Ung thư vú là một trong những căn bệnh nguy hiểm hàng đầu đối với phụ nữ với tỷ lệ mắc và tỷ lệ tử vong cao. Tuy nhiên, sự tiến bộ trong công nghệ y học đã giúp phát hiện sớm ung thư vú ở những giai đoạn đầu, thậm chí ở giai đoạn 0, khi tế bào ác tính chưa có dấu hiệu xâm lấn. Câu chuyện của bệnh nhân T, 56 tuổi, là một ví dụ điển hình cho thấy vai trò quan trọng của việc khám định kỳ và chụp X-quang vú trong phát hiện sớm bệnh ung thư vú, giúp tăng cơ hội điều trị và tiên lượng tốt.
Bệnh nhân T không gặp bất kỳ triệu chứng bất thường nào ở vùng ngực. Tuy nhiên, vì luôn quan tâm đến tình trạng sức khỏe nên bệnh nhân đã tới chụp X-quang vú định kỳ tại Trung tâm Vú, Bệnh viện ĐKQT Vinmec Times City vào tháng 1/2024.
Trên phim X-quang vú của bệnh nhân, các bác sĩ đã phát hiện một cụm vi vôi hóa tại vùng vú trái rất nhỏ và không thể nhìn thấy qua siêu âm. Để đảm bảo độ chính xác, các bác sĩ tại Trung tâm Vú đã so sánh hình ảnh hiện tại với kết quả phim chụp của bệnh nhân từ hai năm trước và nhận định rằng đây là tổn thương mới xuất hiện với khả năng ác tính từ 10-50%, dù tổn thương có kích thước rất nhỏ (chỉ 5.4x2.1mm).
Sau khi xác định cụm vi vôi hóa qua X-quang, các bác sĩ tiếp tục chỉ định chụp cộng hưởng từ (MRI) để có cái nhìn rõ hơn. Dựa trên hình phim MRI cho thấy hình ảnh tổn thương ngấm thuốc với kích thước lớn hơn, khoảng 12x7mm, tương ứng với khu vực nghi ngờ trên phim X-quang. Qua các kết quả chẩn đoán hình ảnh, bác sĩ đã quyết định sinh thiết nhằm xác định chính xác tính chất của tổn thương.
Với kỹ thuật sinh thiết hiện đại, mẫu mô tại khu vực vi vôi hóa nhỏ chỉ 5 mm đã được lấy ra và gửi đi phân tích mô bệnh học. Kết quả sinh thiết cho thấy bệnh nhân T mắc phải ung thư biểu mô ống tại chỗ (DCIS - Ductal Carcinoma In Situ). Đây là loại ung thư không xâm lấn, khi tế bào ung thư vẫn còn khu trú trong thành ống tuyến vú và chưa lan ra các vùng mô lân cận. Nhờ phát hiện sớm, tiên lượng bệnh của bác T. rất tốt và khả năng điều trị thành công cao. Loại ung thư biểu mô ống tại chỗ (DCIS) là một trong những loại ung thư vú có tiên lượng khả quan nhất và bệnh nhân có thể tránh được các phương pháp điều trị nặng nề, xâm lấn.
Ung thư biểu mô ống tại chỗ (DCIS) là một dạng ung thư vú không xâm lấn với đặc điểm là rất khó phát hiện qua thăm khám lâm sàng và không tạo khối rõ rệt nên người bệnh thường không cảm nhận được bất kỳ dấu hiệu nào. Tuy nhiên, qua chụp X-quang, ung thư biểu mô ống tại chỗ có thể được phát hiện dưới dạng các cụm vi vôi hóa đa hình thái, kích thước thường rất nhỏ và dễ bị bỏ qua nếu không thực hiện tầm soát định kỳ.
Trong những năm gần đây, với sự phát triển của các phương pháp chẩn đoán hình ảnh, tỷ lệ phát hiện ung thư biểu mô ống tại chỗ đã tăng lên đáng kể. Tại Mỹ, nhờ vào sàng lọc ung thư vú, tỷ lệ mắc đã tăng từ 1-2% lên khoảng 20% trong vòng 30 năm qua. Ở Việt Nam, tỷ lệ mắc ung thư biểu mô ống tại chỗ hiện chiếm khoảng 4% tổng số các ca ung thư vú. Tuy nhiên, việc phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm giúp bệnh nhân có tiên lượng tốt, giảm thiểu điều trị xâm lấn và tăng tỷ lệ sống thêm 10 năm lên đến gần 100%. Không chỉ vậy, nếu được điều trị sớm thì sẽ giảm thiểu nguy cơ điều trị nặng nề như phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ tuyến vú, nạo vét hạch nách, xạ trị hoặc hóa trị, giảm chi phí điều trị và tác động tâm lý cho người bệnh.
Với bệnh nhân T, nhờ được phát hiện sớm ở giai đoạn 0, bác sĩ đã đưa ra phương án phẫu thuật bảo tồn. Cụ thể, bệnh nhân có thể tiến hành phẫu thuật bảo tồn vú mà không cần nạo vét hạch nách và khả năng cao không cần sử dụng hóa trị sau phẫu thuật. Điều này giúp giảm tối đa mức độ xâm lấn, bảo toàn thẩm mỹ và hạn chế biến chứng, giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục và tiếp tục cuộc sống hàng ngày.
Có thể thấy, trường hợp của bệnh nhân trên là minh chứng rõ ràng nhất về lợi ích của việc khám định kỳ và tầm soát ung thư vú qua chụp X-quang. Đặc biệt đối với những người trên 40 tuổi, kể cả khi không có bất kỳ triệu chứng bất thường nào, việc chụp X-quang vú định kỳ hàng năm là rất quan trọng. Chụp X-quang không chỉ giúp phát hiện ung thư vú ở giai đoạn sớm mà còn tăng khả năng tiên lượng tốt và cơ hội điều trị thành công cho người bệnh.
