Việc bổ sung thêm đường vào các loại thực phẩm có thể làm ảnh hưởng đến sức khỏe và làm gia tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý. Vì lý do này, các chất làm ngọt không đường như xylitol đang dần trở lên phổ biến. Xylitol có vị như đường nhưng có ít calo hơn và không làm tăng lượng đường trong máu. Một số nghiên cứu cho thấy xylitol có nhiều lợi ích quan trọng đối với sức khỏe, bao gồm cải thiện sức khỏe răng miệng.
1. Xylitol là gì?
Xylitol được xếp loại là đường rượu (sugar alcohol). Về mặt hóa học, rượu đường kết hợp các đặc điểm của phân tử đường và phân tử rượu. Cấu trúc của chúng cho phép chúng kích thích các thụ thể vị giác cho vị ngọt trên lưỡi của bạn.
Xylitol được tìm thấy với số lượng nhỏ trong nhiều loại trái cây và rau quả và do đó được xem là một chất tự nhiên. Cơ thể người thậm chí còn sản xuất một lượng nhỏ của xylitol thông qua sự trao đổi chất bình thường.
Đây là một thành phần phổ biến trong kẹo cao su không đường, kẹo, bạc hà, thực phẩm thân thiện với bệnh tiểu đường và các sản phẩm chăm sóc răng miệng.
Xylitol có vị ngọt tương tự như đường thông thường nhưng chứa ít hơn 40% calo:
- Đường: 4 calo mỗi gram
- Xylitol: 2,4 calo mỗi gram
Xylitol mua tại cửa hàng xuất hiện dưới dạng bột tinh thể màu trắng. Vì xylitol là chất làm ngọt tinh chế, nó không chứa bất kỳ vitamin và khoáng chất hoặc protein nào. Vì vậy, nó chỉ cung cấp lượng calo đơn thuần.
Thực tế, xylitol có thể được sản xuất từ các cây như bạch dương hoặc từ sợi thực vật gọi là xylan. Mặc dù rượu đường là carbohydrate về mặt hoá học nhưng hầu hết chúng không làm tăng lượng đường trong máu, vì thế chúng không được tính là net carb (carb thuần), khiến chúng trở thành chất ngọt phổ biến trong các sản phẩm low-carb.
Mặc dù từ "sugar alcohol" là một phần của tên của nó, nhưng xylitol không phải là loại rượu khiến bạn say. Rượu đường là an toàn cho những người nghiện rượu.
2. Xylitol có chỉ số đường huyết rất thấp và không làm tăng lượng đường trong máu hoặc insulin
Một trong những tác động tiêu cực của đường được thêm vào như siro ngô có hàm lượng cao fructose, là có thể làm tăng lượng đường trong máu và insulin. Do hàm lượng fructose cao, nó cũng có thể dẫn đến tình trạng đề kháng insulin và nhiều vấn đề về trao đổi chất khi tiêu thụ vượt mức.
Tuy nhiên, xylitol không chứa fructose và có tác dụng không đáng kể đối với lượng đường và insulin trong máu. Do đó, không có tác dụng có hại nào của đường áp dụng cho xylitol.
Chỉ số đường huyết của xylitol (Glycemic Index) là thước đo mức độ gia tăng nhanh chóng của một loại thực phẩm làm tăng lượng đường trong máu, chỉ là 7 trong khi đường thông thường là 60 đến 70.
Xylitol cũng có thể được coi là một chất làm ngọt thân thiện với việc giảm cân vì nó chứa lượng calo ít hơn 40% so với đường.
Đối với những người mắc bệnh tiểu đường, rối loạn dung nạp đường, béo phì hoặc các vấn đề trao đổi chất khác, xylitol là một thay thế tuyệt vời cho đường.
Mặc dù các nghiên cứu tương ứng ở người hiện không có sẵn nhưng các nghiên cứu về chuột cho thấy xylitol có thể cải thiện các triệu chứng của bệnh tiểu đường, giảm mỡ bụng và thậm chí ngăn ngừa tăng cân trong chế độ ăn kiêng.
3. Xylitol tăng cường sức khỏe răng miệng
Nhiều nha sĩ khuyên bạn nên sử dụng kẹo cao su có vị ngọt xylitol. Các nghiên cứu đã xác định rằng xylitol giúp tăng cường sức khỏe răng miệng và giúp ngăn ngừa sâu răng.
Một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu gây sâu răng là một loại vi khuẩn đường miệng có tên Streptococcus mutans. Đây là vi khuẩn đóng vai trò quan trọng nhất cho mảng bám.
Mặc dù một số mảng bám trên răng là bình thường, nhưng mảng bám dư thừa có thể kích thích hệ thống miễn dịch của bạn tấn công các vi khuẩn trong các mảng bám đó. Điều này có thể dẫn đến các bệnh viêm nướu.
Những vi khuẩn miệng này ăn glucose từ thức ăn, nhưng chúng không thể sử dụng xylitol. Do đó, thay thế đường bằng xylitol làm giảm nhiên liệu có sẵn cho vi khuẩn gây hại. Mặc dù những vi khuẩn này không thể sử dụng xylitol làm nhiên liệu, nhưng chúng vẫn ăn nó. Sau khi hấp thụ xylitol, chúng không thể hấp thụ glucose, có nghĩa là con đường sản xuất năng lượng của chúng bị tắc nghẽn và cuối cùng sẽ chết.
Nói cách khác, khi bạn nhai kẹo cao su bằng xylitol hoặc sử dụng nó như một chất làm ngọt, vi khuẩn có hại trong miệng của bạn sẽ chết đói. Trong một nghiên cứu, kẹo cao su được làm ngọt bằng xylitol đã làm giảm mức độ vi khuẩn xấu 27% đến 75%, trong khi mức độ vi khuẩn có lợi không đổi.
Các nghiên cứu trên động vật cũng cho thấy rằng xylitol có thể làm tăng sự hấp thụ canxi trong hệ thống tiêu hóa của bạn, bảo vệ chống loãng xương và tăng cường sức khỏe răng miệng của bạn.
Các nghiên cứu ở người chứng minh rằng sử dụng xylitol bằng cách thay thế đường hoặc bổ sung vào chế độ ăn uống của bạn có thể làm giảm sâu răng và sâu răng 30% đến 85%.
Bởi vì phản ứng viêm là nguyên nhân của nhiều bệnh mãn tính, làm giảm mảng bám và viêm nướu cũng có thể mang lại lợi ích cho phần còn lại của cơ thể bạn.
4. Xylitol làm giảm nhiễm trùng tai và nấm men
Miệng, mũi và tai của bạn đều liên kết với nhau. Do đó, vi khuẩn sống trong miệng cũng có thể là nguyên nhân gây nhiễm trùng tai, một vấn đề phổ biến ở trẻ em.
Điều này có ý nghĩa rằng xylitol có thể tiêu diệt, bỏ đói một số vi khuẩn này giống như cách mà chúng hoạt động đối với các vi khuẩn tạo ra mảng bám.
Một nghiên cứu ở những trẻ em có tình trạng nhiễm trùng tai tái phát, quan sát thấy rằng việc sử dụng kẹo cao su có vị ngọt xylitol hàng ngày làm giảm 40% tỷ lệ tái phát nhiễm trùng.
Xylitol cũng giúp tiêu diệt nấm men Candida albicans, có thể dẫn đến nhiễm nấm candida. Xylitol làm giảm khả năng nấm men bám vào bề mặt, do đó giúp ngăn ngừa nhiễm trùng
5. Lợi ích sức khỏe tiềm năng khác của xylitol
Collagen là protein xuất hiện hầu hết trong cơ thể bạn, được tìm thấy với số lượng lớn trong da và các mô liên kết. Một số nghiên cứu trên chuột cho thấy mối liên quan giữa xylitol với việc tăng sản xuất collagen, có thể giúp chống lại tác động của lão hóa đối với làn da của bạn.
Xylitol cũng có thể bảo vệ chống loãng xương, vì chúng giúp tăng khối lượng xương và hàm lượng khoáng chất xương trong các nghiên cứu trên chuột. Hãy nhớ rằng các nghiên cứu ở mọi người là cần thiết để kiểm tra và xác định những lợi ích này.
Xylitol cũng là nguồn dinh dưỡng cho các vi khuẩn có lợi trong ruột của bạn, hoạt động như một chất xơ hòa tan và cải thiện sức khỏe tiêu hóa của bạn
6. Xylitol rất độc cho chó
Ở người, xylitol được hấp thu chậm và không có tác dụng ảnh hưởng đến việc sản xuất insulin của cơ thể. Tuy nhiên, điều tương tự không xảy ra ở chó. Khi chó ăn xylitol, cơ thể chúng nhầm nó với glucose và bắt đầu sản xuất một lượng lớn insulin. Sau đó, các tế bào của chó bắt đầu hấp thụ glucose từ máu, có thể dẫn đến hạ đường huyết, hoặc lượng đường trong máu thấp và thậm chí tử vong.
Xylitol cũng có thể có tác dụng bất lợi đối với chức năng gan ở chó, với liều cao gây suy gan. Chỉ với hàm lượng 0,1 gram cho mỗi kg trọng lượng cơ thể để một con chó bị ảnh hưởng, do đó, một con chihuahua có trọng lượng 6 - 7 pound (3kg) sẽ bị bệnh khi chỉ cần ăn 0,3 gram xylitol. Hàm lượng này còn ít hơn số lượng trong một miếng kẹo cao su.
Nếu bạn sở hữu hay nuôi một con chó thì bạn hãy giữ xylitol an toàn. Nếu bạn tin rằng con chó của bạn vô tình ăn xylitol, hãy đưa nó đến bác sĩ thú y của bạn ngay lập tức.
7. Tác dụng phụ và liều dùng
Xylitol thường được dung nạp tốt, nhưng một số người gặp phải tác dụng phụ về tiêu hóa khi tiêu thụ quá nhiều. Các loại rượu đường có thể kéo nước vào ruột hoặc bị lên men bởi vi khuẩn đường ruột. Điều này có thể dẫn đến sinh hơi trong ruột, đầy hơi và tiêu chảy. Tuy nhiên, cơ thể dường như điều chỉnh rất tốt với xylitol.
Nếu bạn tăng lượng tiêu thụ từ từ và cho cơ thể thời gian để điều chỉnh, bạn có thể sẽ không gặp bất kỳ tác động tiêu cực nào. Tiêu thụ trong thời gian dài xylitol dường như là hoàn toàn an toàn.
Trong một nghiên cứu, mọi người tiêu thụ trung bình 3,3 pound (1,5 kg) xylitol mỗi tháng, với lượng tiêu thụ tối đa hàng ngày trên 30 muỗng canh (400 gram) mà không có bất kỳ tác động tiêu cực nào.
Người ta sử dụng rượu đường để làm ngọt cà phê, trà và các công thức nấu ăn khác nhau. Bạn có thể thay thế đường bằng xylitol theo tỷ lệ 1: 1. Nếu bạn mắc hội chứng ruột kích thích (IBS) hoặc không dung nạp với chế độ ăn FODMAPS, hãy thận trọng khi sử dụng rượu đường và xem xét tránh hoàn toàn chúng.
Tóm lại, Xylitol là một chất làm ngọt và một lựa chọn thay thế tuyệt vời cho đường. Trong khi một số chất ngọt có thể gây ra rủi ro cho sức khỏe, các nghiên cứu cho thấy xylitol có lợi ích sức khỏe thực sự. Nó không làm tăng lượng đường trong máu hoặc insulin, bỏ đói các vi khuẩn sản xuất mảng bám trong miệng và nuôi dưỡng các vi khuẩn thân thiện trong hệ thống tiêu hóa. Nếu bạn đang tìm kiếm một loại thay thế lành mạnh hơn cho đường thông thường, hãy thử xylitol.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: healthline.com
