Viêm khớp phản ứng hay còn gọi là viêm khớp vô khuẩn, là bệnh lý viêm khớp thường gặp ở độ tuổi lao động (20-40 tuổi). Bệnh do phản ứng miễn dịch quá mức sau khi cơ thể bị nhiễm trùng ở một số cơ quan như: tiết niệu, sinh dục, tiêu hóa. Hiểu rõ về căn bệnh này thông qua bài viết dưới đây sẽ giúp mọi người chủ động phòng ngừa và đối phó bệnh hiệu quả, bảo vệ sức khỏe và cuộc sống của bản thân.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của Thạc sĩ, Bác sĩ Lê Dương Tiến, Bác sĩ Nội tổng hợp, tại Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
1. Viêm khớp phản ứng là gì?
Viêm khớp phản ứng hay còn gọi là viêm khớp vô khuẩn, là bệnh lý viêm khớp thứ phát sau khi cơ thể bị nhiễm trùng ở các bộ phận ngoài khớp như hệ tiết niệu, sinh dục hoặc tiêu hóa. Bệnh có tính hệ thống do gây tổn thương ở nhiều cơ quan khác ngoài khớp như kết mạc, đại tràng, niệu đạo và cầu thận.
Triệu chứng thường gặp là viêm một hoặc nhiều khớp, thường xuất hiện ở các khớp lớn chi dưới, cột sống và khớp cùng chậu. Bệnh hay gặp ở độ tuổi 20-40, ít gặp ở trẻ em và người cao tuổi. Nam giới có tỷ lệ mắc cao hơn nữ giới.
Viêm khớp phản ứng xảy ra do hệ miễn dịch phản ứng quá mẫn khi bộ phận khác trong cơ thể bị nhiễm trùng. Trong 10-20% trường hợp, bệnh lý này là dấu hiệu cảnh báo cho các bệnh lý như viêm cột sống dính khớp hay viêm khớp vảy nến mạn tính, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động của khớp và cột sống.
2. Nguyên nhân gây viêm khớp vô khuẩn
Viêm khớp phản ứng chủ yếu do nhiễm trùng gây ra, thường là nhiễm khuẩn đường tiết niệu - sinh dục hoặc đường tiêu hóa. Vi khuẩn đường tiêu hóa liên quan bao gồm Salmonella, Shigella, Yersinia, Campylobacter, Borrelia,... Vi khuẩn đường tiết niệu - sinh dục phổ biến là Chlamydia và Trachomatis.
Ít gặp hơn, nhiễm lao hệ thống hoặc virus như Rubella, viêm gan, Parvovirus, HIV,... cũng có thể dẫn đến viêm khớp phản ứng. Bên cạnh đó, khoảng 20% trường hợp bệnh nhân không xác định được nguyên nhân gây bệnh.
Ngoài ra, một số trường hợp viêm khớp vô khuẩn xuất hiện sau các bệnh viêm đường ruột mãn tính như bệnh Crohn, viêm loét đại tràng.
3. Các biểu hiện của bệnh
Viêm khớp phản ứng có thể gây ra nhiều triệu chứng ở các cơ quan khác nhau trong cơ thể, bao gồm:
- Mệt mỏi, sốt nhẹ, chán ăn, sụt cân: Đây là những biểu hiện toàn thân thường gặp.
- Viêm khớp: Thường ảnh hưởng đến một hoặc nhiều khớp, không đối xứng, thường gặp ở các khớp chi dưới như đầu gối, cổ chân, ngón chân. Một số bệnh nhân có ngón chân hình khúc dồi. Viêm khớp cũng có thể xảy ra ở khớp cột sống, vai, chậu, khuỷu tay kèm theo viêm gân cơ, viêm bao gân và viêm mắt cá chân.
- Tổn thương da và niêm mạc: Viêm niêm mạc miệng, lưỡi, bao quy đầu, viêm bàng quang - niệu đạo hoặc viêm tuyến tiền liệt.
- Tổn thương mắt: Đỏ mắt, sợ ánh sáng, đau hốc mắt, viêm loét kết mạc, viêm màng bồ đào trước hoặc viêm loét giác mạc.
- Điều quan trọng là cần lưu ý rằng bệnh nhân thường có tiền sử viêm đường tiết niệu - sinh dục hoặc viêm đường tiêu hóa trong vòng 1 tháng trước khi xuất hiện các triệu chứng viêm khớp phản ứng. Tuy nhiên, ở những trường hợp viêm nhiễm nhẹ, các triệu chứng này dễ bị bỏ sót.
4. Cần phải làm gì khi mắc viêm khớp vô khuẩn?
Hầu hết bệnh nhân viêm khớp phản ứng có tiên lượng tốt, triệu chứng giảm dần sau vài tuần đến vài tháng. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể tái phát nhiều lần đi kèm với tái diễn nguyên nhân khởi phát như viêm nhiễm đường tiết niệu - sinh dục, tiêu hóa. Trong đó, bệnh nhân có HLA-B27 (+) có nguy cơ tái phát và tiến triển thành bệnh mãn tính cao hơn, trong đó 15-30% tiến triển thành viêm cột sống dính khớp.
Viêm khớp vô khuẩn cần được chẩn đoán và điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa. Tuân thủ phác đồ điều trị, kết hợp vật lý trị liệu sớm đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa biến chứng.
- Điều trị cần tập trung vào các tổn thương ngoài khớp, sử dụng corticosteroid hoặc acid salicylic tại chỗ dưới sự theo dõi của bác sĩ. Ở giai đoạn mãn tính của bệnh viêm khớp, việc sử dụng thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm (DMARDs) như Methotrexate hoặc Sulfasalazin có thể trở nên cần thiết.
- Vật lý trị liệu: Theo nghiên cứu, tập thể dục là phương pháp hiệu quả để nâng cao sức khỏe cơ xương khớp. Tuy nhiên, cần lưu ý tránh tập luyện quá sức vì có thể gây tổn hại cho những vùng cơ khớp còn yếu.
- Xét nghiệm kháng nguyên HLA-B27 còn giúp đánh giá mức độ tổn thương của viêm cột sống dính khớp gồm xơ teo, canxi hóa dây chằng, bao khớp, viêm nội mạc và mao mạch. Biểu hiện lâm sàng là đau, hạn chế vận động cột sống, có thể kèm theo viêm khớp chi dưới, dẫn đến di chứng dính khớp và đốt sống.
5. Viêm khớp phản ứng bao lâu thì khỏi?
Thời gian hồi phục sau khi mắc bệnh phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm di truyền và thể trạng của bệnh nhân. Đối với những bệnh nhân có sức khỏe tốt, hệ miễn dịch khoẻ mạnh, tích cực điều trị và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, bệnh có thể thuyên giảm sau 1-2 tuần. Tuy nhiên, bệnh nhân có sức đề kháng yếu hoặc mắc bệnh nền có thể cần thời gian điều trị lâu hơn, từ vài tháng đến vài năm.
Vinmec nổi bật là bệnh viện uy tín với đội ngũ y bác sĩ dày dặn kinh nghiệm cùng hệ thống trang thiết bị tiên tiến, mang đến dịch vụ khám chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp. Không gian khám chữa bệnh tại Vinmec văn minh, lịch sự, đảm bảo an toàn và tiệt trùng tối đa. Nhờ vậy, quý khách hàng có thể hoàn toàn yên tâm về độ chính xác khi thực hiện xét nghiệm tại đây.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
