Viêm cột sống dính khớp có di truyền không?

Viêm cột sống dính khớp là bệnh mạn tính, rất nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách. Bệnh lý này có liên quan chặt chẽ với kháng nguyên HLA-B27 - một chất “chỉ điểm di truyền”. Do vậy rất nhiều người tỏ ra lo lắng, không biết viêm cột sống dính khớp có di truyền không?

Viêm cột sống dính khớp là tình trạng viêm xuất hiện ngay tại những mối nối giữa các đốt xương cột sống lưng, xương chậu hoặc giữa cột sống. Tình trạng viêm này cũng được phát hiện ở các vị trí khớp khác như khớp cổ tay, cổ chân, khớp cổ...

Biểu hiện đầu tiên của bệnh viêm cột sống dính khớp thường là: Vận động khó khăn và đau mỏi cột sống. Bệnh lý này khiến người bệnh hay phải ngồi xổm và có cảm giác đau khi muốn thay đổi tư thế ngồi. Tình trạng bệnh thường tiến triển thầm lặng theo thời gian cùng sự tăng dần lên của các cơn đau, đồng thời các khe ở khớp cột sống cũng bị thu hẹp từ từ. Thời gian các cơn đau sẽ kéo dài khác nhau tùy thuộc vào mỗi người, nhưng nhìn chung là cảm giác đau thường tăng vào cuối ngày.

Viêm cột sống dính khớp thường phổ biến ở nam hơn nữ giới. Hiện nay, các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác của căn bệnh này. Tuy nhiên, có vài nghiên cứu cho biết cả yếu tố di truyền trong gia đình cũng như tác động từ môi trường sống đều có liên hệ tới bệnh viêm cột sống dính khớp này.

Một số nghiên cứu đã cho thấy mối quan hệ của bệnh viêm cột sống dính khớp với gen di truyền của con người. Chính vì vậy nhiều người, đặc biệt là các bậc phụ huynh thắc mắc “liệu viêm cột sống dính khớp có di truyền không?” và “nhân tố nào làm di truyền viêm cột sống dính khớp?”.

Lý giải cho vấn đề này, các bác sĩ chuyên khoa cho biết bệnh viêm cột sống dính khớp có mối liên hệ mật thiết và chặt chẽ với HLA-B27 (yếu tố kháng nguyên đã được tìm thấy ở 80 - 90% bệnh nhân).

Theo một số nghiên cứu đã được chứng minh thì trong cơ thể người mắc bệnh viêm cột sống dính khớp thường có chứa nhiều kháng nguyên khác nhau, trong đó HLA-B27 có mặt ở hầu hết. Kháng nguyên hòa hợp mô HLA-B27 là chất “chỉ điểm di truyền” quy định các kháng nguyên bạch cầu trong cơ thể người. Đây là kháng nguyên đã được chứng minh có liên quan đến cơ chế sinh bệnh viêm cột sống dính khớp. Vị trí kháng nguyên này trú ngụ thường ở phía trên bề mặt của những tế bào cảm nhiễm với vi khuẩn. Đặc biệt, khi kháng nguyên này gặp vi khuẩn, cơ thể chúng ta sẽ tự kích thích cơ chế miễn dịch và dẫn đến hiện tượng viêm ở khớp.

Ngoài ra, một số chất kháng nguyên khác như HLA-DR1, HLA-B60 kết hợp với các yếu tố từ môi trường (nhiễm vi khuẩn) cũng có vai trò kích hoạt viêm cột sống dính khớp. Như vậy hiện tượng vi khuẩn xâm nhập cũng là thời cơ để bệnh lý này kích hoạt.

Vì kháng nguyên có khả năng HLA-B27 di truyền qua các thế hệ trong gia đình nên các thế hệ sau của người bệnh có thể bị di truyền viêm cột sống dính khớp. Tuy nhiên, cũng có nhiều cá nhân thừa hưởng kháng nguyên di truyền từ bố mẹ nhưng lại không mắc bệnh viêm cột sống dính khớp. Theo thống kê thực tế thì chỉ khoảng 5 - 20% em bé thừa hưởng HLA-B27 từ bố mẹ có phát triển bệnh lý viêm cột sống dính khớp về sau.

Mặc dù vậy, các bậc phụ huynh vẫn nên đưa bé đến bệnh viện để được chẩn đoán, tầm soát viêm cột sống dính khớp từ sớm để có thể phát hiện bệnh (nếu có) và tìm ra cách điều trị phù hợp.

Việc điều trị bệnh viêm viêm cột sống dính khớp không chỉ giúp người bệnh kiểm soát thể trạng tốt, mà còn giúp quá trình mang thai của phụ nữ mắc bệnh được diễn ra suôn sẻ, thuận lợi. Có 2 phương pháp điều trị bao gồm:

• Điều trị không dùng thuốc: Luôn duy trì tư thế thẳng khi đứng, ngồi hoặc nằm, tập thể dục, áp dụng các bài tập vật lý trị liệu,...
• Điều trị dùng thuốc: Dùng thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) và các thuốc giãn cơ để kiểm soát triệu chứng. Đối với điều trị đặc hiệu thì thường dùng sulfasalazine để chữa trị các tổn thương gân, khớp ngoại biên. Trong trường hợp, sulfasalazine không đáp ứng thì các thuốc sinh học ức chế TNF sẽ được dùng thay thế. Ngoài ra, bổ sung thêm vitamin D3 và canxi cho người bệnh cũng giúp giảm thiểu nguy cơ mất khoáng xương.

Tóm lại, viêm cột sống dính khớp là một bệnh mạn tính và có khả năng di truyền cho các thế hệ sau nên người bệnh cần chú ý quan tâm. Ngay khi nhận thấy biểu hiện bất thường ở khớp xương thì cần đến cơ sở y tế thăm khám và tuân thủ đúng phác đồ điều trị của bác sĩ.