Ứng dụng huyết tương giàu tiểu cầu trong hỗ trợ và điều trị rách chóp xoay

Bài viết bởi ThS. Nguyễn Đắc Tú, Trưởng nhóm Đánh giá Chất lượng Sản phẩm và ThS. Phạm Thị Thanh, Chuyên viên Đánh giá Chất lượng Sản phẩm - Trung tâm Công nghệ cao Vinmec

Huyết tương giàu tiểu cầu tự thân – được xem là liệu pháp điều trị không xâm lấn an toàn và hiệu quả trong điều trị tổn thương xương khớp. Với lợi thế là phương pháp điều trị không xâm lấn, không để lại biến chứng nên ngày càng có nhiều bác sĩ lựa chọn tiêm huyết tương giàu tiểu cầu để hỗ trợ và điều trị rách chóp xoay.

Chóp xoay khớp vai gồm 4 cơ: cơ dưới vai, cơ trên gai, cơ dưới gai và cơ tròn bé. Các cơ này giúp giữ vững khớp vai không để bị trật khớp và linh hoạt trong vận động. Chóp xoay khớp vai dễ bị viêm và rách do khớp vai được sử dụng nhiều hoặc do chấn thương. Rách chóp xoay là tình trạng rách một hoặc nhiều gân trong phức hợp gân chóp xoay, gây viêm đau, làm giảm hay mất hoàn toàn khả năng vận động của khớp vai. Bệnh hay xảy ra với những người trên 40 tuổi chiếm tới 21%, tỷ lệ bệnh tăng theo độ tuổi và đến 50% ở tuổi 70. Rách chóp xoay thường do 2 nguyên nhân chính là chấn thương và thoái hóa. Rách do chấn thương thường xảy ra trong các hoạt động thể thao (vận động viên ném lao, bóng rổ, bóng chuyền, tennis, cầu lông, bơi lội,...) hoặc trong công việc cần phải giơ tay cao quá đầu hoặc nâng lên và hạ xuống nhiều.

Các phương pháp điều trị rách chóp xoay như sau:

• Sử dụng thuốc hoặc tiêm steroid: Phương pháp này chỉ giúp giảm đau
• Điều trị bảo tồn: Phương pháp này chủ yếu là cho người bệnh nghỉ ngơi, hạn chế vận động khớp vai, dùng thuốc kháng viêm, giảm đau, vật lý trị liệu.
• Luyện tập: Với chế độ hợp lý giúp giảm đau và phục hồi chức năng của cơ gân. Tuy nhiên, việc tập luyện cần thời gian dài và đòi hỏi bệnh nhân phải tuân thủ nghiêm ngặt chế độ thì mới có hiệu quả hồi phục cao.
• Phẫu thuật can thiệp: phẫu thuật nội soi khớp là tiêu chuẩn vàng điều trị rách chóp xoay trong trường hợp rách bán phần hoặc rách hoàn toàn, đồng thời khi áp dụng các phương pháp điều trị thông thường thất bại. Mặc dù, phẫu thuật can thiệp mang lại hiệu quả cao nhưng hiện tượng tái rách gân sau phẫu thuật vẫn xảy ra từ 15-40%. Bên cạnh đó, phẫu thuật thường đi kèm với các rủi ro như nhiễm trùng, tổn thương mạch máu và các dây thần kinh xung quanh, thời gian hồi phục lên tới 6 tháng tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Do đó, dù là phương pháp nào thì giảm thiểu hiện tượng tái rách gân là vấn đề cần quan tâm trong điều trị rách chóp xoay.

Cùng với sự tiến bộ của công nghệ sinh học, các phương pháp mới không xâm lấn mang lại hiệu quả cao đã và đang thu hút sự chú ý của các bác sĩ trong điều trị rách chóp xoay. Huyết tương giàu tiểu cầu tự thân – được xem là liệu pháp điều trị không xâm lấn an toàn và hiệu quả trong điều trị tổn thương xương khớp.

XEM THÊM: Tôi đã có thể đá bóng sau chấn thương với chỉ một mũi tiêm PRP

Huyết tương giàu tiểu cầu (Platelet rich plasma – PRP) là sản phẩm của máu tự thân có chứa hàm lượng tiểu cầu cao hơn nhiều lần lượng tiểu cầu có trong máu ngoại vi. Tiểu cầu giải phóng một lượng lớn protein và các nhân tố tăng trưởng tham gia vào nhiều quá trình quan trọng: đông máu, chữa lành vết thương, tái tạo mô. PRP đã và đang được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực y dược khác nhau: thẩm mỹ, phẫu thuật chỉnh hình, nha khoa, sản-phụ khoa, đặc biệt là trong điều trị tổn thương xương khớp.

Các nghiên cứu in vitro và in vivo đều chứng minh rằng các nhân tố tăng trưởng trong PRP có vai trò thiết yếu trong kích thích quá trình tăng sinh, biệt hóa, hóa hướng động của tế bào, tăng cường hình thành mạch máu tại vị trí bị tổn thương. Các báo cáo lâm sàng cũng cho thấy PRP có hiệu quả tích cực trong điều trị viêm gân, dây chằng cấp và mãn tính, trong đó có rách chóp xoay.

Năm 2017, Zafarani và các cộng sự đã tiêm PRP vào vùng vai bị rách gân cho 14 bệnh nhân trên vai phải và 5 bệnh nhân khác trên vai trái. Sau 3 tháng theo dõi, cả 19 bệnh nhân đều giảm rõ rệt tình trạng đau vai, việc cử động đã dễ dàng hơn, và không hề có bất kỳ biến chứng nào xảy ra. Các báo cáo lâm sàng của Sengodan (điều trị cho 20 bệnh nhân) và Niazi (điều trị cho 30 bệnh nhân) cũng cho hiệu quả tương tự. Ngoài ra, các bệnh nhân trong nghiên cứu của Niazi đều cảm thấy hài lòng với quá trình điều trị bằng PRP. Bên cạnh đó, các nghiên cứu còn chỉ ra rằng PRP giúp đẩy nhanh quá trình chữa lành vết thương và rút ngắn thời gian điều trị.

Huyết tương giàu tiểu cầu PRP được xem là liệu pháp điều trị an toàn với quy trình thực hiện đơn giản và chi phí thấp, được ứng dụng điều trị trong nhiều lĩnh vực y học khác nhau từ chấn thương chỉnh hình, chấn thương thể thao, nha khoa, thẩm mỹ, phẫu thuật răng hàm mặt, sản-phụ khoa.

Tiêm PRP dưới hướng dẫn của siêu âm tại vị trí rách chóp xoay khớp vai giúp kích thích quá trình chữa lành vết thương theo con đường tự nhiên nhất, tăng cường sửa chữa các mô mềm bị tổn thương thông qua các protein, các nhân tố tăng trưởng, cytokine có mặt trong sản phẩm PRP. Các nghiên cứu lâm sàng chỉ ra rằng liệu pháp PRP cho hiệu quả tương tự phương pháp phẫu thuật nội soi khớp, đặc biệt là không xuất hiện bất kỳ biến chứng hay tác dụng phụ nào sau điều trị. Do đó, ứng dụng huyết tương giàu tiểu cầu trong điều trị rách chóp xoay là một trong những liệu pháp hiệu quả và an toàn, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống cho chính người bệnh.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City là đơn vị hàng đầu ứng dụng dùng liệu pháp điều trị bằng huyết tương giàu tiểu cầu PRP. Tại đây có đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Chấn thương chỉnh hình, Cơ xương khớp, đồng thời họ cũng là những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực ứng dụng huyết tương giàu tiểu cầu để điều trị các bệnh lý xương khớp, chấn thương, thoái hóa, đặc biệt là rách chóp xoay. Trong giai đoạn 2018 – 2020, Vinmec đã thực hiện điều trị bằng PRP cho gần 1000 trường hợp, với kết quả hài lòng khách hàng sau điều trị đạt hơn 90%. Sản phẩm PRP tại Vinmec được điều chế trong hệ thống phòng sạch đạt tiêu chuẩn quốc tế ISO 14644-1, quy trình điều chế sử dụng hệ thống máy móc hiện đại được sản xuất theo quy trình ISO 13485, kit PRP đạt tiêu chuẩn CE - IVD. Vì thế, có thể khẳng định liệu pháp huyết tương giàu tiểu cầu đang được cung cấp bởi Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City là sản phẩm có tính an toàn và hiệu quả tốt nhất tại Việt Nam hiện nay.

Tài liệu tham khảo

1. Hitchen J, Wragg N.M, et al (2020). Platelet rich plasma as a treatment method for rotator cuff tears. SN Comprehensive Clinical Medicine. 2293-2299.
2. Zafarani Z, Mirzaee F, et al (2017). Clinical results of platelet rich plasma for partial thickness rotator cuff tears: a case series. Archives of bone and joint surgery. 5(5), 328-331.
3. Sengodan V.C, Kurian S, et al (2017). Treatment of partial rotator cuff tear with ultrasound-guided platelet rich plasma. Journal of Clinical Imaging Science. 32(7).
4. Niazi G.E, Hassan M.S, et al (2020). Ultrasound-guided injection of platelet rich plasma (PRP) in rotator cuff tendinopathy: effect on patients’ symptoms and supraspinatus tendon thickness. Egyptian Journal of Radiology and Nuclear Medicine. 51(1).