Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Dương Xuân Lộc - Bác sĩ Ngoại Tiêu hóa - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng
Mặc dù tạo hậu môn nhân tạo thường có nghĩa là tạm thời, nhiều hậu môn nhân tạo được tạo ra để cải thiện chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên các biến chứng hậu môn nhân tạo thường khiến cho chất lượng cuộc sống suy giảm đáng kể và ảnh hưởng tới giao tiếp cuộc sống hàng ngày của người bệnh.
1.Các biến chứng hậu môn nhân tạo
1.1 Hậu môn nhân tạo bị tắc
Nguyên nhân:
- Tạo lỗ ra quá hẹp trên thành bụng
- Phần trước hậu môn nhân tạo vẫn còn tổn thương gây hẹp tắc lòng ống đại tràng
- Hậu môn nhân tạo xoắn vặn nhiều khi phẫu thuật hoặc do chăm sóc
- Hậu môn nhân tạo bị đưa nhầm đường ra
- Thoát vị thành bụng (nghẹt) cạnh hậu môn nhân tạo
Xử trí: Phẫu thuật làm lại hậu môn nhân tạo, cách khắc phục phụ thuộc vào tổn thương gây tắc ruột.
1.2 Viêm tấy da quanh hậu môn nhân tạo
Da xung quanh phần lỗ hậu môn nhân tạo bị viêm, tấy đỏ, đau. Thường hay xảy ra ở kiểu hậu môn nhân tạo hồi tràng.
Nguyên nhân:
- Phân từ đoạn hồi tràng thường có tỉ lệ nước, dịch còn khá cao.
- Sử dụng túi dán không tốt, cắt đế dán quá rộng gây rò rỉ dịch chất thải ra phần da xung quanh hoặc túi dán, đế dán.
Xử trí:
- Dán túi dán phù hợp để hạn chế dịch ruột rò ra xung quanh.
- Chăm sóc da: Rửa bằng xà-phòng trung tính, lau khô, bôi thuốc mỡ oxit kẽm hàng ngày.
- Kháng sinh nếu nhiễm khuẩn nặng.
1.3 Áp-xe quanh hậu môn nhân tạo
Nguyên nhân:
- Do nhiễm trùng đáng kể khi làm hậu môn nhân tạo
- Do nhiễm trùng do quá trình chăm sóc sau phẫu thuật.
Xử trí:
- Cắt chỉ, tách một phần miệng hậu môn nhân tạo ra khỏi mép da để thoát mủ, thay băng hằng ngày.
- Kháng sinh chống nhiễm khuẩn.
1.4 Hậu môn nhân tạo bị loét
Nguyên nhân:
- Đoạn đại tràng được đưa ra làm hậu môn nhân tạo bị thiếu máu do xoắn hay chọn mạch máu chưa phù hợp.
- Một số trường hợp có thể do ung thư, gây tắc mạch mạc treo nuôi đoạn đại tràng làm hậu môn nhân tạo
Xử trí:
- Khi hậu môn nhân tạo ra phân và phần hoại tử không lan xuống quá lớp cân thành bụng có thể để theo dõi thêm.
- Phẫu thuật lại, nếu nghi ngờ xoắn hậu môn nhân tạo hoặc phần hoại tử lan xuống sâu quá lớp cân của thành bụng.
1.5 Hậu môn nhân tạo bị tụt vào xoang bụng
Nguyên nhân:
- Đoạn đại tràng làm hậu môn nhân tạo quá căng, khó cố định
- Cố định phần đại tràng vào thành bụng không đúng kỹ thuật
- Hoại tử hậu môn nhân tạo
Xử trí:
- Làm lại hậu môn nhân tạo
- Đóng hậu môn nhân tạo nếu được
1.6 Thoát vị cạnh hậu môn nhân tạo
Nguyên nhân:
- Lỗ mở quá rộng trên thành bụng
- Khâu cố định thành đại tràng vào thành bụng không đúng kỹ thuật
Xử trí:
- Khâu hẹp lại lỗ mở ở thành bụng
- Khâu cố định lại thành đại tràng vào thành bụng
- Đóng hậu môn nhân tạo nếu được
1.7 Sa hậu môn nhân tạo
Nguyên nhân: Thường xảy ra ở hậu môn nhân tạo kiểu quai, hai nòng súng, thường gặp ở trẻ em. Hậu môn nhân tạo thường dài ra, và xảy ra đột ngột.
Xử trí:
- Làm lại hậu môn nhân tạo, làm kiểu đầu tận.
- Cắt đế dán, túi dán phù hợp
- Đóng hậu môn nhân tạo, nếu đã đến thời điểm đóng.
1.8 Hậu môn nhân tạo bị chảy máu
Nguyên nhân: Có các bệnh lý về đông cầm máu mà trước phẫu thuật không được kiểm tra; các trường hợp rối loạn đông máu do sử dụng thuốc. Hoặc các rối loạn đông máu mới xuất hiện trên nền bệnh lý ung thư.
Xử trí: Khâu cầm máu cẩn thận. Sử dụng thuốc cầm máu.
2. Chăm sóc hậu môn nhân tạo
Khi hồi phục sau phẫu thuật, bệnh nhân sẽ cần phải làm sạch túi hậu môn nhân tạo đều đặn vài lần trong ngày. Không để túi hậu môn đầy quá một nửa túi.
Lượng phân hay khí từ đường tiêu hóa đi vào trong túi sẽ phụ thuộc vào kiểu loại hậu môn và chế độ ăn uống nên bệnh nhân chắc chắn sẽ không thể kiểm soát được lượng phân và khí đi vào túi. Chế độ ăn cần được tư vấn, hướng dẫn một cách có hệ thống để bệnh nhân có thể chăm sóc túi hậu môn được chủ động hơn.
Túi hậu môn nhân tạo bao gồm túi mở hay có thể tháo rời và túi kín hay dùng một lần. Một số túi thế hệ mới được thiết kế có một bộ lọc khử mùi và lỗ thông khí nhưng giá thành khá cao. Điều này ngăn cản túi không bung ra khỏi bụng, hoặc vỡ khi túi quá căng.
Ngoài ra, phần da xung quanh lỗ hậu môn nhân tạo cần được vệ sinh sạch sẽ giữ khô để tránh nhiễm trùng. Viền lỗ mở hậu môn luôn có màu đỏ hồng, đôi khi có thể bị rỉ chút máu, điều đó là thường gặp và không thường kéo dài nhưng có thể tái diễn nhiều lần.
Hậu môn nhân tạo gây ảnh hưởng đáng kể tới cuộc sống thường ngày của bệnh nhân. Tuy nhiên, hậu môn nhân tạo khi làm sẽ được tính toán sao cho phù hợp nhất có thể. Bệnh nhân có thể lựa chọn trang phục bình thường như trước khi mở hậu môn nhân tạo. Túi hậu môn nhân tạo được thiết kế có thể nằm gọn dưới lớp quần áo và có màn chắn khí chống mùi hôi. Mùi hôi chỉ thoát ra khi bệnh nhân làm tháo bỏ túi để làm sạch.
Đồng thời, bệnh nhân có thể tiến hành các hoạt động như cuộc sống hàng ngày. Những người có hậu môn nhân tạo vẫn tiếp tục đi làm, chơi thể thao, vận động hợp lý để không làm tổn thương hậu môn nhân tạo.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
