Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng BSCK I Lê Hồng Liên - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.
Thai giáo được biết đến nhằm tạo ra một điều kiện tốt giúp trẻ phát triển cả về thể chất và trí tuệ một cách toàn diện ngay khi còn nằm trong bụng mẹ. Tuy nhiên, không phải mẹ bầu nào cũng hiểu về thai giáo đúng cách.
1. Thai giáo là gì?
Thai giáo là một phương pháp quan trọng kích thích sự phát triển các tiềm năng về thể lực và trí tuệ của trẻ ngay khi còn nằm trong bụng mẹ.
Thai giáo được bố mẹ áp dụng nhằm:
- Tạo ra một môi trường trong và ngoài cơ thể mẹ tốt nhất cho sự phát triển của thai nhi.
- Ngay từ trong bụng mẹ, thai nhi đã có sự phát triển về thể chất và tinh thần
- Tạo mối liên kết tình cảm giữa bố mẹ và thai nhi
- Trang bị những kiến thức trong việc nuôi và dạy thai nhi, làm cơ sở khai mở và tạo tiền đề cho giáo dục trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Không có mốc thời gian quy định nên thực hiện thai giáo khi nào. Bố mẹ nên dựa vào các cột mốc phát triển của em bé về: Thính giác, khứu giác, xúc giác, thị giác, vị giác,... để lựa chọn phương pháp thai giáo phù hợp.
Trắc nghiệm: Bạn có hiểu đúng về dấu hiệu mang thai sớm?
Các dấu hiệu mang thai sớm không phải chỉ mỗi trễ kinh mà còn có rất nhiều dấu hiệu khác như xuất huyết âm đạo, ngực căng tức,… Điểm xem bạn biết được bao nhiêu dấu hiệu mang thai sớm thông qua bài trắc nghiệm này nhé!
2. Các phương pháp thai giáo
Hiện nay, có 2 phương pháp thai giáo được nhiều phụ huynh áp dụng và đem lại hiệu quả cao. Đó là:
2.1 Phương pháp thai giáo trực tiếp
Đây là phương pháp bố mẹ sử dụng những thông tin bên ngoài trực tiếp tác động lên thai nhi thông qua các bài tập năm giác quan của cả mẹ và bé.
Phương pháp thai giáo trực tiếp giúp thai nhi vui vẻ, hưng phấn qua đó kích thích sự phát triển tinh thần của thai nhi.
2.2 Phương pháp thai giáo gián tiếp
Đây là phương pháp bố mẹ sử dụng các biện pháp chăm sóc trực tiếp cơ thể người mẹ về mặt dinh dưỡng, tinh thần. Phương pháp này giúp thai nhi tiếp nhận được mọi hành động, suy nghĩ, cảm xúc của mẹ bầu.
3. Thai giáo có tác dụng gì?
Phương pháp thai giáo còn có tác dụng phát triển về sau cho trẻ như:
- Phát triển ngôn ngữ ở trẻ
- Tăng chỉ số IQ nhờ có bố mẹ giúp phát triển nhận thức sớm.
- Trẻ phản xạ tốt hơn
- Thai giáo làm tăng chỉ số cảm xúc ở trẻ, giúp trẻ tăng khả năng nhận thức, hiểu và truyền đạt sau này
- Liên kết tình thân giữa bố mẹ và thai nhi
- Giảm nguy cơ trầm cảm ở mẹ bầu.
4. Thai giáo được thực hiện như nào?
Thông qua các giác quan như: Thính giác, thị giác, khứu giác, vị giác, xúc giác mà quá trình thai giáo đã có thể tác động đến thai nhi.
4.1. Thính giác
Bố mẹ có thể thai giáo trẻ thông qua thính giác bằng các câu chuyện kể, nói chuyện, nhạc cổ điển, câu hò, câu hát,... Âm thanh được phát ra gần bụng bầu sẽ giúp trẻ phát triển thính giác.
Đồng thời, âm nhạc có thể tác dụng nhất định đến trí thông minh của trẻ nhỏ, tăng sự gắn kết tình cảm giữa bố mẹ và thai nhi. Tuy vậy, mẹ bầu cần hạn chế hoặc tránh xa hoàn toàn các âm thanh mạnh, chói tai, cường độ mạnh.
Hệ thống truyền âm thanh của tai hoàn chỉnh vào tuần thứ 24-25 của thai kỳ. Do vậy, đây là thời gian thích hợp để bố mẹ phát triển thính giác cho trẻ.
Nếu sớm hơn thì hiệu quả đem lại không cao. Nguyên nhân là do, dù tai ngoài đã hình thành, nhưng trung khu thần kinh thính giác của thai nhi chưa phát triển hoàn thiện nên vẫn chưa nghe được âm thanh từ thế giới bên ngoài.
4.2. Thị giác
Thai giáo thông qua thị giác như một trò tương tác giữa bố mẹ và thai nhi. Thị giác vốn hình thành muộn hơn so với các cơ quan khác. Nên quá trình phát triển thị giác cho thai nhi sẽ muộn hơn.
Thông thường, mắt của trẻ sẽ hình thành từ tháng thứ 2 thai kỳ, đến tháng thứ 4, trẻ có khả năng cảm thụ ánh sáng. Bố mẹ nên lựa chọn thai giáo bằng thị giác ở tháng thứ 6 để đem lại hiệu quả.
Bố mẹ có thể dùng ánh sáng của đèn pin để thực hiện. Sử dụng đèn pin có ánh sáng dịu nhẹ, tránh ánh sáng mạnh chiếu trực tiếp qua lớp giấy nilon màu vào thành bụng trong vài giây rồi tắt đi. Di chuyển đèn dọc theo bụng, tốc độ chậm rãi, chờ xem các phản ứng của bé. Trong khi thực hiện chiếu đèn, mẹ bầu nên trò chuyện âu yếm với trẻ để tạo sự âu yếm, thân quen. Hành động này có thể kéo dài 5 phút, thực hiện 3 lần.
Quá trình này không nên thực hiện quá thường xuyên bởi có thể gây tổn hại cho các tế bào mắt non nớt của thai nhi. Ngoài ra, tắm nắng cũng là một cách để phát triển thị giác cho trẻ.
4.3 Xúc giác
Thai giáo bằng xúc giác là phương pháp được thực hiện sớm nhất, có thể tiến hành từ tháng thứ 2 của thai kỳ. Thời điểm này, trẻ đã có thể cảm nhận được những kích thích về xúc giác.
Phương pháp này giúp các tế bào não thai nhi phát triển tốt hơn, bé cảm nhận được sự yêu thương của bố mẹ, làm tăng cường khả năng phản ứng của bé. Massage chính là cách phổ biến nhất để mẹ thực hành thai giáo bằng xúc giác. Tuy vậy, bố mẹ đặc biệt lưu ý quá trình massage cần phải có kỹ thuật chứ không phải dùng tay xoa lên bụng nhiều lần. Sai lầm của phương pháp này sẽ gây hại cho cả mẹ bầu và thai nhi như: Dẫn đến những cơn co thắt tử cung dọa sinh non hoặc sẩy thai.
Cách thực hiện:
- Mỗi ngày nên tiến hành mát xa vuốt ve bụng mẹ bầu
- Thời gian: khoảng 5-10 phút vào buổi sáng và buổi tối
4.4 Vị giác
Vị giác là công cụ giúp thai nhi cảm thụ sự kích thích từ bên ngoài. Đến tháng thứ 4 thai kỳ thì cơ quan cảm thụ vị giác trên đầu lưỡi của thai nhi hình thành hoàn toàn, bé có sự phân biệt và sở thích về các vị rõ rệt.
Những gì thai phụ ăn uống đều sẽ đi vào trong tử cung và thai nhi đều cảm nhận được mùi vị khác nhau của các thức ăn. Để kích thích vị giác phát triển, thai phụ cần ăn những thức ăn ngon, hợp khẩu vị, giàu dinh dưỡng, uống nước trái cây, sinh tố.
4.5 Khứu giác
Từ tháng thứ 2, mũi của thai nhi đã bắt đầu hình thành. Đến tháng thứ 7, mũi của trẻ hoạt động hiệu quả. Những kinh nghiệm về mùi vị mà thai nhi nhận được trong bụng mẹ sẽ quyết định bé thích mùi vị nào khi lớn lên. Để phát triển khứu giác, thai phụ nên ngửi những hương thơm mà mình thích, ưu tiên mùi hương thiên nhiên như hoa quả, cây cỏ và mùi của những loại thức ăn ưa thích.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.