vữa mạch máu bị nứt vỡ sẽ hình thành huyết khối cấp tính, chính là nguyên nhân của hội chứng động mạch vành cấp, gồm có đau thắt ngực không ổn định và nhồi máu cơ tim.
2. Ai dễ mắc bệnh mạch vành?
Những người có một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ sau sẽ dễ mắc bệnh mạch vành. Các yếu tố nguy cơ đó là:
- Hút thuốc lá: việc hút thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc bệnh mạch vành và nhiều bệnh lý khác như ung thư phổi, ung thư miệng,...
- Lối sống ít vận động thể lực: những người không vận động thể lực thường xuyên cũng có nguy cơ bị bệnh cao hơn so với những người thường xuyên vận động thể lực.
- Tăng cholesterol máu: không chỉ làm tăng nguy cơ mắc bệnh mạch vành mà còn làm tăng nguy cơ tai biến tim mạch nói chung khi lượng cholesterol trong máu cao hơn 1,8 - 2 g/l.
Theo các nghiên cứu cho thấy, ở người cao tuổi, khi mức cholesterol trong máu tăng cao hơn 10% mức bình thường thì sẽ làm tăng 30% nguy cơ bị một tai biến tim mạch.
- Tuổi cao: những người tuổi cao sẽ có nguy cơ bị bệnh cao hơn, cụ thể nam trên 50 tuổi và nữ trên 55 tuổi.
- Giới tính: nam giới có nguy cơ bị bệnh nhiều hơn nữ giới.
- Yếu tố gia đình: nếu trong gia đình bạn có người bị bệnh mạch vành, thì bạn cũng có nguy cơ mắc bệnh này.
- Mắc một số bệnh lý khác như: tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu,... cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh mạch vành.
- Stress
3. Bệnh mạch vành nguy hiểm như thế nào?
Để tim có thể hoạt động bình thường, cơ tim cần phải được cung cấp đủ năng lượng và oxy thông qua động mạch vành. Khi mắc bệnh động mạch vành có nghĩa là một hoặc nhiều nhánh của động mạch này bị tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn dẫn tới việc giảm lượng máu nuôi dưỡng cơ tim. Thường khi động mạch vành bị hẹp trên 50% khẩu kính lòng mạch thì có thể xuất hiện cơn đau thắt ngực.
Khi bạn hoạt động thể lực, cơ thể sẽ cần nhiều oxy hơn, do đó tim phải làm việc nhiều hơn bằng cách tăng co bóp, tăng tần số tim, huyết áp tăng,... đồng nghĩa với việc nhu cầu năng lượng của cơ tim cũng tăng lên. Và khi động mạch vành bị hẹp, làm giảm cung cấp máu cho vùng cơ tim tương ứng, cơ tim bị thiếu máu gây ra cơn đau thắt ngực.
Cơn đau thắt ngực thường xảy ra khi người bệnh gắng sức và giảm khi nghỉ ngơi, nên được gọi là cơn đau thắt ngực ổn định hay mạn tính. Tình trạng này gây ảnh hưởng tới công việc và sinh hoạt của người bệnh. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể chuyển sang hội chứng động mạch vành cấp.
Trong trường hợp mảng xơ vữa ở động mạch vành bị vỡ ra, cơn đau thắt ngực có thể xuất hiện cả khi bệnh nhân nghỉ ngơi, bởi vậy được gọi là cơn đau thắt ngực không ổn định. Đây chính là một tình trạng của hội chứng động mạch vành cấp. Ngoài ra nhồi máu cơ tim cũng là biểu hiện của hội chứng động mạch vành cấp, khi này một nhánh động mạch vành bị tắc hoàn toàn khiến cho vùng cơ tim tương ứng bị hoại tử nhanh chóng, rất nguy hiểm
Hội chứng động mạch vành cấp có thể dẫn đến đột tử hoặc những biến chứng cấp tính nguy hiểm với tỷ lệ tử vong cao như:
- Sốc tim.
- Suy tim trái cấp.
- Loạn nhịp thất.
Như vậy có thể thấy bệnh mạch vành rất nguy hiểm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe của người bệnh, thậm chí nguy hiểm tới tính mạng. Chính vì vậy mọi người, đặc biệt là những người có một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ tim mạch cần phải đề phòng căn bệnh này, kiểm tra sức khỏe định kỳ, để có thể phát hiện và điều trị bệnh kịp thời, tránh dẫn đến những biến chứng nguy hiểm.
