Những điều cần quan tâm khi thay lại khớp háng

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Ngoại Chấn thương chỉnh hình - Khoa Ngoại Tổng hợp & Gây mê - Bệnh viện đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Thay khớp háng là phương pháp điều trị phổ biến khi bị gãy xương đùi. Đây là một phẫu thuật phức tạp với chi phí không hề rẻ. Tuy nhiên, khớp háng nhân tạo được thay thế có thời hạn sử dụng trung bình khoảng 10 đến 20 năm. Nghĩa là bệnh nhân đã từng phẫu thuật thay khớp háng phải đối diện với nguy cơ thay lại khớp háng.

Khớp háng là khớp bán động lớn nhất của cơ thể. Khớp háng được cấu tạo từ hai thành phần chính là chỏm xương đùi và ổ cối của xương cánh chậu. Sụn khớp, bao hoạt dịch và dây chằng là các thành phần hỗ trợ cấu thành nên khớp háng. Sụn khớp bao quanh đầu xương giúp tăng phạm vi cử động của khớp. Bao hoạt dịch tiết ra lớp dịch mỏng bôi trơn sụn khớp, giảm ma sát và giảm tổn thương đầu sụn. Dây chằng là các dải mô có vai trò kết nối các xương, tạo sự vững chắc cho khớp háng.

Phẫu thuật khớp háng được xem như là một cuộc đại phẫu thuật vì thế quyết định thay khớp háng nhân tạo cần được xem xét kỹ, đảm bảo đúng chỉ định. Bệnh nhân cần đến khớp háng nhân tạo thường gặp phải các tình trạng sau:

• Người bệnh hạn chế thực hiện các hoạt động thường ngày như đi lại, ngồi do đau nhiều khớp háng.
• Đau khớp háng nổi bật, dai dẳng, kéo dài cả khi nghỉ ngơi.
• Khớp háng cứng, không vận động được.
• Điều trị không phẫu thuật như thuốc giảm đau, thuốc kháng viêm, vật lý trị liệu không giải quyết được các vấn đề của khớp háng.

Tuy nhiên, có một sự thật rằng tất cả những bệnh nhân đã từng được phẫu thuật khớp háng cần được chuẩn bị tâm lý cho việc phải thay lại khớp háng lần nữa. Dù có nhiều tiến bộ trong nghiên cứu và sản xuất, nhìn chung tuổi thọ của khớp háng nhân tạo kéo dài khoảng 10 đến 20 năm, thay đổi tuỳ thuộc vào cơ địa và mức độ hoạt động của người bệnh. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này được thống kê bao gồm 3 nhóm chính: lỏng khớp háng, nhiễm trùng khớp và trật khớp háng.

Bác sĩ có thể đưa ra quyết định cần phẫu thuật thay lại khớp háng dựa trên các dấu hiệu gợi ý sau:

Đau: Thông thường sau phẫu thuật thay khớp háng, người bệnh phải đối diện với tình trạng đau sâu tại vùng bẹn và đau âm ỉ lan dọc theo vùng đùi trong một vài tháng. Vì vậy nếu người bệnh gặp phải các tình trạng sau là bất thường:

• Cảm giác đau tăng lên nhiều, đau chói và đột ngột sau khi thay đổi tư thế, tăng lên về đêm, thậm chí không thể vận động khớp háng nhân tạo.
• Tình trạng đau âm ỉ kéo dài hơn thường lệ, xuất hiện ngay cả khi nghỉ ngơi
• Đau âm ỉ vùng khớp háng, đau tăng lên nhiều khi đi lại và giảm khi nghỉ ngơi hoặc sử dụng thuốc giảm đau.
• Đau khớp háng, kèm theo triệu chứng sốt nhẹ.

Vết mổ sưng, viêm đỏ, chảy dịch. Ở các trường hợp nặng có thể có lỗ rò, chảy dịch, mủ.

Nghe thấy tiếng lục cục trong khớp khi vận động.

Bên cạnh việc tuân thủ tập luyện phục hồi chức năng và sử dụng thuốc, bệnh nhân cần tự theo dõi và nhận biết các thay đổi của cơ thể sau phẫu thuật thay khớp háng nhân tạo. Phát hiện bất kỳ một dấu hiệu bất thường nào cũng đủ là lý do để người bệnh đến gặp bác sĩ kịp thời.

Quyết định phương pháp thay lại khớp háng phải được thực hiện một cách cẩn thận. Bác sĩ cần chẩn đoán chính xác nguyên nhân bất thường của khớp háng nhân tạo hiện có thông qua việc thăm khám lâm sàng phối hợp với các phương tiện cận lâm sàng.

Khám lâm sàng là điều luôn phải thực hiện trước khi quyết định thay lại khớp háng. Người bệnh sẽ được đánh giá đầy đủ các yếu tố bao gồm sức khỏe tổng quát, tầm vận động và cấu tạo của khớp háng nhân tạo.

Phim X-quang khớp háng thẳng và nghiêng là phương tiện cận lâm sàng cơ bản cần có, tốt nhất nên so sánh với các phim đã được chụp trong quá khứ.

Ngoài ra, người bệnh cần được chỉ định làm các xét nghiệm thường quy khác như công thức máu, CRP, XQ ngực thẳng, điện tâm đồ (ECG) ... và các xét nghiệm chuyên biệt hơn như chụp đường rò, CT scan, MRI khớp háng để thấy được các hình thái tổn thương cụ thể của chỏm xương đùi, ổ cối xương cánh chậu, cấy dịch mủ xác định tác nhân gây bệnh.

Về phía bệnh nhân, cần được trao đổi trực tiếp với bác sĩ điều trị của mình. Người bệnh cần thẳng thắn trình bày mong muốn bản thân và được nghe giải thích các nguy cơ và biến chứng có thể xảy ra khi phẫu thuật thay lại khớp háng nhân tạo.

Những tháng đầu sau phẫu thuật khớp háng là khoảng thời gian quan trọng. Người bệnh cần được chăm sóc toàn diện, đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng, uống thuốc và tập luyện theo đúng hướng dẫn của bác sĩ. Những trường hợp nằm bất động kéo dài sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như loét do tì đè, viêm phổi, nhiễm trùng tiết niệu,...

Khớp háng nhân tạo dù được làm bằng vật liệu gì cũng có nguy cơ bị bào mòn theo thời gian sử dụng. Vận động với cường độ cao và béo phì là các yếu tố xấu thúc đẩy nhanh quá trình thoái hoá khớp. Vì vậy, sau phẫu thuật khớp háng, người bệnh thường được tư vấn hạn chế các hoạt động mạnh, tránh chơi các môn thể thao va chạm nhiều và duy trì cân nặng ở mức hợp lý. Các môn thể thao mà người bệnh có thể lựa chọn bao gồm: đi bộ, bơi, đạp xe đạp, golf,... Thực hiện tốt điểm này, khớp háng nhân tạo có thể kéo dài được thời gian sử dụng, tránh phải trải qua một cuộc phẫu thuật thay lại khớp háng không đáng có.

Hiện phẫu thuật thay khớp háng nhân tạo đã được thực hiện một cách thường quy tại bệnh viện Vinmec. Kỹ thuật thay khớp háng tại Vinmec với đường mổ rất nhỏ giúp hạn chế tối đa tổn thương các mô lành quanh khớp, bộc lộ chính xác được tổn thương và khớp cần thay. Phòng chống tối đa nguy cơ nhiễm trùng, chảy máu sau thay khớp, tổn thương ít cũng góp phần hạn chế những cơn đau sau mổ cho bệnh nhân, giúp bệnh nhân nhanh chóng phục hồi và sớm trở lại hoạt động thường ngày.

Trong tháng 4 & 5/2021, khi có nhu cầu khám và điều trị Gãy xương đùi tại Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec Đà Nẵng, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng & Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long, quý khách hàng sẽ được hưởng ưu đãi kép:

- Miễn phí khám chuyên khoa và được tặng Gói Phục hồi chức năng:

- Giảm 50% chi phí đối với khách hàng có chỉ định điều trị sau khám. Chương trình áp dụng giới hạn cho kỹ thuật tương ứng từng bệnh viện và cho khách hàng lần đầu thực hiện kỹ thuật điều trị này tại Vinmec.