Thuốc procarbazine còn có tên thương mại là Matulane, nằm trong danh sách thuốc thiết yếu của Tổ chức Y tế Thế giới. Đây là thuốc hóa trị chuyên dùng cho bệnh nhân ung thư như: Bệnh ung thư hạch Hodgkin, u nguyên bào thần kinh đệm đa dạng...
1. Procarbazine công dụng thế nào?
Procarbazine là một loại thuốc hóa trị, thuộc nhóm tác nhân alkyl hóa, được sử dụng để điều trị ung thư hạch Hodgkin và ung thư não. Thuốc hoạt động dựa trên cơ chế làm chậm hoặc ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư.
Để điều trị bệnh Hodgkin, Procarbazine thường được sử dụng phối hợp cùng với một số loại thuốc khác như Chlormethine, Vincristine, và Prednisone. Để điều trị bệnh ung thư não thì Procarbazine được sử dụng kết hợp với Lomustine và Vincristine.
2. Liều lượng sử dụng thuốc Procarbazine
Dùng đơn lẻ:
- Đối với người lớn thời gian đầu nên dùng liều nhỏ, thời gian sau tăng dần liều lượng cho đến khi đặt 250 đến 300 mg.
- Ngày đầu tiên: 50mg, ngày thứ 2: 100 mg, ngày thứ 3 là 150 mg, ngày thứ 4: 200 mg, ngày thứ 5: 250 mg, ngày thứ 6: 250 - 300 mg, sau đó sẽ dùng liều 250- 300 mg/ngày cho đến khi bệnh thuyên giảm, sau đó dùng liều duy trì là 50 tới 150 mg/ngày.
- Đối với trẻ em: Cần có sự tư vấn của bác sĩ, có thể tham khảo liều dùng 50mg/ngày trong thời gian sau đó liều duy trì áp dụng 100 mg/m2/ngày (xấp xỉ 50mg) cho đến khi có hiện tượng giảm bạch cầu, giảm tiểu cầu.
Khi sử dụng kết hợp với các loại thuốc hóa trị liệu khác:
- Procarbazine thường được dùng phối hợp với các thuốc hóa trị liệu khác theo chu kỳ điều trị lặp lại 4 đến 6 tuần. Đa số sẽ theo phác đồ phối hợp MOPP (Mustin, Vincristin, Procarbazin, Prednison).
- Liều áp dụng hàng ngày là 100 mg/m2 diện tích cơ thể, sử dụng trong 10 đến 14 ngày đầu của chu kỳ. Người bệnh sẽ được sử dụng thuốc điều trị tối thiểu 6 chu kỳ hoặc nhiều hơn dựa vào tình trạng bệnh.
Liều thông thường cho người trưởng thành bị bệnh Hodgkin:
- Sử dụng tiêm: Trong tuần điều trị đầu tiên người bệnh chỉ nên sử dụng liều đơn hoặc là chia 2-4 mg/kg/ngày để giảm thiểu tình trạng buồn nôn và nôn. Những liều tiếp sau đó, chúng ta có thể duy trì ở mức liều lượng là 4-6mg/kg/ngày cho đến khi số lượng bạch cầu giảm xuống dưới 4000 hoặc tiểu cầu giảm xuống dưới 100.000.
- Sau thời gian theo dõi về chỉ số huyết học và các độc tính của thuốc tác động lên cơ thể. Bác sĩ sẽ tư vấn cho người bệnh về việc có nên tiếp tục sử dụng hay ngưng sử dụng thuốc trong 1 thời gian để cơ thể được phục hồi. Khi cơ thể có thể đáp ứng ở mức tối đa việc hấp thu thuốc thì có thể duy trì ở mức 1-2mg/kg/ngày.
- Khi sử dụng kết hợp với các loại thuốc chống ung thư khác, Procarbazine sẽ được điều chỉnh ở mức liều lượng phù hợp.
Đối với người trưởng thành bị mắc bệnh u não tế bào hình sao:
- Liều lượng khuyến cáo là 60mg/m2 mỗi ngày 1 lần vào các ngày từ ngày 8 đến ngày 21
Đối với người lớn mắc bệnh u não nguyên phát loại Glioblastoma Multiforme:
- Liều lượng đáp ứng là 60mg/m2 mỗi ngày 1 lần vào các ngày từ ngày 8 đến ngày 21.
3. Sử dụng quá liều và cách xử lý
Khi người bệnh sử dụng quá liều lượng thuốc Procarbazine sẽ gặp một số các biểu hiện như hạ huyết áp, hôn mê, co giật, viêm ruột, buồn nôn và nôn, tiêu chảy.
Để xử lý tình trạng này, người bệnh sẽ được điều trị hỗ trợ toàn thân như truyền dịch tĩnh mạch. Do Procarbazin chủ yếu gây độc tính trên máu và gan. Do vậy, người bệnh cần được thường xuyên kiểm tra công thức máu và gan cho đến khi hồi phục.
4. Tác dụng phụ của thuốc Procarbazine
Một số tác dụng phụ thường gặp:
- Giảm tiểu cầu, giảm bạch cầu, thiếu máu và suy tủy xương;
- Nôn và buồn nôn.
Tác dụng phụ ít gặp:
- Suy gan, viêm miệng, nôn ra máu, tiêu chảy, ăn không ngon miệng, táo bón, khô miệng, đau bụng, vàng da.
- Giảm tế bào máu, gặp tình trạng dễ chảy máu như ho ra máu, chảy máu cam hay ban xuất huyết.
- Hạ huyết áp, mạch nhanh.
- Ảnh hưởng đến thị giác như chảy máu võng mạc, sợ ánh sáng...
- Viêm phổi, tràn màng dịch phổi, ho.
- Dị ứng toàn thân, viêm da, ngứa, rụng tóc, nổi mề đay, phát ban.
- Đau mỏi cơ, đau khớp.
- Hôn mê, giảm phản xạ, đau đầu, hoa mắt.
- Đối với bé trai và bé gái khi sử dụng thuốc sẽ gặp hiện tượng dậy thì sớm.
- Tiểu nhiều, tiểu đêm.
- Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, làm giảm số lượng tinh trùng và suy buồng trứng.
5. Tương tác thuốc
Procarbazine có khả năng làm thay đổi công dụng của một số loại thuốc khác mà bạn đang dùng hoặc làm tăng các các phản ứng phụ. Do đó để tránh tình trạng tương tác thuốc, người bệnh cần thông báo với bác sĩ những thuốc mình đang sử dụng bao gồm thuốc được kê toa, không kê toa, kể cả thực phẩm chức năng hay thảo dược.
- Khi sử dụng procarbazin kết hợp với các loại thuốc như Opiat, Phenothiazin, thuốc hạ huyết áp, Histamin, Barbiturat cần phải cẩn trọng vì Procarbazin có thể làm tăng tác dụng phụ của những loại thuốc trên, gây ức chế hệ thống thần kinh trung ương.
- Dùng kết hợp Procarbazin với các thuốc ức chế MAO khác (là nhóm chất có khả năng ức hoạt động của enzyme monoamine oxidase) có thể gây ra một tương tác thuốc nghiêm trọng hơn có thể gây tử vong. Vì vậy cần tránh sử dụng kết hợp Procarbazin với các loại thuốc giao cảm, thuốc chống trầm cảm, thuốc gây tê, các loại thức ăn có chứa tyramin như đồ uống có cồn, pho mát.
- Khi sử dụng Procarbazine kết hợp với thuốc thảo dược như ephedra/ma huang, thuốc thông mũi, một số chất kích thích (amphetamine, ephedrine, epinephrine, phenylalanine) có thể làm tăng nguy cơ cao huyết áp.
6. Một số lưu ý khi sử dụng thuốc Procarbazine
- Sử dụng thuốc cần có sự chỉ dẫn của bác sĩ thường sẽ là 1 hoặc 2 lần/ ngày theo chu kỳ điều trị. Thuốc được sử dụng trong khoảng thời gian 2 tuần, sau đó dừng lại 1 thời gian ngắn và tiếp tục sử dụng theo chỉ định trước đó.
- Để tránh tình trạng huyết áp cao, người bệnh cần có 1 chế độ ăn uống đặc biệt do bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo. Đặc biệt không được sử dụng các loại thực phẩm có chứa chất tyramine, thực phẩm lên men, bia rượu... trong suốt quá trình sử dụng thuốc.
- Người bệnh không nên tự ý ngưng sử dụng thuốc Procarbazine ngay cả khi bị nôn. Nếu nôn ngay sau khi sử dụng thuốc cần hỏi ý kiến bác sĩ để được tư vấn
- Đối với phụ nữ mang thai, bác sĩ khuyến cáo không nên dùng Procarbazine bởi nó có thể gây hại cho thai nhi.
- Procarbazine không được khuyến khích ở những người bệnh đang gặp các vấn đề về gan hoặc thận nghiêm trọng.
Trước khi sử dụng thuốc Procarbazine bạn cần báo với bác sĩ nếu:
- Dị ứng với các thành phần của thuốc.
- Từng mắc các bệnh liên quan đến máu, nhiễm trùng, bệnh thận, gan hay điều trị bức xạ.
- Vì thuốc có tác dụng phụ là chóng mặt và buồn nôn nên người bệnh không nên tự ý lái xe hay sử dụng máy móc cần đợi cơ thể tỉnh táo.
- Không nên sử dụng thuốc lá, hút thuốc sẽ làm tăng nguy cơ phát triển bệnh ung thư phổi.
- Nên hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, hãy thường xuyên mặc áo chống nắng hoặc sử dụng kem chống nắng khi đi ra ngoài vì sử dụng Procarbazine da sẽ nhạy cảm hơn với ánh nắng.
- Khi sử dụng thuốc Procarbazine, người dùng dễ mắc các bệnh nhiễm trùng hoặc làm bệnh nhiễm trùng trở nên trầm trọng hơn. Vì vậy chúng ta nên hạn chế tiếp xúc với người đang bị bệnh nhiễm trùng dễ lây như bệnh thủy đậu, bệnh cúm, sởi.
- Trẻ em khi sử dụng Procarbazine nhạy cảm hơn với các tác dụng phụ của thuốc với biểu hiện thường gặp là co giật hoặc mất ý thức.
Trên đây là toàn bộ thông tin về thuốc Procarbazine. Để đảm bảo an toàn thì bạn cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
